Czynniki determinujące życie społ.:
1.biologiczne-pionowa postawa ciała, wysklepione stopy, chwytno-manipulacyjne kończyny górne z przeciwstawnym kciukiem, silnie rozwinięty mózg, wykształcenie się mowy umożliwiającej przekazywanie pojęć abstrakcyjnych, stały popęd płciowy oraz wydłużony okres sprawowania opieki nad dziećmi
2.psychologiczne-związane z całą masą potrzeb człowieka, potrzeby wyższego rzędu
3.uwarunkowania geograficzne
4.roślinność, klimat
5.demograficzne
Socjalizacja-przekazywanie wzorców kulturowych przez środowisko społeczne
1.Pierwotna-rodzina, dzieciństwo
2.Wtórna-szkoła, praca
Więzi:
1.naturalne-dom, rodzina
2.zrzeszeniowe-dobrowolne (szkoła, praca)
3.stanowione-narzucane z zewn. (więzienie)
Zbiorowość społeczna-zespół ludzi w którym wytworzyła się i utrzymuje chociaż przez krótki czas więź społ.
Krąg społeczny-zbiorowość powstająca w wyniku styczności społecznych lub wspólnych zainteresowań
Grupa społeczna-przynajmniej 3 osoby połączone względnie trwałymi więziami społecznymi
Cechy grupy społecznej-min. 3 osoby, wspólne wartości, cele, zasady, potrzeby, odrębności
Rodzaje grup społecznych:
1.wielkość-małe, duże
2.członkostwo-ekskluzywne, ograniczone, inkluzywne
3.typ więzi-pierwotne, wtórne
4.stopień sformalizowania-formalne, nieformalne
Rodzina-grupa osób połączonych więziami małżeńskimi lub rodzicielskimi
Funkcje rodziny-prokreacyjna, seksualna, ekonomiczna, opiekuńcza, socjalizacyjna, stratyfikacyjna, rekreacyjna, kulturowa
Patologia społeczna-zjawiska, zachowania jednostek lub grup niezgodne z obowiązującymi normami i wartościami danej kultury, społeczeństwa
Małżeństwo-zalegalizowany związek kobiety i mężczyzny
Przeszkody w zawarciu związku małżeńskiego-nieukończone 18 lat, bigamia, jedna ze stron jest chora psych, lub niepełnosprawna umysłowo, bliska rodzina
Pokrewieństwo-stosunek łączący osoby pochodzące od wspólnego przodka
Powinowactwo-związek rodzinny między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka
Społeczność lokalna-zbiorowość ludzi zamieszkujących wspólne terytorium (wieś, miasteczko, osiedle), powiązanych ze sobą systemem więzi społ, wyróżniająca się spośród innych podobnych społeczności zbiorem samodzielnie wypracowanych elementów kultury (normy postępowania, zwyczaje i obyczaje, tradycje)
Naród-zbiorowość terytorialna o określonym składzie etnicznym wytworzona w procesie dziejowym jako wspólnota o podłożu politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturowym, przejawiająca się w świadomości swych członków.
Czynniki narodowotwórcze-wspólne terytorium, pochodzenie etniczne (język, zwyczaje, obyczaje), kultura, organizacja polityczna (państwo), integracja gospodarcza, integracja społeczna.
Patriotyzm-postawa poszanowania i umiłowania ojczyzny, rzetelne wypełnianie obowiązków konstytucyjnych
Nacjonalizm-naród wartością priorytetowa
Kosmopolityzm-postawa społ.-polit. opierająca się na założeniu że ojczyzną człowieka jest cały świat
Ksenofobia-wrogość wobec ludzi obcych rasowo, etnicznie, religijnie
Szowinizm-bezkrytyczny stosunek do własnego narodu
Rasizm-rzekoma nierównowartość ras ludzkich