Litowce, berylowce, borowce, fluorowce

LITOWCE
Do litowców należą: lit, sód. Potas, cez i frans. Są to lekkie, aktywne metale.
Litowce są metalami bardzo aktywnymi i nie występują w przyrodzie w stanie
wolnym- jednak wchodzą w skład związków chemicznych.
WŁAŚCIWOŚCI LITOWCÓW: a) fizyczne: miękkie metale o srebrzysto- szarym
zabarwieniu i charakterystycznym połysku, można je kroić nożem.
b) chemiczne: -reagują z tlenem z powietrzem tworząc nadtlenek
2Na + O2 NaO2 -- nadtlenek sodu
- reaguje z wodą 2Na + 2H2O 2NaOH + H2
- nadtlenki mogą reagować z dwutlenkiem tworząc węglany
2Na2O2 + 2CO2 2Na2CO3 + O2
Aktywność litowców rośnie ze wzrostem promienia atomu.
PRZYKŁADY LITOWCÓW:
NaCl- sól kuchenna
NaOH- wodorotlenek sodu- wykorzystywany w gałęziach przemysłu (produkcja mydła)
NaNO3- azotan sodu- składnik nawozów sztucznych
KNO3- saletra indyjska, potasowa
KCl- sylwin- nawóz potasowy
Barwienie płomienia: Na- żółta, K- fioletowa, Li- karminowa

BERYLOWCE
Stanowią 2 grupę układu okresowego. Są to metale aktywne chemicznie, jednak ich
aktywność jest mniejsza niż aktywność litowców. Berylowce z wyjątkiem aufoterycznego
berylu są pierwiastkami zasadowymi (w reakcji z wodą dają wodorotlenek odpowiedni
berylowca i wodoru) np. Mg + 2H2O Mg (OH)2 + H2 –wodorotlenek magnezu
Berylowce w reakcjach z kwasami dają odpowiednią sól i wodór np.
Mg + 2HCl MgCl2 + H2 –chlorek magnezu
Berylowce reagują z tlenem tworząc odpowiedni tlenek o wzorze ogólnym
EO MgO- tlenek magnezu
E- berylowce CaO- tlenek wapnia
CaO + H2O Ca (OH)2
Ca CO3 CaO + CO3 – węglan wapnia
Twardnienie zaprawy murarskiej:
Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
Twardnienie zaprawy gipsowej:
(CaSO4)2 * H2O + 3H2O 2( CaSO4 * 2H2O)

BOROWCE
To pierwiastki należące do 13 grupy układu okresowego. Należący do tej grupy glin jest
najbardziej rozpowszechnionym metalem w skorupie ziemskiej jest także najbardziej
żytecznym metalem lekkim. W przyrodzie glin występuje tylko w postaci związanej,
najważniejsze minerały to boksyt, kriolit oraz glinokrzemiany które budują skały granitowe i
bazaltowe. Krystaliczny tlenek glinu Al2O3 występuje jako minerał o nazwie korund. Odmiany
korundu zabarwione domieszkami metali i ich związków tworzą kamienie szlachetne np. rubin,
szafir. Glin to metal srebrzysto- biały , ciągliwy i kowalny. Jest składnikiem wielu lekkich stopów
stosowanych m.in. do budowy samolotów i lekkich konstrukcji. Na powietrzu i w kwasach glin ulega
pasywacji pokrywając się cienka warstewka tlenku, która chroni go przed dalszym utlenianiem.

FLUOROWCE
Fluorowce należą do 17 grupy. Należą do nich
F (gaz, żółto-zielony, duszący zapach),
Cl (gaz, żółto-zielony, duszący zapach),
Br (ciecz, brunatna barwa),
I (ciało stałe, kryształy, fioletowy, łatwo ulega sublimacji),
At.
Są bdb aktywne chemicznie. Nie występują w stanie wolnym.
Reakcje fluorowców:
- z metalami:
2 Na + Cl2 => 2 NaCl (sól kuchenna);
- -z niemetalami: z tlenem nie reaguje bezpośrednio. Tlenki otrzymuje się reakcją pośrednią.
OF2 – fluorek tlenu, Br2O – tlenek bromu(I). Tlenki te mają charakter zasadowy;
- reagują z wodorem, tworząc wodorki. H2 + X2 => HX wodorki, HF – wodorek fluoru.
Fluorowce są najsilniej elektroujemnymi pierwiastkami w kolejnych okresach w układzie okresowym,
wykazują wysoką reaktywność i silne własności utleniające. W przyrodzie występują wyłącznie w stanie
związanym. W związkach chemicznych przyjmują najczęściej -1, +3, +5, +7 stopień utlenienia. Fluor i
chlor są gazami, brom cieczą, pozostałe fluorowce są ciałami stałymi. Najbardziej rozpowszechnionym w
skorupie ziemskiej jest chlor, najmniej jod. Nie stwierdzono występowania astatu w skorupie ziemskiej.