Problemy młozdziezy w UE

Problemy Młodzieży w UE
Młodzież musie się zmagać z problemami, jakie stawia jej unia i rynek pracy: bezrobocie, bieda, rasizm, ksenofobia, brak znajomości języków obcych i brakiem zaangażowania w życie Unii Europejskiej.
Nie sposób pisać o rynku pracy, nie wspominając o bezrobociu. Jest to problem, którego nie można bagatelizować, zwłaszcza, że dotyczy wszystkich obywateli. „Kwestie zatrudnienia są jedną z podstawowych trosk obywateli Europy – należy, zatem dołożyć wszelkich starań, aby zwalczyć bezrobocie, którego obecny poziom zagraża spoistości naszych społeczeństw”. Tymi słowy zakończył się Szczyt Luksemburski poświęcony problematyce bezrobocia w krajach UE, obradujący w dniach 20-21 listopada 1997r.
Najwyższy poziom bezrobocia w UE przypadł na 1994r., kiedy to przekroczył 11%. W roku 1999 wskaźnik ten wynosił 9,0%, a rok później spadł do 8,3%. W poszczególnych krajach członkowskich występują znaczące różnice w kwestii bezrobocia. Stan na 2000 rok obrazuje wykres Nr1 załączony w aneksie. Najwyższa stopa bezrobocia ( przekraczająca 10%) jest w Hiszpanii –14,1%, Grecji –11,8% i Włoszech – 10,8%. Najniższa natomiast (nieprzekraczająca 4%) w: Austria i Luksemburg – 3,2%, Holandia – 3,4%. W ciągu ostatnich lat (od 1993 do 2000 roku) największy spadek bezrobocia nastąpił w krajach:
* Dania ( z 9,7% do 4,2%),
* Finlandia ( z 18,9% do 9,5%),
* Irlandia ( z 15,4% do 4,5%),
* Wielka Brytania ( z10,4% do 5,2%).
Największym problemem w kwestii bezrobocia jest bezrobocie wśród młodzieży (15 – 24 lata) i kobiet. Bezrobocie wśród młodzieży jest prawie 2 razy wyższe niż średnie w UE i wynosi 17,7% ( 1999r.). Po zdobyciu wykształcenia wielu młodych ludzi pozostaje bez pracy. W czasie krótszym niż 6 miesięcy zatrudnienie znajduje 39,2% ogółu bezrobotnej młodzieży. Od 6 do 12 miesięcy pracy szuka 22,4%, natomiast dłużej niż 12 miesięcy – 38,5% młodych osób. Szansa na efektywne wejście na rynek pracy i utrzymanie się na nim zależą od wykształcenia. Obecnie w UE 10% osób wchodzących na rynek nie ma wykształcenia podstawowego, a 45% wykształcenia średniego zawodowego. Współczesna młodzież zdaje się jednak bardziej doceniać zalety edukacji i potrzeby rynku. Pomiędzy 1980 a 1995r. liczba studentów w Unii wzrosła o 75%. Nauka jest zaczynana wcześniej i trwa ona dłużej.
Przechodząc do zagadnienia bezrobocia wśród kobiet należy stwierdzić, iż kobiety na unijnym rynku pracy są grupą bardziej „poszkodowaną” niż mężczyźni. W styczniu 1999r., 11,4% kobiet pozostawało bez zatrudnienia ( w porównaniu do 8,3% mężczyzn). Odsetek ten jest zróżnicowany w zależności od państwa. Najwięcej bezrobotnych kobiet jest w Hiszpanii – 25,6% (w porównaniu do 12,8% bezrobotnych mężczyzn), Włoszech – 16,7% (9,5% M), Francji – 13,7% (9,9% M), Belgii – 10,9% (6,7% M), Luksemburg – 4,3% (2,0% M). Tylko w Szwecji i Wielkiej Brytanii bezrobocie wśród kobiet jest mniej niż wśród mężczyzn.
W UE kobiety są także mniej aktywne ekonomicznie od mężczyzn oraz mają mniejsze zarobki (przeciętne wynagrodzenie kobiet wynosi 71 – 88% wynagrodzenia mężczyzn za tą samą pracę). O randze problemu, jakim jest bezrobocie w UE świadczą wszelkie działania zmierzające do zmniejszenia tego zjawiska i zminimalizowania jego skutków. Już w 1957 r. podpisany został Traktat Rzymski umożliwiający swobodny przepływ pracowników w ramach EWG (Europejska Wspólnota Gospodarcza). Miało to pomóc w promowaniu zatrudnienia oraz ograniczeniu bezrobocia. Pierwszorzędnym celem były jednak cele gospodarcze i stworzenie Jednolitego Rynku Europejskiego. Trzy lata później, w oparciu o Traktat Rzymski, powstał Europejski Fundusz Socjalny. Jego celem było „...zwiększyć możliwości zatrudnienia pracowników na rynku wewnętrznym i przyczynić się w ten sposób do podnoszenia poziomu życia...”. Celem wspierania i polepszania rozwoju miejsc pracy w krajach WE (Wspólnota Europejskiej) w 1975 r. Utworzono Europejską Fundację na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, a także Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego. W roku 1986 doszło do podpisania Jednolitego Aktu Europejskiego. Przewidywał on usprawnienie procesu decyzyjnego (zastąpienie zasady jednomyślności w Radzie Ministrów zasadą kwalifikowanej większości głosów), co miało znaczenie zwłaszcza przy podejmowaniu decyzji w takich kwestiach jak zatrudnienie oraz sprawy socjalne. Kolejnym krokiem było podpisanie Wspólnotowej Karty Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników (tzw. Karta Społeczna), co miało na celu poprawę sytuacji m.in. w dziedzinach:
* swobody przemieszczania się,
* zatrudnienia i wynagrodzenia,
* poprawy warunków życia i pracy,
* ochrony socjalnej,
* szkolenia zawodowego,
* równości traktowania mężczyzn i kobiet,
* ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscach pracy.
Rasizm i ksenofobia to kolejny problem. Rasizm to przekonanie, że ktoś jest lepszy od innych z powodu przynależności do pewnej rasy. Ksenofobia to wrogość wobec ludzi z innych krajów oraz brak szacunku do ich tradycji i kultury, niechęć, wrogość wobec ludzi obcych rasowo, religijnie, etnicznie i tworzonej przez nich kultury, wyrasta z poczucia wyższości własnego narodu, pogardy do innych, często wynika z nie zrozum. Problem tak poważny ze czasami utrudnia prace młodzieży w UE. Ofiarom rasizmu może paść każdy, który jest innego obywatelstwa, koloru skóry, włosów a także wiary. Gdyby ktoś zapytał nas, czym jest rasizm, większość odpowiedziałaby, że to opinie i zachowania dyskryminujące ludzi innych ras, obrazowo mówiąc: Murzynów, Azjatów, a nawet - choć należących do rasy białej, to wykazujących cechy wyraźnie różniące ich od Europejczyków - Arabów i Hindusów. W naszym europocentryzmie zapomnieliśmy, że przecież my sami możemy stać się obiektem nienawiści i dyskryminacji rasowej ze strony przedstawicieli innych ras. Postanowiłam poruszyć ten temat, ponieważ znajomy Anglik z krwi i kości, no może z małą domieszką irlandzką, ale jaki rodowity Brytyjczyk jej nie ma, poczuł się ofiarą rasizmu i swojemu poczuciu krzywdy daje wyraz równie głośno, co rozhisteryzowany 3-latek. Zaczęło się od tego, że usłyszał w radiu wywiad z Lauryn Hill (The Fugees), w którym powiedziała, że wolałaby zabić swoje dziecko niż pozwolić mu zadawać się z białymi. Nawet nie poczuł się tym osobiście dotknięty; ograniczył się do tego, że słusznie uznał tę wypowiedź gwiazdy soul za wyjątkowo idiotyczną. I tak tez myślą inni o nas i innych.
Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważna jest znajomość - choćby w najmniejszym stopniu - języków obcych, zwłaszcza wobec faktu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Obecnie zwiększyły się nasze możliwości na pracę lub studia zagranicą, jak też na pracę w Polsce w firmach zagranicznych. Wiele rynków europejskich szczególnie tam, gdzie społeczeństwo starzeje się, chętnie przyjmuje młodych pracowników. Najczęstszą barierą jest jednak brak znajomości języków obcych. Najpopularniejszym językiem obcym w krajach Unii Europejskiej jest język angielski. Jego znajomość deklaruje niemal, co trzeci obywatel Piętnastki. Na drugim miejscu w rankingu popularności znalazł się język francuski, który zna 9,5% mieszkańców Unii. Takie są wyniki badania ”Europeans and Languages”, w którym wzięło udział 16 tys. obywateli UE.
Nikłe zaangażowanie młodzieży w UE i życie społeczne, zwłaszcza na poziomie lokalnym, to kolejny problem, z którym boryka się unie europejska. Połowa młodzieży w UE nie należy do żadnej organizacji lub stowarzyszeń. Najwięcej młodych członków UE należy do klubów sportowych. Młodzież należąca do organizacji i stowarzyszeń nie przekracza 10%. Nie chętnie przyznają się do swa przynależność do organizacji religijnych lub tez kulturowych.
Po przystąpieniu Polski do UE przed Polakami otworzyły się nowe perspektywy. Ułatwiające w podejmowanie studiów w krajach UE oraz szerszy dostęp do funduszy europejskich spowodowały zwiększenie mobilność młodzieży uczącej się i studiującej, która poznała w ten sposób szerzej kultury krajów Piętnastki.
Co zyska młodzież dzięki przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej?
Przede wszystkim nowe możliwości edukacyjne, a więc atrakcyjne szanse rozwoju kariery zawodowej. Kraje Unii wzajemnie uznają świadectwa szkolne i dyplomy ukończenia studiów, co uczniom i studentom ułatwia podejmowanie nauki w dowolnym państwie UE. Uproszczona jest procedura uznawania (nostryfikacji) dyplomów przy staraniach o pracę.
Polityka Unii Europejskiej wobec młodzież zakłada między innymi:
1. Podnoszenie jakości nauczania
2. Rozpowszechnianie języków państw członkowskich
3. Popieranie wymiany studentów, uczniów i nauczycieli
4. Rozwój współpracy między szkołami i uczelniami
5. Rozwój edukacji zaocznej

Podobnie jak wszystkim obywatelom Unii, młodzieży w krajach członkowskich przysługuje:
1. Prawo swobodnego poruszania
2. Prawo osiedlania się i podejmowania pracy na terenie UE możliwość
3. Możliwość wybierania i bycia wybranym do Parlamentu Europejskiego (po osiągnięciu pełnoletności).
Rynek pracy w Unii Europejskiej. 1 maja 2004 roku szeregi Unii Europejskiej zasiliły nowe państwa. Wraz z przystąpieniem nowych członków i powiększeniem UE, zwiększył się także rynek pracy. Oznacza to, że każdy Polak może wyjechać i podjąć legalną pracę w wybranym przez siebie kraju unijnym. Także obywatele pozostałych państw członkowskich UE mogą swobodnie przyjeżdżać do Polski w poszukiwaniu pracy. Otwarcie rynku pracy oznacza dla Polaków szansę na „lepszy start”. W UE mają możliwość zdobycia lepszego wykształcenia, odbycia stażu w zagranicznej firmie, zdobycia lepszej pracy i wyższego wynagrodzenia. Kusić może także dużo lepszy system świadczeń socjalnych np. w Irlandii czy Danii.
Niektóre kraje dawnej 15, w obawie przed masowym napływem pracowników z nowo wstępujących państw, wprowadziło okresy przejściowe związane z zatrudnieniem. Okres przejściowy może trwać od 2 do 7 lat. Najdłuższy okres przejściowy czeka Polaków w Austrii, Niemczech oraz Szwajcarii (5 –7 lat). Dwuletni okres przejściowy będzie obowiązywał w Danii, Belgii, Francji, Islandii, Luksemburgu i Portugalii. Szwecja, Irlandia i Wielka Brytania otwierają swoje rynki pracy dla nowych państw członkowskich. Irlandia i Szwecja deklarują dostęp do rynku pracy bez żadnych ograniczeń. Wielka Brytania wprowadza jedynie wymóg rejestracji w drodze oświadczenia złożonego w ciągu 30 dni od dnia podjęcia pracy. Również Cypr nie wprowadził żadnych ograniczeń, a wręcz liczy na napływ pracowników z Polski. Kilka państw zapowiedziało liberalizację zasad dostępu do rynku pracy dla nowych państw UE. W Holandii Centralny Urząd Pracy i Płacy w Hadze będzie oceniał, w którym sektorze gospodarki występuje niedobór siły roboczej. Tam będą kierowani chętni do pracy, nowi członkowie UE. Nadal będzie obowiązywał także 2-letni okres przejściowy. Norwegia również utrzymuje 2-letni okres przejściowy (podobnie jak Włochy). Pozwolenie na pracę będą mogły uzyskać osoby, które wcześniej otrzymały propozycję pracy pełnoetatowej z normalnym wynagrodzeniem. Włochy do końca 2004 r. mają wydać o 20 tys. więcej zezwoleń na pracę dla nowych członków UE.
Najwięcej miejsc pracy maja do zaoferowania: Wielka Brytania (550 tys.), Włochy (150 tys.), Irlandia, Cypr oraz Szwecja. Najmniejsze szanse na zatrudnienie jest w Grecji i na Malcie. Kraje poszukujące pracowników z branży medycznej (personel medyczny, lekarze, pielęgniarki): Dania, Holandia, Niemcy, Szwecja, Włochy. Do pracy sezonowej, w ramach umowy bilateralnej, możemy udać się do: Francji, Hiszpanii i Niemiec. Także Cypr, Finlandia i Holandia oferują możliwość podjęcia pracy sezonowej. Największą szansę na uzyskanie stażu mamy w Hiszpanii i Niemczech (1 tys. miejsc rocznie), Belgii (250), Hiszpanii (50) oraz Francji i Luksemburgu. Hiszpania poszukuje dodatkowo Polaków z wyższym wykształceniem na stanowiska kierownicze. Osoby z branży informatycznej, komunikacyjnej oraz specjaliści od programowania mogą odnaleźć się na rynku pracy w Finlandii, Holandii, Szwecji. W branży budowlanej wolne miejsca pracy oferują głównie: Hiszpania, Portugalia i Wielka Brytania. Rynek pracy w Luksemburgu jest nastawiony głównie na pracowników instytucji europejskich.
Większość państw unijnych otwiera przed Polską swój rynek. Część z nich nawet preferuje polskiego pracownika ze względu na jego pracowitość, poświęcenie a także chęć rozwoju i podnoszenia kwalifikacji. Polska wchodząc do Unii Europejskiej zyskała możliwość wyboru miejsca pracy, a równocześnie otworzyła własny rynek dla państw członkowskich Unii.
Edukację nieformalną można określić jako 'naukę poprzez praktykę'. Jej zadaniem jest uzupełnianie systemu edukacji formalnej, umożliwianie zastosowania w praktyce teoretycznej wiedzy zdobytej w trakcie nauki szkolnej. Większość programów edukacji nieformalnej odbywa się w czasie wolnym od zajęć szkolnych, po ostatnim dzwonku w szkole. Istotną rolą edukacji nieformalnej jest to, że umożliwia ona uczenie się młodzieży, która nie ma szans na edukację formalną.
W Unii Europejskiej realizowane są trzy wielkie programy edukacyjne: Program MŁODZIEŻ, Program Sokrates oraz Program Leonardo Da Vinci, które kształtują tzw. europejską przestrzeń edukacyjną. Każdy z nich zajmuje inną sferę edukacji. Program Sokrates związany jest z edukacją formalną - szkolną i uniwersytecką. Program Leonardo Da Vinci promuje kształcenie zawodowe. Edukacją nieformalną zajmuje się natomiast Program MŁODZIEŻ.
Termin edukacja nieformalna będzie pojawiać się coraz częściej. Polska Strategia Dla Młodzieży przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 19 sierpnia 2003 r. podkreśla wagę edukacji nieformalnej w wyrównywaniu szans. Komisja Europejska i Rada Europy pracują nad rozwiązaniami mającymi zwiększyć uznawalność doświadczeń zdobytych w trakcie edukacji nieformalnej. Taką formę edukacji wspierają również inne organizacje realizujące różne programy, np. Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Fundacja Wspomagania Wsi, Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży, fundacja J&S Pro Bono Polonie. Bardzo często mówiąc o edukacji nieformalnej zapomina się o działalności organizacji, które już od lat działają w nurcie edukacji pozaszkolnej, a więc Ochotnicze Hufce Pracy, Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Ochotnicza Straż Pożarna, Caritas i Polski Czerwony Krzyż. Kształtują one od lat postawy młodzieży, umożliwiają zdobycie doświadczeń edukacyjnych i zawodowych, uczą dysponować wolnym czasem

Program Komisji Europejskiej skierowany do młodzieży w wieku 15-25 lat oraz pracowników młodzieżowych, wspierający uczestnictwo w kształceniu pozaszkolnym, czyli edukacji nieformalnej. Umożliwia im nawiązywanie kontaktów międzynarodowych i wymianę doświadczeń. Zachęca do podejmowania różnorakich działań na rzecz społeczności lokalnej, służących również indywidualnemu rozwojowi. Promuje ideę zjednoczonej Europy.
Program MŁODZIEŻ jest realizowany od 2000 roku, bazuje na doświadczeniach Programów: MŁODZIEŻ DLA EUROPY i WOLONTARIAT EUROPEJSKI.