Postawa ludzka ma, co najmniej 3 komponenty.
Postawa- względnie stale ustosunkowanie się przejawiające się:
-zachowanie, działanie (nasze)
-uczucia, emocje (efektywność)
-wiedza, informacja, orientacja
Diagnoza- stwierdzenie, badanie, opis, rozpoznanie, działanie opisujące, stwierdzające, rozpoznające jakiś przypadek
Diagnozowanie- proces rozpoznania, charakteryzowania, stwierdzenia interesującego nas stanu rzeczy, czyli zjawisk i procesów w oparciu o zauważone objawy, oznaki, symptomy, wskaźniki i znajomość ogólnych prawidłowości
Diagnostyka- subdyscyplina, która w sposób zorganizowany, trafny, świadomy i celowy przedstawia metodykę postępowania diagnostycznego, czyli elementy, kroki postępowania
Proces rozpoznania i metodycznego postępowania:
Diagnoza:
-opisowa, przyporządkujaca, stwierdzająca
-klasyfikacyjna i typologiczna- klasyfikujemy elementy proste, jednorodne np. wiek, lec, wykształcenie. Każda klasyfikacja winna być rozłączna i wyczerpująca
Typologia- specyficzne, charakterystyczne cechy, wiec musi być kryterium, czyli współczynnik różnicowania, kryterium pozwala tworzyć typy.
Diagnoza genetyczna, etiologiczna, wyjaśniająca (to, co przedstawiamy nie powinniśmy nigdy oceniać)- pytanie "jak do tego doszło? Jaki jest ciąg uwarunkowań?" Szuka przyczyny, określa łańcuch uwarunkowań.
Diagnoza znaczenia, funkcjonalna, (jaka funkcje pełni znaczenie?)
Diagnoza- fazy, etapy:
-interpretacja- odwołanie się do...Ja wiem i ja próbuje, plany koncepcyjne, wyidealizowanie stanu rzeczy
-działania profilaktyczne
-działania projektujące
-działania naprawcze, modyfikujące, terapeutyczne
Rodzice pełnią funkcje opiekuńczą, zdrowotna, seksualna, wychowawcza, prokreacyjna.
Szkoła powinna nieustannie wypaczać, kompensować. Funkcja opiekująca szkoły jest najistotniejsza, bo stwarza warunki, zajmuje się dzieckiem.
Postawy dzielimy na:
-uczucia, emocje efektywne
-wiedza, informacja, orientacja
-zachowanie, działanie
Diagnozowanie- to proces rozpoznania, przedstawienia, opisywania, charakteryzowania interesującego nas (diagnostę) stanu rzeczy (zjawisk) i procesów w oparciu o zauważone objawy, oznaki, symptomy, wskaźniki
Cele diagnozowania:
-opisujące
-wyjaśniające
-oceniające
-normatywne
-praktyczne
-wdrożeniowe
Diagnostyka- subdyscyplina, która w sposób zorganizowany, świadomy, celowy przedstawia metodykę działania diagnostycznego
Typologie- specyficzne, charakterystyczne cechy poddane pewnym kryterium (współczynnika różnicowania)
Funkcja opiekuńczą szkoły jest najistotniejsza. Gdy uczeń czuje dobrze się w szkole jak w domu dając mu warunki sprzyjające wychowaniu, a na bazie tego można przystąpić do funkcji dydaktycznej.
Wiek XX nazywany jest stuleciem dziecka (m. Ellen Key). Kemp-- pierwsza konferencja do spraw przemocy wobec dziecka.
Każda klasyfikacja jest rozłączna i wyczerpująca. Można klasyfikować: wiek, wykształcenie, przynależność religijna.
Typologia zauważa cechy wiodące jakiegoś stanowiska. Przy typologii istotne jest kryterium różnicowania cech- współczynnik różnicowania.
Dobrowolski przyjął, ze podstawowym narzędziem pracy nauczycielskiej jest intelekt. Wyróżnił typy umysłów nauczycieli:
-umysły rozumowe (erudyci i myśliciele, bazują na pamięci i starają się jak najwięcej wiedzieć, a mało rozumieją. Typ rozumowy wykazuje małe zainteresowanie problemami wychowawczymi, życia społecznego, lekcje prowadza w sposób jasny, przejrzysty, są tolerancyjni, ważniejsze są treści nauczania niż uczeń)
-intuicyjne (interesuje się bardziej problemami życia społecznego, bliżej rzeczywistości niż abstrakcji, ten typ posiada intuicje kobieca, łatwość nawiązywania kontaktów z uczniami, interesują go problemy rzeczywiste, ceni mądrość życiową, taktowni, tolerancyjni, są umiarkowani w ocenianiu)
-organizacyjne (holistyczne, zorganizowane widzenie całościowe, obraz, maja jasna konstrukcje lekcji i jej elementów)
-systematyczne -schematyczne (pedantyczni, bezduszni, proste środki, zestawy, schematy, proste jednoznaczne elementy, niewypracowany dobrze proces rozwoju, skłonność do porządkowania)
-wyobrażeniowe (skłonność do intensywnych przeżyć, operowanie obrazami, odrzuca naśladownictwo i powtarzanie, nowe wrażenia, przeżycia plastyczność myśli, ale chaotyczność, spontaniczność, unikają szablonów, proponuje cos ciekawego, sens ich życia to przezywanie i uczuciowość)
-ekspresyjne (operują bardziej forma niż treścią, przedstawiają bogate stany psychiczne, swoje uczucia, pragnienia, eksponują swoja mimikę, glos, gesty)
Teleologia- nauka o celach
Aksjologia- nauka o wartościach
Interpretacja- podstawa są koncepcje teorii zawarte w różnych dziedzinach, oparcie w koncepcjach, teoriach, swoich doświadczeniach.
Diagnozowanie w prakseologii
Prakseologia- nauka o sprawnym, efektywnym działaniu
Diagnoza (ziemski)- rozpoznanie badanego stanu rzeczy przez zaliczenie go do określonego typu lub gatunku przez przyczynowe i celowościowe wyjaśnienie tego stanu rzeczy, określenie jego fazy obecnej oraz przewidywania jego dalszego rozwoju. Z tej definicji wynikają diagnozy cząstkowe zaliczające się do tego typu lub gatunku.
Przykład dotyczący występowania nasilonych objawów agresji i antyspołecznych:
Diagnoza przyczynowa ma wyjaśniać źródła biologiczne- przyczyny wewnętrzne (tkwiące w nim samym) i zewnętrzne (środowisko). Odwołujemy się do wszelkich uprzednich doświadczeń, szukamy źródeł: analiza z rodzicami, rodzeństwem, dziadkami, rówieśnikami, nauczycielami, sięganie do zainteresowań dziecka, temperamentu od początku jak kształtowały się uczucia wyższe. Agresja ma charakter frustracyjny. Im bardziej ktoś jest karany tym bardziej jest agresywny. Formy przejawiania agresji jako techniki obronne, których chłopiec nauczył się w reakcji na frustracje z braku podstawowych potrzeb w koncepcji Maslowa i utrwalał je w wyniku uzyskania satysfakcji, czyli redukował napięcie, niepokój, uzależnienie. Jeżeli pozostawimy go bez terapii, bez naprawy to zachowania agresywne będą się nasilać, stad niezbędne są zabiegi interwencyjne w postaci terapii ukierunkowanej na przemodelowanie mechanizmów regulacyjnych w kontaktach interpersonalnych.
Etapy diagnozy:
I etap diagnozy negatywnej dotyczy poszukiwań mechanizmów zaburzeń i negatywnie ocenianych form zachowania
II etap diagnozy pozytywnej, który jest skoncentrowany na poszukiwania pozytywów, mocnych stron danego pacjenta lub jego środowiska, co jest niezbędne w projektowaniu działań terapeutycznych.
Pierwsza sprawa w diagnozie pedagogicznej jest:
1.Sformulowanie problemu klinicznego
2.Sformulowanie hipotezy diagnostycznej na podstawie zebranych danych droga obserwacji, wywiadu, testów, znajomość innych badań dotyczących tego zjawiska
3.Weryfikacja hipotezy diagnostycznej, która obejmuje sprawdzenie, porównanie wyników uzyskanych przez nas z rzeczywistością, z faktami oraz wynikami innych badań
Szukamy pozytywów we: właściwościach psychicznych, w usposobieniu, charakterze, temperamencie, w mechanizmach osobowościowych, w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym, naturalnym.
Cele diagnozy wychowawczej:
-uzyskanie informacji o warunkach, w których przebiega działalność socjalizacyjna wychowanka
-gromadzeniu informacji o wejściowych cechach, stanach osobowości, postawach, zachowaniach, potrzebach
-systematyzowanie (zbieranie) informacji o skutkach naszych działań - w jakim stopniu są one efektywne, co jest przeszkoda
Schemat oddziaływań wychowawczych
Grupa czynności:
-diagnostyczne- obserwacyjne
-interpretacyjne- w kontekście aksjologii administracyjnej
-decyzyjne- profilaktyczne, terapeutyczne, projektujące
-wykonawcze- analiza, ocena, wnioski