Wpływ kultury antycznej

Wpływ kultury antycznej na kulturę europejską jest ogromny. Na każdym kroku spotkać możemy nawiązania do mitologicznych postaci i haseł (np. "Ikar" Iwaszkiewicza czy "Orfeusz w piekle" Offenbacha). Bardzo często postacie mitologiczne wykorzystywane były jako szkielet dla bohaterów późniejszych utworów (np. Prometeusz był wzorem dla Mickiewiczowskiego Konrada z Dziadów cz. III). Sięgano też do postaci Syzyfa, uosabiającej nieustanny i bezowocny trud, lub też do Odysa, będącego symbolem wędrówki i działania zmierzającego do wyznaczonego celu. Mity wyrażały także hasła i treści uniwersalne, poprzez stworzenie wzorców zachowań i postaw. Przedstawiały one całą prawdę o człowieku.

Nawiązywano także do gatunków uprawianych w tym okresie (Mickiewiczowska "Oda", "Monachomachia" Krasickiego, w której wykorzystuje typową dla starożytnych wzniosłość stylu czy wreszcie twórczość Jana Parandowskiego). Dzieła klasyczne stanowią doskonały wzór literackich form i zasad. Do początku XIX wieku dominował nurt klasycystyczny, oparty na antycznych zasadach.

Do filozofii starożytnej Grecji chętnie sięgają twórcy współcześni. Filozofie antyczne dają podstawy budowaniu różnych systemów filozoficznych, np. renesansowych. Bardzo duże znaczenie mają zwłaszcza stoicyzm (nakazujący równowagę duchową, powagę i spokój umysłu, wyrzekanie się dóbr materialnych w zamian za szczęście, odrzucenie emocji i kierowanie się zimnymi kalkulacjami) i epikureizm (mówiący o cieszeniu się życiem, nakłaniający do korzystania z jego radości).

Bardzo ważnym elementem, zaczerpniętym z kultury Śródziemnomorskiej jest klasyczne ujęcie porządku i formy. Kunsztowność i klasyczne wyczucie piękna jest motywem, który powtarza się nie tylko w literaturze, ale także i w architekturze.