Hydrografia - początkowo dział geografii fizycznej, zajmujący się badaniem stosunków wodnych na Ziemi w ujęciu dynamicznym i w powiązaniu ze środowiskiem geograficznym; w miarę rozwoju nauk geograficznych wykształcony w osobną naukę - hydrologię. Obecnie przedmiotem badań hydrografii jest kartowanie wód występujących na Ziemi.
Hydrografia to także opis stosunków wodnych danego obszaru, np. hydrografia Europy, hydrografia Polski.
Miasto i gmina Pyrzyce są położone w województwie zachodniopomorskim, przy międzynarodowej drodze E-65, w odległości 46 km od Szczecina, 30 km od Stargardu Szczecińskiego, 60 km od lotniska w Goleniowie, 150 km od Berlina. W oddalonym o 50 km Kołbaskowie znajduje się najbliższe przejście graniczne (Polska-Niemcy). Położenie geograficzne gminy Pyrzyce warunkuje jej rozwój gospodarczy. Powierzchnia gminy wynosi 205 km2, z czego 39 km2 przypada na miasto. Obszar ten zamieszkują 20.373 osoby, z czego w mieście mieszkają 13.372. Gmina administracyjnie podzielona jest na 21 sołectw. Jest gminą typowo rolniczą, gdzie dominują wysokiej jakości czarnoziemy, zaliczane do II klasy bonitacyjnej. Z uwagi na tak urodzajne i płodne gleby ziemia pyrzycka nazywana jest spichlerzem ziemi zachodniopomorskiej.
Obszar ziemi pyrzyckiej jest obficie wyposażony w wody. Występuje tu gęsta sieć rzek i strumieni, liczne jeziora oraz tereny podmokłe i torfowiska. Niemal na całym obszarze odległość od wód powierzchniowych nie są większe niż 1 km, za wyjątkiem kilku terenów wyspowych w okolicy Warnicy, Krasna i Bralęcina. Występowanie zarówno wód powierzchniowych, jak gruntowych w dużym stopniu zależy od budowy geologicznej i rzeźby terenu. W owej pracy chcę opracować i przedstawić wody powierzchniowe znajdujące się na terenie powiatu pyrzyckiego tj.: rzeki, potoki i jeziora oraz wody gruntowe.
RZEKI
Obszar ziemi pyrzyckiej odwadniają trzy większe rzeki wchodzące do Odry jako dopływy pierwszo rzędne, tj. rzeka Płonia, która stanowi główną oś obszaru powiatu, Ina i Myśla. Rzeka Płonia swym dorzeczem obejmuje środkową część powiatu, Ina północno-wschodnią, a Myśla południowe krańce w okolicy Lipian.
Rzeka Płonia płynie przez środek powiatu przepływając dwa większe jeziora: jezioro Płoń i Miedwie. Długość jej wynosi 75km, z tego na obszarze powiatu około 30km. Płonia wypływa z jeziora Barlineckiego w pasmie moren czołowych i uchodzi do jeziora Dąbie pod Szczecinem. Środkowy jej bieg należy do powiatu pyrzyckiego. Na obszarze powiatu dorzecze jej jest asymetryczne, liczba dopływów lewych przeważą nad prawymi. Do większych dopływów Płoni należą
- Kanał pyrzycki
- Kanał młyński
- Kanał dmochowski
Bieg rzeki jest wyrównany. Średni spadek wynosi 7,6%. W swoim biegu Płonia przepływa 6 większych jezior, wiążąc na niewielkiej przestrzeni obszar wodny o powierzchni 50km2, co daje najwyższy wskaźnik procentowy jeziorności w całym dorzeczu rzeki Odry.
Drugą większą rzeka związaną z ziemia pyrzycką jest Ina, o którą opiera się niewielki odcinek północnej granicy powiatu. Jej natomiast największy dopływ - Mała Ina odwadnia północno-wschodnią część powiatu. Mała Ina wypływa z jeziora Chłopowo na terenie powiatu choszczeńskiego. Długość jej w obrębie powiatu pyrzyckiego wynosi około 27km.
Rzeka Myśla, odprowadzająca swoje wody do Odry w kierunku południowym posiada tylko górny, źródłowy odcinek na terenie powiatu pyrzyckiego. Obok wymienionych rzek drobne cieki i potoki tworzą na terenie powiatu gęstą tkankę sieci wód płynących.
JEZIORA
Jeziora w krajobrazie ziemi pyrzyckiej są ważnym akcentem. Występuje tu około 93 jezior, o powierzchni powyżej 0,5ha. Nasilenie występowania jezior związane jest szczególne ze strefą moren czołowych i z dnem Niziny Pyrzyckiej. W obrębie moren czołowych jeziora wystepują gromadnie, natomiast na Nizinie Pyrzyckiej zajmują jej najgłębsze miejsca . Są to jeziora różnorodnych kształtów i wielkości. Do największych zaliczamy:
- Miedwie 3 677,0 ha
- Płoń 830,0 ha
- Chłop 326,0 ha
- Będgoszcz 300,0 ha
- Lipiańskie 168,0 ha
- Będzin 166,0 ha
- Gardzko 80,0 ha
Występujące za ziemi pyrzyckiej jeziora należą do jezior polodowcowych, głównie rynnowych. Charakteryzują się one wąskim, wydłużonym kształtem i zwykle układają się w ciągi poprzedzielanie progami i płyciznami. Obok jezior rynnowych bardzo liczne spotykane są również drobne jeziora o owalnym i okrągłym kształcie, zwane ?oczkami?.
Łączna powierzchnia jezior w powiecie pyrzyckim liczy 3594ha, co w zestawieniu z powierzchnią stanowi 3,4% jeziorności.
WODY GRUNTOWE
Wody gruntowe mają duży wpływ na krajobraz, występowanie zjawisk hydrograficznych, jak też duże znaczenie gospodarcze, zwłaszcza pierwszy użyteczny horyzont wody gruntowej. Płytkie zaleganie pierwszego horyzontu wody gruntowej jest szczególnie związane z dnem obniżenia Niziny Pyrzyckiej, wokół jeziora Miedwie, Płoń, Będgoszcz. Zwierciadło wody gruntowej zalega na głębokości od 2m. Głębiej nieco od 2 do 5 m zalega poziom wody gruntowej na obszarze moreny dennej i w strefie moren czołowych. Najniżej, bo na głębokości od 5 do 10 m zalega pierwszy poziom wody gruntowej w okolicy Warnicy.
Zbyt płytkie zaleganie pierwszego poziomu wody gruntowej powoduje zabagnienie terenu, natomiast głębokie utrudnia pobieranie wody przez roślinność.