Kobiece Piersi

KOBIECE PIERSI
Piersi inaczej gruczoły sutkowe bądź mleczne są największymi gruczołami skóry. U dojrzałych kobiet piersi tworzą dwie półkuliste lub stożkowate wyniosłości na wysokości III-VI żebra, których osie skierowane są nieco na zewnątrz. Na szycie piersi znajduje się brodawka sutkowa. Sam gruczoł sutkowy składa się z 15-20 stożkowatych płatów ułożonych promieniście wokół brodawki, do której uchodzą ich przewody mlekowe. Oprócz elementów gruczołowych piersi zawierają pasemka tkanki łącznej oddzielające poszczególne płaty oraz tkankę tłuszczową (ciało tłuszczowe sutka).Główną funkcją piersi kobiecych jest wytwarzanie mleka w procesie laktacji.
Laktacja jest to proces wytwarzania i wydzielania mleka przez gruczoły sutkowe (mleczne) u kobiety, zachodzące w okresie karmienia potomstwa. Przygotowaniem do laktacji jest rozrost gruczołów w okresie dojrzewania pod wpływem estrogenów i progesteronu. Zwiększenie masy gruczołowej następuje w 2 połowie ciąży i jest warunkowane obecnością we krwi hormonów: prolaktyny, somatotropiny, adrenokortytropiny. Laktacja po porodzie uzależniona jest od obniżenia poziomu estrogenów i progesteronu we krwi (po wydaleniu łożyska) i zwiększonego wydzielania hormonów przedniego płata przysadki. Ssanie brodawki sutkowej pobudza na drodze nerwowej sekrecję hormonów mlekotwórczych oraz oksytocyny, która wywołuje kurcze włókien mięśniowych oplatających pęcherzyki gruczołowe i opróżnianie ich do przewodów mlecznych. Niezupełne usuwanie mleka z piersi hamuje jego wytwarzanie, skąd zanik laktacji zaprzestaniu karmienia. W wyniku braku napięcia mięśni gładkich otoczki brodawki występuje mlekotok fizjologiczny, wahania ilości wydzielanego mleka są bardzo duże. Do niedostatecznej laktacji prowadzić mogą: złe odżywianie, przepracowanie, brak snu, używanie środków przeczyszczających. Słaba wydajność piersi matki karmiącej jest jedną z przyczyn trudności w karmieniu niemowląt.
Zmiany chorobowe mogą powstać w otoczce brodawki sutkowej, w samym miąższu sutka lub w tkance poza sutkiem. Mogą to być: czyraki czasem przechodzące w ropienie; uporczywy wyprysk otoczki i brodawki sutkowej spowodowany niedostateczną higieną sutka; pęknięcia brodawki sutkowej, będące często punktem wyjściowym dla ropowicy rozprzestrzeniającej się poza otoczką; leczenie odpowiednie do rodzaju choroby – wyprysk leczy się zasypkami lub maścią hydrokortyzonową; na pęknięcia stosuje się okłady, ropnie nacina się. Zapalenie ostre sutka najczęściej zdarza się u położnic jako tzw. Połogowe zapalenie sutka. Zarazki wnikają przez pęknięcia brodawki lub przez rozszerzone przewody mleczne; są to zwykle gronkowce złociste lub paciorkowce. Powstaniu połogowych zapaleń sutka sprzyja zastój pokarmu przy niedostatecznym opróżnianiu w czasie karmienia. W następstwie zapalenia dochodzić może do powstania pojedynczych lub mnogich ropieni w samym gruczole lub poza sutkiem. Leczenie przed utworzeniem się ropnia polega na stosowaniu antybiotyków, okładów na sutek i opatrunku unoszącego piersi ku górze; ropnie wymagają szerokiego nacięcia i sączkowania; zapalenie przewlekłe jest czasami zejściem ostrego zapalenia, czasem rozwija się jako takie od początku, często w połączeniu z torbielowym zwyrodnieniem; w przewlekłym zapaleniu występuje typowe uczucie ciążenia i bólu, pasmowate lub guzowate stwardnienia w miąższu sutka; leczenie: zabiegi fizykoterapeutyczne, czasem szczepionki.
Zwyrodnienie torbielowate sutka występuje jako wyraz zaburzeń hormonalnych najczęściej u kobiet w okresie dojrzałości płciowej; objawia się stwardnieniami guzowatymi w miąższu sutka czasami wywołującymi dolegliwości bólowe; leczenie może być hormonalne lub operacyjne; w przypadku powstawania pojedynczych torbieli można je nakłuć.