Ilekroć spojrzę w lustro widzę kobietę: inną o poranku, inną po zachodzie słońca. Trudy, znoje, wrażenia przeżytego dnia odnajdują odzwierciedlenie na mojej twarzy. Równie istotne wyrazy kobiecych stanów i zachowań przedstawiają liczne utwory literackie.
W każdej z epok pisarze poświęcali swe dzieła rzeczom, zjawiskom, ale także kobietom. Klasycznym przykładem poezji barokowej, o tejże tematyce, jest tekst Jana Andrzeja Morsztyna. Wiersz „Niestatek” oparty jest na znacznym wyolbrzymieniu, odzwierciedlającym rzekomo każdą istotę płci pięknej. Przedstawione w wierszu argumenty sugerują odbiorcy, iż podstawowymi cechami kobiety są niestałość i zmienność. Tezę tę potwierdza końcowy cytat z wiersza:
„... Prędzej nam rozum zginie i ustana słowa
Niźli stateczna będzie, która białogłowa. ”
i jest równocześnie dowodem, na to, że kobieta nigdy nie zmieni tych cech. Choć przedstawiony fragment to przede wszystkim przejaskrawione słowa, to mimo wszystko posiadają one znaczące odbicie zarówno w dawnych czasach jak i w życiu współczesnych dam.
Adam Mickiewicz w swym wybitnym dziele pt.: ”Pan Tadeusz” przedstawia różne typy kobiecych dusz. Istnieją przecież równocześnie panie ciche, spokojne, jak i te rządne władzy, ciągle idące pod prąd, niekiedy wbrew wszelkim zasadom moralnym.
Ewidentnym przykładem takich zachowań jest postać Telimeny, która mimo przemijających już najlepszych lat jej życia, nadal pozostaje kokietką i uwodzi naraz wielu mężczyzn. Cechuje ją duża zmienność i niewierność, ale także chciwość i żądza zdobycia jak największego „skarbu”.
Zupełnym przeciwieństwem przedstawionej bohaterki jest postać Zosi, wychowanki Telimeny, która to jest młodą dziewczyną, będącą uosobieniem najpilniejszych cech kobiety: wdzięku, urody, delikatności i mądrości.
Kontrasty kobiecych charakterów są również zawarte w komedii pt.: „Śluby panieńskie”, w którym dwie młode dziewczyny obiecują sobie, iż nigdy nie dopuszczą do swojego zamążpójścia.
Klara, inicjatorka większości szalonych pomysłów, przejawia równocześnie niezwykłą przebiegłość, mądrość, ale także zupełny bark realizmu. Natomiast Aniela, początkowo wierna swej przyjaciółce, jest osobą bardziej ustatkowaną, ale przy tym niezwykle szybko ulegającą wpływom. Nie ma daru przekonywania, dlatego też nie jest w stanie przedstawić Klarze swoich racji. Jednak pod wpływem biegu zdarzeń panny zupełnie inaczej zaczynają traktować „męski ród”.
Aleksander Fredro, podobnie jak Morsztyn, ukazuje kobietę jako niespokojną i niestałą.
Równie ciekawe przedstawienie żeńskich charakterów, tylko z zupełnie innego punku widzenia, zawarte jest w wierszu pt.: ”Licho”. Autorka stara się wyrazić osobowość kobiety w dwojaki sposób, nadając charakterystyczne dla niej imię. Każda istota potrzebuje miłości, troski, stabilizacji i pewności, że jest kochana. Gdy jednak brakuje takich zjawisk, kobieta czuje się odrzucona i niechciana. Następstwem tego są groźby, brak sensu życia lub w najlepszym przypadku złe samopoczucie. Wtedy delikatna istotka przeradza się w złego ducha.
Kazimiera Iłakowiczówna prezentuje dwie strony każdej kobiety: ciemną - tytułowe licho oraz jasną – kobietę kochaną i rozumianą.
Według mnie najpiękniejszym obrazem kobiety, jest Róża, jedna z bohaterów książki Antoniego de Saint – Exupery’ego pt.: „Mały Książe”. W powieści przedstawiona została więź między Różą (kobietą) a Małym Księciem (mężczyzną).
Chłopiec obserwuje swój kwiat, opiekuje się nim, zaspokaja jego potrzeby. Oczekuje, że Róża będzie piękna, wrażliwa i idealna. Roślina jednak rozczarowuje go. Okazuje się, iż podobnie jak wszystkie kobiety lubi ona, by okazywano jej uczucie, jest próżna i skłonna do kłamstw. Książe czuje się oszukany, cierpi, pragnie odejść od ukochanej. Nie potrafi pokochać róży z jej słabościami i wadami. Kiedy odchodzi Róża nie pokazuje swojego wewnętrznego strachu i obaw, ale gdy nie ma go zbyt długo, kwiat więdnie.
Przebywając w podróży Mały Książe pojmuje istotę miłości, co wiąże się z troską i odpowiedzialnością za drugą istotę. Powinno się umieć zaakceptować wady, aby móc prawdziwe pokochać.
Miłość jest tematem wielu powieści, sięgając jednak pamięcią do lat dzieciństwa, przypominamy sobie historie o królewnach i królewiczach. Baśnie kreują dwa typy kobiet: brzydkiej, złej, okrutnej oraz pięknej, dobrej, ale gnębionej, dla której wywabieniem był jedynie Książe. Jednak osoby te mimo urody pozbawione były cech do działania, nie brały życia w swoje ręce, bo być może takie kobiety chcieli widzieć mężczyźni. Dopiero obecne czasy dają inny obraz kobiety: mniej romantycznej, gdyż ze względu na czasy bardziej realistycznej, ale osoby, która jest wrażliwa i potrzebująca uczuć innych.
Wiele wybitnych pisarzy starało się zgłębić tajniki kobiecej natury. Czy aby to jednak było możliwe? Wydaje mi się, że właśnie najważniejszą i zarazem najlepszą cechą kobiety jest właśnie to, że jest nierozwikłana niczym kłębek wełny. Dzięki temu i na tej właśnie podstawie powstało wiele pięknych dzieł literackich, które wnikliwie analizują kobiecą osobowość. Każda z nas jest jednak inna i niesłusznym postępowaniem jest „branie wszystkich kobiet tą samą miarą”.