Sytuacja pokolenia wojennego w świecie współczesnym – wykorzystaj wnioski z interpretacji fragmentu „Kartoteki” Tadeusza Różewicza

Współcześni twórcy po zakończeniu II wojny światowej nie mogli tak jak Kolumbowie ograniczyć tematyki swoich dzieł do rozpaczy nad tragedią wojny, nieszczęściem ludzi i tęsknoty za wolnością czy krajem. Ich zadaniem było przywrócić ludziom nadzieję, pomóc odnaleźć się w otaczającej ich rzeczywistości, musieli na nowo pozbierać i poukładać utracone wartości. Tadeusz Różewicz w „Kartotece” podejmuje próbę stworzenia bohatera, z którym mógłby utożsamić się każdy należący do pokolenia wojennego. W tym celu człowiek ten nie ma określonego imienia, wieku, zajęcia, wyglądu czy pochodzenia. Nie napędza akcji jest bierny i wewnętrznie pusty, jest, antybohaterem. Jego biografia jest nie spójna, a „Kartoteka” to zbiór przypadkowych scen z różnych okresów jego życia pozbawionych związku przyczynowo- skutkowego i chronologii. Zbiór luźnych faktów i scen pomieszanych ze sobą daje obraz życia przedstawiciela Kolumbów, które zostało zdeterminowane przez znaczące wydarzenia jak wojna i próba odnalezienia się w latach powojennych.
Antybohater stworzony przez Różewicza tak jak pozostali Kolumbowie urodził się w wolnym kraju tuż po pierwszej wojnie światowej, uczył się, marzył, snuł plany na przyszłość. Wszystko to zostało mu brutalnie zabrane w 1939 wraz z wybuchem drugiej wojny światowej gdzie panowała nienawiści i okrucieństwo. Wartości, którymi zawsze się kierował straciły na wartości, nie miały znaczenia, a wręcz były karane. Teraz, gdy wojna się skończyła a jemu udało się przetrwać jest wewnętrznie pusty, zrezygnowany, nie potrafi się odnaleźć, nie ma już marzeń, ani planów na przyszłość. Jego autorytetem staje się wujek, któremu udało się zachować przedwojenną hierarchie warności. Antybohater bardzo go szanuje i traktuje jak nauczyciela, ma mu pomóc odnaleźć się we współczesnym świecie. Rozmawia z nim szczerze o swoich kłopotach i wątpliwościach. Wspomina, że kiedy udało mu się w coś uwierzyć, poświecił się temu całym sercem. Klaskał słysząc o ustroju socjalistycznym pokładając w nim nadzieje na lepsze jutro. Chwalił tak jak wszyscy, a teraz żałuje, został oszukany i zawiedziony. Wciąż dręczy go wspomnienie tamtej chwili. W dalszej części rozmowy przyznaje się także, że nie potrafi już marzyć. Kiedy był małym chłopcem w wyobraźni zamieniał się w konia, teraz nie potrafi postrzegać siebie jako człowieka. Nie czuje się nim, ponieważ nie posiada warności. Jedną z osób, które odwiedzają bohatera jest młoda Niemka. Nie zna ona realiów wojny, urodziła się i żyła w wolnym kraju. Antybohater nie potrafi się z nią porozumieć, gdyż są z dwóch różnych światów. Uświadamia dziewczynie, że kiedyś on i jej ojciec polowali na siebie w lasach, że byli dla siebie wrogami i każdy z nich chciał za wszelka cenę przetrwać. Przyznaje się,że ma na sumieniu krewnej jej rodaków, że popełnił wiele błędów, nie jest nie winny i czysty jak łza, ale także zgrzeszył, co może symbolizować błoto. Nie ma także żalu do młodej Niemki, a wręcz życzy jej szczęścia, chce by młode pokolenie zawsze było uśmiechnięte i pełne beztroski, ma nadzieje, że nigdy nie dotknie jej okrucieństwo wojny i będzie mogło marzyc i planować tak jak on w młodości. Teraz, gdy zamknie oczy widzi miłość, wiarę i prawdę, których nie potrafi zobaczyć, na co dzień, są dla niego tak nie dostępne i nie realne jak marzenia w dzieciństwie.
Pokolenie wojenne, którego przedstawicielem jest antybohater „Kartoteki” Różewicza w świecie współczesnym, przez bardzo długie lata nie mogło się odnaleźć. Czas II wojny surowy i okrutny zabił w tych ludziach marzenia, miłość, nadzieje, radość i wszystkie pozostałe wartości, które wyróżniają człowieka. Bardzo ciężko jest jak podkreśla antybohater dojść do siebie, co oznacza powrót do stanu przed wojny, odbudowe wartości i planów na przyszłość. Kolumbowie szukają autorytetu, nauczyciela, kogoś, kto ponownie nauczy ich odróżniać dobro od zła, biel od czerni. Dla antybohatera takim mistrzem staje się wujek. Pokolenie wojenne musi także poradzić sobie z ciągle powracającymi wspomnieniami wojny i czasu ustroju socjalistycznego, gdy wszyscy pełni entuzjazmu klaskali przywódcą, dziś bardzo tego żałując. Staje także przed nimi wyzwanie przebaczenia, sobie jak i swoim oprawcą. Muszą przyznać się do popełnianych zbrodni i win, a młodym pokoleniom zarówno w Polsce jak i w Niemczech wybaczyć radość życia, beztroskę i codzienny uśmiech, są wręcz zobowiązani życzyć im jak najlepiej. Jak widać pokolenie to, które już w czasie wojny wycierpiało wystarczająco wiele, w czasach współczesnych także nie ma łatwego życia. Musi przyzwyczaić się panującej rzeczywistości, a kluczem do sukcesu jest porzucenie biernej postawy i próba odnalezienia siebie.