Daty 960-1370

960 – 992 panowanie Mieszka I z dynastii Piastów, pierwszego historycznego władcy Polski, syna Siemomysława i nieznanego imienia matki

965 sojusz Mieszka I z księciem czeskim Bolesławem I z rodu Przemyślidów przeciw zaborczej polityce niemieckich margrabiów; Mieszko I pojął za żonę córkę Bolesława księżniczkę Dobrawę, przyszłą matkę Bolesława, króla Polski

966 chrzest Mieszka I wraz z możnymi (4 kwietnia); początek chrystianizacji Polski; chrzest w obrządku łacińskim i erekcja (założenie) biskupstwa w Gnieźnie, związały Polskę z zachodnim kręgiem kultury chrześcijańskiej; zrównały państwo polskie z chrześcijańskimi krajami Europy; chrztu dokonał sprowadzony za zgodą cesarza duchowny włoski lub niemiecki Jordan

972 wyprawa wojenna margrabiego Hodona przeciw Mieszkowi I; w bitwie pod Cedynią (14 czerwca) wojsko polskie dowodzone przez Mieszka I i jego brata Czcibora okrążyły i rozbity wojska najeźdźcy niemieckiego

973 zjazd w Quedlinburgu; cesarz Otton nakazał Mieszkowi I i margrabiemu Hodonowi zaprzestanie walk i pozwał ich pod swój sąd; Mieszko został zmuszony do przysłania swego syna Bolesława na dwór cesarski jako zakładnika

990 przyłączenie Małopolski i Śląska dopełniło budowę terytorialną państwa pol-skiego nad Wisłą, Odrą i Bałtykiem

991 DAGOME IUDEX - dokument wystawiony przez Mieszka I oddający państwo polskie pod opiekę papieżowi; dokument ten określał dość dokładnie granice ówczesnej Polski; Mieszko wraz z żoną Odą i synami ofiarowali św. Piotrowi gród Gniezno wraz z jego przynależnościami

992 25 maja umiera książę Mieszko I; państwo polskie zostało podzielone między jego synów: najstarszego Bolesława, syna Dobrawy oraz trzech młodszych synów - Mieszka, Lamberta i Świętopełka, urodzonych z Ody

992 – 1025 panowanie Bolesława I Chrobrego, syna Mieszka I i Dobrawy; pierwszego króla Polski

992 wygnanie z kraju przez księcia Bolesława macochy Ody i przyrodnich braci - Mieszka, Lamberta, Swiętopełka

997 wyprawa misyjna biskupa Wojciecha (pochodził z Czech) do kraju pogańskich Prusów, w czasie której poniósł męczeńską śmierć; książę polski Bolesław I wykupił ciało męczennika

1000 zjazd gnieźnieński; spotkanie księcia Bolesława I Chrobrego z cesarzem Ottonem III w Gnieźnie; utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie i podległych mu biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu stworzyło odrębną i niezależną organizację kościelną na ziemiach polskich, podległą bezpośrednio papieżowi

1002 – 1018 Bolesław I Chrobry toczył zacięte wojny z Niemcami
- pierwsza wojna z cesarzem Henrykiem II i przejściowe opanowanie Miśni, Milska i Łużyc przez księcia Bolesława (1002-1005)
- druga wojna polsko-niemiecka (1007-1013); pokój w Merseburgu; zatrzymanie Milska i Łużyc jako lenna, z ziem tych Bolesław składa cesarzowi hołd
- trzecia wojna (1015-1018), pokój w Budziszynie; Milsko i Łużyce pozostały w rękach polskich

1013 pierwsza wyprawa księcia Bolesława I Chrobrego na Ruś Kijowską

1018 przyłączenie Grodów Czerwieńskich do Polski

1025 koronacja Bolesława I Chrobrego
- korona królewska stała się wyrazem suwerenności Polski, umocniła pozycję pierwszego jej koronowanego władcy w Europie
- 17 czerwca śmierć króla Polski Bolesława I Chrobrego

1025 – 1034 panowanie Mieszka II Lamberta, syna Bolesława I Chrobrego i Emuildy, księżniczki z Miśni, król Polski od 1025 do 1032 r., książę Polski w latach 1032-1034

1025 koronacja Mieszka II Lamberta i jego żony Rychezy

1029 książę czeski Brzetysław I odebrał Polsce Morawy

1031 Bezprym, najstarszy syn Bolesława I Chrobrego wraz z bratem Ottonem związał się z koalicją niemiecką przeciw królowi Mieszkowi II, wypędził Mieszka II Lamberta z kraju i objął w państwie władzę

1032 Mieszko II Lambert wraca z Czech do Polski; zmuszony zostaje do złożenia hołdu cesarzowi, zrzeczenia się tytułu królewskiego, podziału kraju na dzielnice; insygnia władzy królewskiej wywiozła do Niemiec żona Mieszka II Lamberta, Rycheza

1034 10 maja, śmierć Mieszka II

1034 – 1058 panowanie Kazimierza I Odnowiciela, syna króla Mieszka II Lamberta i Rychezy wnuczki cesarza Ottona III

1034 nieudana próba objęcia władzy przez księcia Kazimierza I w państwie polskim; opozycja zmusza Rychezę do opuszczenia kraju, która udaje się do Niemiec

1037 książę Kazimierz I został wygnany; władza centralna zanika; Polska rozpada się na terytoria, w których rządy objęli samozwańczy władcy, określeni przez kronikarza \"poronionymi książętami\"; wybucha powstanie ludowe będące wyrazem konfliktów społecznych

1039 książę czeski Brzetysław I zdobył i złupił Poznań, Gniezno, skąd wywiózł do Pragi relikwie św. Wojciecha; uprowadził znaczną liczbę ludności; przyłączył do Czech Śląsk

1047 książę Kazimierz I wraca do kraju; pokonał samozwańczego Masława władcę Mazowsza i przyłączył tę dzielnicę do Polski; przywrócił piastowskie panowanie na Pomorzu Gdańskim

1050 w wyniku walk z Czechami Kazimierz I Odnowiciel odzyskał Śląsk

1054 zjazd z Ouedlinburgu; cesarz Henryk III przyznał Śląsk Kazimierzowi I, ale zobowiązał go do płacenia rocznego trybutu Czechom;
- Kraków czyni stolicą Polski

1058 28 listopada śmierć księcia Polski Kazimierza I Odnowiciela

1058-1079 panowanie Bolesława II Śmiałego (Szczodrego), syna Kazimierza I Odnowiciela i Dobronegi, księżniczki ruskiej

1069 ponowne przyłączenie Grodów Czerwieńskich do Polski

1075 przywrócenie arcybiskupstwa w Gnieźnie; utworzenie biskupstwa w Płocku

1076 koronacja Bolesława II Śmiałego (24 grudnia) w Gnieźnie w obecności piętnastu polskich i obcych biskupów; Polska odzyskała pełną niepodległość; umocniła się pozycja Polski w Europie; Bolesław zaprzestał płacić trybut Czechom ze Śląska

1079 zawiązanie spisku możnych przeciwko królowi Bolesławowi II kierowanego przez biskupa Stanisława; skazanie na śmierć (77 kwietnia) biskupa Stanisława ze Szczepanowa; wygnanie króla Bolesława II Śmiałego z kraju (wraz z synem udaje się na Węgry, gdzie umiera w 1081 r.)

1079 – 1102 panowanie Władysława I Hermana, syna Kazimierza I Odnowiciela i Dobronegi księżniczki ruskiej

1079 powołanie księcia Władysława I Hermana przez możnych panów na tron Polski; wznowił płacenie Czechom trybutu ze Śląska

1100 podział Polski na dwie części między synów Zbigniew - Wielkopolska, Mazowsze Bolesław - Małopolska, Śląsk

1102 4 czerwca śmierć władcy Polski Władysława I Hermana

1102 - 1138 panowanie Bolesława III Krzywoustego, syna Władysława I Hermana i księżniczki niemieckiej Judyty Marii

1102 – 1107 walka o władzę między synami Władysława I Hermana - Zbigniewem i Bolesławem, zakończona tragiczną śmiercią Zbigniewa

1109 wyprawa cesarza Henryka V na Polskę; obrona Głogowa; bitwa pod Wrocławiem na Psim Polu, zakończona odwrotem wojsk niemieckich

1116 – 1122 walki o uzależnienie całego Pomorza od Polski zakończone sukcesem Bolesława III Krzywoustego
- przyłączenie Pomorza Gdańskiego - 1119 r.
- przyłączenie ziem Pomorza Zachodniego - 1122 r.

1135 zjazd w Merseburgu; Bolesław III Krzywousty uznał się lennikiem cesarza Lotara III i złożył hołd lenny z Pomorza Zachodniego i wyspy Rugii; potwierdzona została samodzielność i niezależność Kościoła w Polsce

1138 ustawa sukcesyjna księcia Bolesława III Krzywoustego; podział kraju na dzielnice; wprowadzenie senioratu
- Władysław - otrzymał Śląsk i był pierwszym seniorem
- Bolesław - otrzymał Mazowsze
- Mieszko - otrzymał Wielkopolskę
- Henryk - otrzymał Ziemię Sandomierską (władzę zwierzchnią miał sprawować najstarszy z Piastów - senior, któremu podlegali książęta poszczególnych dzielnic, on też oprócz swej dzielnicy dziedziczonej otrzymał w zarząd dzielnicę senioralną)

1138 28 października śmierć władcy państwa polskiego księcia Bolesława III Krzywoustego (Sochaczew)

1138 – 1146 książę Władysław II Wygnaniec księciem zwierzchnim (seniorem), syn Bolesława III Krzywoustego i Zbysławy, księżniczki kijowskiej

1146 – 1174 Bolesław IV Kędzierzawy księciem zwierzchnim (seniorem), syn Bolesława III Krzywoustego i Salomei, hrabianki Bergu

1173 -1177 Mieszko III Stary księciem zwierzchnim (seniorem), syn Bolesława III Krzywoustego i Salomei hrabianki Bergu

1177 – 1194 Kazimierz II Sprawiedliwy księciem zwierzchnim (seniorem), syn Bolesława III Krzywoustego i Salomei hrabianki Bergu

1185 Bogusław I książę Pomorza Zachodniego złożył hołd królowi Danii Kanutowi VI; Polska utraciła zwierzchność nad Pomorzem Zachodnim

1194 – 1227 Leszek Biały (książę sandomierski), księciem zwierzchnim (seniorem), syn Kazimierza II Sprawiedliwego i Heleny księżniczki morawskiej

1209 utworzenie zakonu rycerskiego \"Braci Dobrzyńskich\" w celu podboju i chrystianizacji kraju pogańskich Prusów

1226 książę Mazowsza Konrad sprowadza do Polski \"Zakon Niemiecki Najświętszej Marii Panny\" - Krzyżaków (powstał w 1198 r. w Palestynie); otrzymują oni Ziemię Chełmińską jako lenno

1227 zamordowanie księcia zwierzchniego Leszka Białego przez Świętopelka Pomorskiego w czasie zjazdu książąt w Gąsawie

1227 – 1232 okres (pięć lat) walk między braćmi o sprawowanie władzy zwierzchniej w kraju

1232 – 1238 Henryk I Brodaty (książę śląski), księciem zwierzchnim (seniorem), syn Bolesława Wysokiego władcy Śląska

1235 zakon rycerski \"Braci Dobrzyńskich\" został wchłonięty przez Zakon Krzyżacki

1237 połączenie Zakonu Kawalerów Mieczowych (założony w 1202 r.; działał w Inflantach) z Zakonem Krzyżackim

1238 – 1241 Henryk II Pobożny (książę śląski), księciem zwierzchnim (seniorem) syn Henryka I Brodatego, władcy Polski w latach 1232 - 1238

1241 kolejny najazd Tatarów na ziemie polskie; bitwa pod Legnicą, śmierć Henryka II Pobożnego; Tatarzy mimo odniesionego zwycięstwa wycofali się z ziem polskich

1241 – 1242 Konrad I Mazowiecki (książę Mazowsza i Kujaw), księciem zwierzchnim (seniorem), syn Kazimierza II Sprawiedliwego i Heleny księżniczki morawskiej

1253 kanonizacja biskupa Stanisława ze Szczepanowa (zginął w czasie panowania króla Bolesława II Śmiałego)

1279 – 1288 Leszek Czarny (książę łęczycko-sieradzki i sandomierski), księciem zwierzchnim (seniorem), syn Kazimierza księcia kujawskiego, łęczyckiego, sieradzkiego

1279 wprowadzenie na ziemiach polskich przymusu parafialnego; zgodnie z uchwałami IV soboru laterańskiego (1215 r.) mieszkańcy byli zobowiązani do uczestnictwa w mszach oraz przyjmowania sakramentów we właściwym kościele parafialnym

1288 – 1290 Henryk IV Probus (książę wrocławski), księciem zwierzchnim (seniorem), wnuk Henryka II Pobożnego władcy Polski w latach 1238 - 1241

1288 po opanowaniu stolicy w Krakowie rozpoczął starania o zgodę papieża na koronację

1290 śmierć Henryka IV Probusa; zapisuje w testamencie Ziemię Krakowską księciu Wielkopolski Przemysławowi II

1279 – 1290 książę Przemysław władcą Wielkopolski

1282 układ w Kępnie; władca Pomorza Gdańskiego czyni Przemysława II swym następcą

1290 – 1296 Przemysław II księciem zwierzchnim (seniorem) i królem Polski, prawnuk Mieszka III Starego władcy Polski w latach 1173-1177

1291 ustąpienie z tronu krakowskiego przed atakami wojsk czeskich; zmuszony do ucieczki wywiózł z Wawelu insygnia koronacyjne

1295 koronacja Przemysława II na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego, Jakuba Świnkę w dniu 26 czerwca w katedrze gnieźnieńskiej; po niemal dwustu latach korona Bolesława II Śmiałego znalazła się na skroniach wielkopolskiego księcia; objął we władanie Pomorze Gdańskie

1296 zamordowanie (8 lutego) króla Przemysława II w Rogoźnie z inspiracji margrabiów brandenburskich; władzę w Wielkopolsce obejmuje książę brzesko - kujawski Władysław Łokietek

1300 – 1305 okres panowania na tronie polskim Wacława II władcy Czech

1305 – 1306 Wacław III czeski królem Polski, syn Wacława II

1306 – 1333 panowanie Władysława I Łokietka, syna Kazimierza księcia kujawskiego i Eufrozyny księżniczki śląskiej

1308 zajęcie Gdańska przez Brandenburczyków; Zakon Krzyżacki podstępnie zajął Pomorze Gdańskie

1309 Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Zygfryd von Teuchtwagen przeniósł siedzibę krzyżacką z Wenecji do Malborka

1311 bunt przeciwko księciu Władysławowi Łokietkowi wzniecony przez patrycjat miasta Krakowa

1314 Władysław Łokietek wkroczył do Poznania i opanował Wielkopolskę

1320 20 stycznia w katedrze na Wawelu Władysław I Łokietek został namaszczony przez arcybiskupa Janisława na króla, jego zaś żona Jadwiga, córka Bolesława V Pobożnego, na królową Polski

1320 – 1321 proces polsko-krzyżacki przed sądem papieskim w Inowrocławiu i Brześciu; zapadł tam pomyślny wyrok dla polskiego władcy - zwrot Polsce Pomorza Gdańskiego - Krzyżacy nie uznali go

1325 przymierze Polski z państwem litewskim umocnione małżeństwem syna Łokietka Kazimierza z Aldoną córką księcia Litwy Giedymina

1331 najazd na ziemie polskie z północy wojsk krzyżackich, z południa wojsk czeskich Jana Luksemburga; najeźdźcy spustoszyli Wielkopolskę; w drodze powrotnej część wojsk krzyżackich została pobita pod Płowcami (27 września)

1332 zabór Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej przez Zakon Krzyżacki

1333 śmierć (2 marca) króla Władysława I Łokietka w Krakowie

1333 – 1370 panowanie Kazimierza III Wielkiego, syna Władysława II Łokietka i Jadwigi, księżniczki śląskiej, królowej Polski

1335 zjazd w Wyszehradzie; Jan Luksemburski - władca Czech zrzekł się roszczeń do korony polskiej za 20 tysięcy kop groszy praskich; monarchowie: czeski i węgierski rozsądzili spór polsko-krzyżacki o zabrane przez Zakon polskie ziemie (Kujawy i Ziemia Dobrzyńska), wydając niekorzystny dla Polski wyrok

1339 układ polsko-węgierski o prawie króla węgierskiego do Królestwa Polskiego lub jego następców, gdyby król Polski Kazimierz zmarł bezpotomnie - proces polsko-krzyżacki w Warszawie; trwał ponad siedem miesięcy i zakończył się korzystnym dla Polski wyrokiem papieskim - nakaz zwrotu Polsce zagrabionych przez Krzyżaków ziem - którego Krzyżacy nie uznali

1343 pokój wieczysty z zakonem Krzyżackim w Kaliszu; Polska odzyskała Kujawy i Ziemię Dobrzyńską, a Pomorze Gdańskie i Ziemia Chełmińska przekazana została Krzyżakom jako \"wieczysta jałmużna\"; król Polski zachował tytuł pana i dziedzica tych ziem, co w przyszłości pozwoliło wznowić starania o zwrot tych ziem

1348 traktat pokojowy króla Kazimierza III Wielkiego z cesarzem Karolem IV - cesarz zrzekł się pretensji do Mazowsza, król praw do Śląska

1351 książęta mazowieccy uznali się lennikami króla Kazimierza III

1364 zjazd krakowski; Kazimierz III Wielki podejmował cesarza Karola IV Luksemburskiego, króla Węgier Ludwika Andegaweńskiego, Waldemara IV Duńskiego, Piotra króla Cypru oraz książąt Bolka Świdnickiego, Siemowita III Mazowieckiego, Bogusława V Pomorskiego, Ottona margrabiego brandenburskiego; uczta u Wierzynka
- założenie wyższej uczelni w Krakowie na wzór uniwersytetów włoskich, początkowo zwana Akademią Krakowską

1334 – 1367 król Kazimierz wydał liczne przywileje dla Żydów mieszkających na ziemiach polskich

1370 śmierć (5 listopada) króla Kazimierza III Wielkiego w Krakowie na skutek wcześniej odniesionej rany w czasie łowów na dzikiego zwierza; był ostatnim władcą Polski z dynastii Piastów