Klimat, hydrografia, gleby, las

1. Czynniki kształtujące klimat:
* fizyczno-geograficzne:
- położenie w średnich szer. geogr.
- rzeźba terenu i wys. npm
- odległość od Antyku
- równoleżnikowy układ gór w P i E
* radiacyjne:
- promieniowanie słoneczne: zależy od zachmurzenia, przeźroczystości atmosfery, dł. dnia
- zachmurzenie: P jest państwem o dużym zachmurzeniu (śr. 67%) największe w porze chłodnej, najmniejsze w maju
* cyrkulacyjne:
- powietrze polarne, arktyczne i zwrotnikowe
- polarno-morskie do 65%
- polarno-kontynentalne do 30%
- arktyczne 3,5%
- zwrotnikowe 1,5%
- dominują wiatry zachodnie 3-4m/s
- najsilniejsze wiatry w porze chłodnej
2. Temperatura:
- najwyższa w lipcu (Próżków 40,2)
- najniższa w Żywcu (-40,6)
- średnia 8-8,5
3. Izotermy stycznia:
- układ południkowy
- najcieplejsza pn-zach Polska
- najchłodniejsza pn-wsch Polska
- układ ten świadczy o narastającym kontynentalizmie z zach na wsch
4. Izotermy lipca:
- układ równoleżnikowy
- mają na to wpływ czynniki radiacyjne
- najcieplejsze centrum Polski (18-19)
5. Opady:
- im wyżej więcej
- im bliżej zbiornika wody więcej
- na urozmaiconej rzeźbie więcej
- średnia 600mm
- najmniej pada w centrum
- najniższe w Legionowie (400mm)
- w strefie pojezierza wzrasta do 700mm
- w pasie wyżyn do 800mm
- w górach do 1400mm
6. Cechy klimatu:
- klimat umiarkowany, przejściowy, ciepły
- osłabione cechy klimatu oceanicznego i złagodzonego kontynentalnego
- max zachmurzenia pora chłodna
- max opadów latem
- 6 termicznych pór roku

1. Sieć rzeczna:
- P leży w zlewisku Bałtyku (99,7%)
- w większości w dorzeczu Wisły i Odry (87,9%)
- 11% pow. to rzeki pobrzeża Bałtyku
- 0,9% dorzecze Niemna
- 0,3% dorzecze Łaby, Dunaju, Dniestru
2. Cechy sieci rzecznych:
- układ południkowy
- asymetria dorzeczy 2 największych rzek
- reżim śnieżno-deszczowy zasilania
- najwyższy wiosną i latem
- najmniejszy jesienią i zimą
- krótki odcinek biegu górnego, górnego wydłużony dolnego
- niski współczynnik odpływu
- 3 obrszary źródłowe rzek:
góry: Wisła, Odra, San
wyżyny: Warta, Wieprz, Plica
pojezierza: Pasłęka, Słupia, Wda
3. Jeziora:
- jest 9300 o pow. 1h
- najwięcej na Poj. Pomorskim
- największe na Poj. Mazurskim
4. Typy jezior:
- rynnowe: Gopło, Miedwie, Jeziorak
- morenowe: Śniardwy, Mamry, Niegocin
- oczka polodowcowe: Trzcino, Wilkowskie
- przybrzeżne: Łebsko, Jamno, Gardno
- deltowe: Dąbie, Drużno
- starorzecza: w dolinie Warty i Notecia
- wydmowe: w Puszczy Kampinoskiej
- krasowe: na Poj. Łęczyńsko-Włodawskim
- pochodzenia kosmicznego: Morasko
- zw. z dział. lodowca górskiego: Morskie Oko, Wielki Staw
5. Funkcje kanałów:
- komunikacyjna: Bydgoski, Gliwicki, Żerański
- turystyczna: Elbląski, Augustowski
- rolnicza: Wieprz-Krzna, Obry
- militarna: kanaliki na ziemi lubuskiej
6. Funkcje sztucznych zb. wodnych:
- przeciwpowodziowa: Otmuchowskie, Turawskie, Jeziorko
- poprawy żeglugi: to samo
- energetyczna: Soliński, Wrocławski, Żarnowiecki
- rolnicza: Zygmunta Augusta, Zahajski
- rekreacyjna: Jeziorko, Zegrzyński
- komunalna: Sulejowski, Goczałkowski, Dobczyski
1. Gleba: powierzchniowa, czynna warstwa pow. ziemi powstała w wyniku procesów glebotwórczych na określonej skale macierzystej.
2. Podział gleb:
- strefowe
- śródstrefowe
- pozastrefowe
- niestrefowe
3. Gleby strefowe:
- brunatne na lessach
- brunatne na gwinach
- brunatne terenów górskich: Beskidy, Sudety
- płowe: Niż. Mazowiecka, Północnopodlaska, Śląska
- rdzawe
- bielice i bielicowe
4. Gleby śródstrefowe:
- redziny: Świętokrzyskie, W. lubelska
- smolnice: Kętrzyn, Pyrzyce, Gniew
- czarne ziemie: Poj. Kujawskie, Niż. Wielkopolska
- mady: Żuławy Wiślane
- torfowe
5. Gleby pozastrefowe:
- czarnoziemy: Wyż. Lubelska, Małopolska
6. Gleby niestrefowe:
- inicjalne
- antropogeniczne: hortisole i urbisole
7. Rolnicza przydatność gleb:
- określa się ją wg klas bonitacji, biorąc pod uwagę rodzaj gleby i środowisko występowania
- jest 9 klas bonitacji
- najwięcej słabe 3 i 4
8. Erozja gleb: niszczenie zewnętrznej warstwy gleby poprzez wywiewanie i wymywanie (20% narażone na erozję)
9. Przyczyny erozji:
- zła orka
- spłukiwanie
- wywiewanie
- nachylenie stoków górskich
10. Sposoby zwalczania:
- zalesienie
- odpowiednia orka

1. Lesistość: procentowy udział lasu w stosunku do powierzchni kraju, gminy, woj., …
- średnio 28%, dąży się aby wynosiła 33%
- duża lesistość lesistość Lubuskim (49%), Pomorskim, Podkarpackim
- najmniej: Łódzkie, Wielkopolskie, Mazowieckie,. Lubelskie
- dominuje sosna
2. Funkcje lasu:
* ekologiczna:
- oczyszcza powietrze
- reguluje stosunki wodne
- chroni podłoże przed erozją
- chroni przed wiatrem i hałasem
- dom dla zwierzat
- kształtuje mikroklimat
* ekonomiczna:
- dostarcza surowca dla wielu gałęzi przemysłu
- dostarcza miejsc pracy
- stanowi gł. źródło dochodów
* rekreacyjna:
- uatrakcyjnia krajobraz
- spacer
- jazda rowerem
- odpoczynek
3. Rodzaje leśnych zbiorowisk:
- bory sosnowe: wszystkie gleby, zakwaszają glebę, lasy jasne i przejrzyste, dominuje mech i jagody
- bory mieszane: tam gdzie iglaste i liściaste (sosna, brzoza)
- grądy: bardzo żyzne lasy liściaste, wielogatunkowe (lipa, dąb, klon)
- buczyny: żyzne lasy, na dobrych glebach, dominuje buk
- łęgi: wzdłuż rzek, zajmują doliny rzeczne (olcha, jesion, topola)
- olsy: tereny podmokłe, bagienne, przy jeziorach (olcha, brzoza, jarzębina)