"Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki" - opis obrazu

„Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki” – opis obrazu


Na pierwszym planie obrazu Jana Matejki „Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki”, w samym centrum, znajduje się Kochanowski wraz z córką. Pisarz, trzymając Urszulkę w objęciach, jednocześnie wskazuje na nią dłońmi, co świadczy o tym, że jest na obrazie najważniejsza. Na jego twarzy maluje się rozpacz, smutek, żal i cierpienie. Całuje córkę, która zdaje się być spokojna, pogodna, niewzruszona. Jej ręce są opuszczone i bezwładne, symbolizują odchodzenie. Urszulka ubrana jest w białą sukienkę, na jej piersi leży krzyż, a u wezgłowia znajduje się róża. Dziewczynka leży w trumience z wygrawerowanym napisem „Orszula”. Obie postacie są ukazane od pasa w górę, co świadczy o duchowej wymowności sceny.
Na drugim planie, po lewej stronie, znajduje się obraz Matki Boskiej i Jezusa, a także stojąca obok, dająca nienaturalne światło świeca. Pod obrazem widzimy zapalony znicz. Po prawej stronie obrazu widoczny jest regał z książkami i znajdująca się obok rzeźba smutnego, płaczącego aniołka. W prawym dolnym rogu obrazu dostrzegamy lutnię, która symbolizuje sztukę i talent poetycki, jaki niewątpliwie posiadała Urszulka. Lutnia leży na czerwonym materiale, który oznacza zwycięstwo nad śmiercią. Można więc powiedzieć, że lewa strona obrazu ukazuje przedmioty związane z Bogiem, duchowością, a prawa – przedmioty używane w życiu codziennym. Po prawej stronie możemy wyróżnić także ciemną kotarę, która świadczy o intymności sceny, ponieważ wpisuje widza w obraz, jest „oknem” na świat Kochanowskiego.
Tło obrazu jest bardzo ciemne. Oświetlona jest tylko Urszulka i głowa oraz ręce jej ojca, co wyróżnia i uwidacznia obie postacie. Całość jest przygnębiająca, wyraża smutek Kochanowskiego po stracie najbliższej osoby.