Strefy klimatyczne.

Elementy klimatu:
- gatunki roślin i zwierząt
- opady ( suma opadów mierzona w milimetrach)
- temperatura
- amplituda temperatur
- ciśnienie
- siła i kierunek wiatru
- nasłonecznienie

Czynniki klimatotwórcze:
- szerokość geograficzna im mniejsza tym cieplej- kąt padania promieni słonecznych)
- wysokość n.p.m (im wyżej tym chłodniej)
- odległość od zbiorników wodnych ( duża odległość od morza to duże amplitudy temperatur)
- prądy morskie (od lądu- przynoszą suche powietrze, od morza - wilgotne)
- tereny ukształtowania

KLIMAT:

1. Równikowy (występuje m.in. Niz. Amazonki, Kotlina Kongo, Archipelag Malajski)
~ Budowa wielowarstwowa, wys. drzew 40-50 m a nawet 60-70 m. Korony drzew silnie stłoczone, przepuszczają bardzo mało światła. Słabo rozwinięty podszyt i runo leśne. Liany, epifity (porośla) grzyby, figowce, orzesznica brazylijska, mahoniowiec, paprocie drzewiaste, drzewo kapokowe, kauczukowiec brazylijski, palmy, filodendron
~ tapiry, pekari (rodz. świni), puma, jaguar, piranie, węgorz elektryczny, wyjce, czepiaki i kapucynki (małpy),kolibry, ary, tukan, pająki ptaszniki,leniwiec, orangutany, goryle, pekari, węże, krokodyle, owady
~ roczne amplitudy temp. nie przekraczają 5 stopni Cel.
~ średnia temperatura 24-25 stopni Cel.
~ opady w ciągu całego roku powyżej 2000 mm
~ deszcze zenitalne (położenie słońca w zenicie;zenit-najwyżej położony punt na sferze niebieskiej)
- podrównikowy (występuje m.in. Wyż. Gujańska, Brazylijska, strefa Sahelu, północna Australia)
~ trawy wys. do 2m., palmy, kaktusy drzewiaste, baobaby, akacje, eukaliptusy są jeszcze inne m.in. kazuaryny czy drzewa butelkowate
~ termity, mrówkojad, pancernik, pekari, kapibara (największy gryzoń do 1m długości i 70 kg wagi), nandu (nielot podobny do strusia), legwany, sępy, kondory, pelikany, lwy, gepardy, słonie, żyrafy, hipopotamy, hieny, nosorożce, antylopy
~ dwie pory deszczowe, dwie pory suche
~ opady poniżej 2000 mm , do 1000 mm
~ roczna amplituda temp.10 stopni Cel.

2. Zwrotnikowy (lądowy, pustynny) ( m.in. Sahara, Płw. Arabski, Pustynia Kalahali, centr. Australia, Pustynia Atacama, W. Meksykańska, Pd. Stany Zjednoczone)
~ sukulenty - rośliny gruboszowate, magazynujące wodę w mięsistych liściach lub pędach, efemery (efemerydy, terofity) - rośliny ginące podczas suszy, które kiełkują po przygodnym deszczu, sklerofity - skrajnie sucholubne rośliny, ze zdrewniałymi łodygami i stwardniałymi liśćmi, mające silnie rozbudowane systemy korzeniowe. Halofity czyli słonorośla - zdolne rosnąć na słonym podłożu: gatunki: opuncja, krzew kreozotowy, yucca, kaktus kolumnowy (do 20 m wys.), agawa, bezkorzeniowa oplątwa
~ skoczek pustynny, skorpiony, pancernik, legwany,
~ opady poniżej 250 mm
~ temp. najcieplejszych miesięcy ok. 30
~ dobowe amplitudy temp. wynoszą 40

3. Podzwrotnikowy (m.in. Nizina Zatokowa, Floryda, Kalifornia, południowa część Wyż. Brazylijskiej, Basen Morza Śródziemnego, Pół. Malajski i Indochiński)
~ krzewy zimozielone, yucca, gorczyca czarna, akacja, srebrne drzewo (podobne do sosny), araukaria, sekwoja (do 100 m wys.), dęby zimozielone, magnolia, pinia, palmy, storczyki, daglezja, różanecznik, lawenda, wawrzyn, cyprys, rododendron, mirt, pinia, kasztan jadalny, dąb bezszypułkowy, platan
~ drobne gryzonie, drobne ptaki, żółwie słoniowe, jelenie, kuropatwy, bażanty
~ Gorące i suche lato z bezchmurnym niebem oraz ciepła i deszczowa zima. Średnie temperatury miesięczne wahają się od 12 w zimie do 20-25 w lecie. Suma opadów różna, od 200 do 800 mm a w górach i nad oceanem powyżej 1200 mm.

4. Umiarkowany (m.in. Argentyna, Chile, Nowa Zelandia, śr. Ameryka Północna, Azja i duża część Europy)
~ sosny, dąb, orzesznik, magnolia wielokwiatowa, klon czerwony, jesion, cypryśnik, buk wielkolistny, dęby, buki, klon, wierzby, osiki, kasztany, brzozy
~ wilki, niedźwiedzie brunatne, lisy, kuny, sowy, jastrzębie, myszołowy, sarny, jelenie, łosie, zające, dziki
~ wyróżniamy cztery pory roku
~ latem temp. sięgają 20 stpni Cel. w strefie ciepłej i 15 stopni Cel. w strefie chłodnej
~ zimy mroźne w strefie kontynentalnej (Syberia) i łagodne w odmianie morskiej (W. Brytyjskie)

5. Śródziemnomorski, (m.in. część Grecji, wybrzeże Morza Śródziemnego, Płw. Iberyjski, Wyż.Irańska, Kalifornia i Południowa część Australii)
~ Formą roślin typową dla tego klimatu są niewielkie drzewa i krzewy. Rosną tam m.in. gaje oliwek, wawrzynów, dębów korkowych, jak również iglaste pinie.
~ m.in. łosie, węgorze europejskie
~ Roczna suma opadów wynosi około 600 mm
~ chłodne lub łagodne zimy, ciepłe lub gorące lata, deszcze występują cały rok lub tylko w zimie.
~ amplituda temperatur: średnia temperatura najcieplejszego miesiąca wynosi ponad 20 stopni Cel.

6. Okołobiegunowy, nazywany także subpolarnym (m.in. półn. Kanada, półn. Syberia - Azja, półn. cześć Płw. Skandynawskiego)
~ mchy, porosty, krzewy karłowate, rośliny zielne, olchy, turzyce, brzoza karłowata, wierzba polarna, borówka brusznica, malina moroszka, wełnianka, jaskry, niezapominajki, chrobotki, płucnica islandzka,
~ biały niedźwiedź, foka, piesiec - lis polarny, wół piżmowy, karibu, lemingi, zając polarny, sowa śnieżna, pingwiny na Wyspach Falklandach i wyspach Patagonii
~ pojawia się zjawisko dnia i nocy polarnej
~ brak klimatycznego lata ( 2-3 miesiace temp. do 10 )
~ zima długa, mroźna trwająca 9-10 miesięcy
~ opady śniegu do 300 mm

7. Biegunowy, nazywany także polarnym (Antarktyda, Grenlandia)
~ śmiałek antarktyczny, wiechlina łąkowa, mchy, porosty, grzyby, glony, sinice, wątrobowce
~ pierwotniaki, nicienie, widłonogi, wioślarki, kryl, ptaki petrele, wydrzyki - ptaki drapieżne, rybitwy antarktyczne, uchatki i foki, słoń morski, lampart morski, pingwiny, walenie (wieloryby)
~ zjawisko dnia i nocy polarnej
~ przez cały rok temp. ujemne (-20 do -50stopni Cel.)
~ opady śniegu do 250 mm