Więzi społeczne

Więzi społeczne to relacje i zależności wiążące jednostkę z grupą, zbiorowością, ośrodkami kontroli społecznej lub inną jednostka. Czynnikiem łączącym jednostki jest świadomość przynależności do grupy oraz poczucie wspólnoty interesów i wartości. Istotnym elementem wzmacniającym więzi społeczne jest identyfikacja działań i przekonań jednostki z działaniami i przekonaniami grupy, co może prowadzić do przedkładania interesów grupy nad potrzeby poszczególnych jej członków. Wyróżniamy trzy typy więzi społecznych:

-Więzi naturalne – dotyczą tych zbiorowości społecznych, których podstawa powiązań i przynależności jest wspólne pochodzenie i pokrewieństwo, jak np. rodzina; odgrywają one również ważna rolę w integrowaniu zbiorowości etnicznych


- Więzi zrzeszeniowe – tworzone są na zasadzie dobrowolności przez ludzi należących do organizacji społecznych (np. stowarzyszeń, związków zawodowych itp.) i politycznych; mogą dotyczyć np. zależności służbowych oraz zobowiązań członków takiej organizacji.

- Więzi stanowione – w przeciwieństwie do zrzeszeniowych są narzucone z zewnątrz lub ustanawiane siła (np. więzienie, internat, jednostka wojskowa itp.).

Więzi funkcjonują w określonych zbiorowościach społecznych. Jednak nie każdy zespół ludzi, któremu można przyporządkować jednostkę, jest zbiorowością społeczną. Uczeń mający 195 cm wzrostu należy do zbioru społecznego ludzi wysokich ale poza wzrostem nic więcej go nie łączy z innymi osobami należącymi do tego zbioru. Podobnie np. nauczyciele należą do pewnej kategorii społecznej, w tym przypadku zawodowej ale poza wykonaniem tego samego zawodu nic nie łączy wszystkich nauczycieli świata. Warunkiem istnienia zbiorowości są bowiem bardziej złożone stosunki pomiędzy jej członkami. Żyjąc w społeczeństwie należymy jednocześnie do różnych zbiorowości. Oto najprostsze z nich:

- Para – jest najmniej liczną forma zbiorowości społecznych. Pary mogą być połączone więzami pokrewieństwa ( ojciec – syn; matka – córka; siostra – brat itp.), więzami przyjaźni, zależnością służbowa, stosunkiem pomocy ( wolontariusz i osoba niepełnosprawna) itp. Stosunki łączące parę stanowią nieraz podstawę bardziej złożonych zbiorowości, takich jak grupy.

- Krąg społeczny – powstaje w wyniku stale działających styczności społecznych. Mogą go tworzyć np. ludzie codziennie dojeżdżających tym samym autobusem do pracy. Znajomość tego typu sprowadza się wówczas do wymiany poglądów, wiadomości, komentarzy dotyczących aktualnych wydarzeń politycznych, kulturalnych i sportowych itp. Wśród uczniów jednej szkoły mających wspólne zainteresowania (muzyka, sport itp.) może się wykształcić krąg koleżeński. Ma on bardziej zintegrowana strukturę niż krąg oparty na stycznościach. Jeszcze bardziej zwartą postać będzie miał krąg przyjacielski, który skupia pary przyjaciół. Pomiędzy tymi parami zachodzą określone stosunki społeczne. Istotna funkcja kręgów społecznych jest wymiana poglądów, opinii i komentarzy. Tak więc odgrywają one ważna rolę w kształtowaniu opinii publicznej. Kręgi łatwo mogą się przekształcić w silniej zintegrowane zbiorowości, jakimi są grupy społeczne.