Organizacje pozarządowe

I. Co to jest organizacja pozarządowa?

Organizacja pozarządowa jest to organizacja niezwiązana z żadną władzą państwową i niekorzystająca z rządowej pomocy finansowej. Jej członkami są zrzeszenia narodowe, stowarzyszenia o charakterze pozarządowym oraz osoby fizyczne lub prawne z różnych państw. Działalność jej opiera się na statutach, które nie mają charakteru umów międzynarodowych.. Organizacja pozarządowa nie jest nastawiona na osiąganie zysku, ale na zaspokajanie jakichś potrzeb. To nie znaczy jednak, że organizacja nie może prowadzić działalności gospodarczej. Może, tyle tylko, że dochody nie są dzielone pomiędzy osoby pracujące czy ochotników, ale są przeznaczane na dalszą działalność.


II. Cele organizacji pozarządowych
Dominujące są dwa podejścia do tego problemu. Są tacy, którzy uważają, że organizacje pozarządowe to nic innego jak efekt niewydolności państwa i rynku w zakresie zaspokajania potrzeb społecznych. Dodają oni również, że jest to sposób na minimalizowanie kosztów tego procesu. Chwała organizacji polega na tym, że robią to tanio i znacznie lepiej. Są też i tacy, którzy sądzą, że organizacje pozarządowe pełnią chyba nawet ważniejszą rolę. Ich zdaniem organizacje są poduszką powietrzną pomiędzy państwem a społeczeństwem. Rozwiązują one, bowiem trudne problemy społeczne, zmniejszają napięcia i sytuacje konfliktowe w społeczeństwie. Dzięki nim również obywatele mają możliwość wyrażania swoich opinii, niekoniecznie w sprawach wielkiej polityki.

III. Rodzaje organizacji pozarządowych.
Podział ze względu na profil działalności:
• organizacje samopomocy - ich specyfika sprowadza się do tego, że działają na rzecz swoich członków, przykład: organizacja emerytów firmy X w miejscowości Y;
• organizacje opiekuńcze - te zaś świadczą usługi dla wszystkich, którzy tego potrzebują lub tylko dla pewnych kategorii osób, przykład: organizacja opieki nad dziećmi głuchymi;
• organizacje przedstawicielskie - na ogół reprezentują interesy jakiejś społeczności, przykład: społeczny komitet mieszkańców;
• organizacje mniejszości - reprezentujące interesy grup mniejszości na przykład religijnych, wyznaniowych, narodowościowych itp.;
• organizacje tworzone ad hoc - powstają dla przeprowadzenia określonej akcji;
• organizacje hobbystyczno-rekreacyjne - grupy osób zainteresowanych określoną sferą działalności, przykład: organizacja filatelistyczna;
• organizacje zadaniowe - często wykonują pewne funkcje zlecone przez władze, przykład: organizacja zajmująca się ochroną parku;
• organizacje "tradycyjne" - o szerokiej formule działalności jak i osób, na rzecz których działają

IV. Co to jest wolontariat?
Wolontariat jest to dobrowolna i świadoma działalność na rzecz innych, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Jest to również poświęcenie czasu i energii na rzecz społeczności lokalnej, osób spoza rodziny, na rzecz rozwoju środowiska itp. Działalność wolontarystyczna ma charakter bezpłatny, z wyjątkiem zwrotu kosztów poniesionych w związku z wykonywanym świadczeniem.
Dzięki wolontariuszom możliwe jest zorganizowanie takich akcji jak Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, zbiórki środków dla osób potrzebujących pomocy. Wolontariusze wyjeżdżają z konwojami Polskiej Akcji Humanitarnej. Pomagają przy usuwaniu skutków kataklizmów w Polsce i poza jej granicami. Obecni są także w biurach: prowadzą korespondencję, umawiają petentów, udzielają informacji, czy - tak jak w Biurach Porad Obywatelskich - udzielają specjalistycznych porad. Wolontariuszem może być każdy: prawnik, lekarz, pielęgniarka, doradca finansowy, inżynier budowlany, mechanik, spawacz - niekoniecznie w swoim zawodzie.

V. Co to jest stowarzyszenie?
Stowarzyszenie jest to dobrowolne i trwałe zrzeszenie osób, o celach nie zarobkowych, samodzielnie określające swoje programy i strukturę. Wyjątkowo może prowadzić działalność gospodarczą, przeznaczając dochód na cele statutowe z wyłączeniem członków stowarzyszenia. W Polsce mogą być stowarzyszenia zwykłe i zarejestrowane. Stowarzyszenie zwykłe może być utworzone, przez co najmniej 3 osoby. By mogło rozpocząć działalność, wystarczy poinformowanie administrację organu nadzoru. Takie stowarzyszenie nie ma osobowości prawnej i nie może prowadzić działalności gospodarczej, a także korzystać z datków publicznych i tworzyć związków. Stowarzyszenie zarejestrowane powinno być utworzone, przez co najmniej 15 osób, które muszą uchwalić statut określający cele, teren działania i władze. Po zarejestrowaniu przez sąd wojewódzki uzyskuje ono osobowość prawną.


VI. Co to jest fundacja?

Fundacja jest to instytucja realizująca zadania społeczne, niemające charakteru działalności gospodarczej, które w akcie fundacyjnym określił założyciel (fundator), przeznaczając na tę działalność odpowiedni majątek. Fundacje mogą być ustanowione tylko w celu realizacji zadań społecznych lub gospodarczych. Utworzenie fundacji lub wpłata na konto fundacji już istniejącej umożliwia wyłączenie kwoty wydanej na ten cel spod opodatkowania, a ponadto umożliwia niższe opodatkowanie pozostałej części majątku. Fundacje spełniają ważną rolę w finansowaniu nauki, oświaty i kultury.

VII. Organizacje pozarządowe działające na terenie Gdańska:
~ Fundacja "Kwiaty Polskie”
~ Fundacja "Pomóż Sobie i Innym"
~ Marek Kamiński Foundation
~ Pomorskie Stowarzyszenie "Wspólna Europa"
~ Stowarzyszenie "Nasz Gdańsk"
~ Stowarzyszenie "Oliwskie Słoneczko"
~ Towarzystwo Edukacyjne "Wiedza Powszechna"
~ Gdańskie Towarzystwo Fotograficzne
~ Towarzystwo Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego
~ Jachtklub Stoczni Gdańskiej
~ Uczniowski Klub Sportowy "82 KlukowO”
~ Klub Rotaract Trójmiasto