Znaczenie owadów w przyrodzie i w życiu człowieka

Ogromne znaczenie owadów wynika z tego, iż występują one w przyrodzie w bardzo dużej ilości, mają wiele siedlisk, reprezentują bardzo różne typy odżywiania tworzą ogromny rzeszę konsumentów.

Owady roślinożerne - pożerają wszelkie możliwe elementy roślin: kwiaty, owoce, nasiona, liście, łodygi. Przykładem owadów, które w postaci dorosłej lub jako larwy objadają liście, są stonki ziemniaczane, bielinek kapustnik, chrabąszcz majowy.

Inne owady, jak mszyce pasożytują na roślinach, wysysając z nich soki roślinne i mogą przy tym przenosić choroby wirusowe. Jeszcze inne, jak owocówka jabłówka, uszkadzają owoce. Larwy niektórych owadów ,na przykład pędraki chrabąszczy, podgryzają korzenie roślin, często doprowadzając tym do nieprawidłowego rozwoju lub nawet śmierci rośliny. Owady niszczą średnio ¼ upraw człowieka, monokultury, również leśne. Ogromne straty w gospodarce człowieka mogą spowodować owady odżywiające się nasionami zbóż np. wołek zbożowy czy mącznik młynarek.

Owady odżywiające się pyłkiem i nektarem kwiatowym odgrywają ogromną rolę w zapylaniu roślin, niezbędnym do wytworzenia owoców i nasion u 30% roślin europejskich.
Motyl jedwabnik morowy przed przepoczwarzeniem się otacza się kokonem utkanym z jednej, bardzo cieniutkiej nitki jedwabnej długości ok. 1,5 km. Naturalny jedwab jest materiałem utkanym właśnie z tej nitki.

Drugą grupą troficzną owadów są saprofagi - odżywiają się one martwą materią organiczną. Na odchodach zwierząt żeruje żuk gnojowy, padlina jest pokarmem dla much ścierwnic, a opadłe liście dla wielu owadów bezskrzydłowych. Saprofagi pełnią ważną funkcję w życiu reducentów (grzybów i bakterii) - czynią materię o wiele lepiej dostępną dla nich. Maja również znaczenie glebotwórcze.

Trzecią grupę tworzą owady drapieżne, żywią się one przeważnie innymi owadami lub drobnymi bezkręgowcami przez co zachowują równowagę biocenotyczną. Jednym z owadów, które pomagają człowiekowi w walce z szkodnikami są tęczniki. Polują one na gąsienice owadów niszczących masowo lasy.

Czwartą grupę stanowią niektóre owady pasożytnicze zmniejszające liczebność szkodników upraw człowieka. Do pasożytów tych zaliczamy m.in. kruszynki i owadziarki. Niestety pasożyty człowieka i zwierząt, same uciążliwe i szkodliwe, mogą ponad to przenosić drobnoustroje chorobotwórcze, mogą to być: wesz ludzka przenosząca zarazki tyfusu, pluskwa domowa - gorączki Q, komar widliszek - malarii, mucha tse-tse - śpiączki.

Piątą, nieliczną grupę tworzą owady żyjące w symbiozie z innymi organizmami np. termitów z mikroorganizmami rozkładającymi w ich jelitach celulozę, mrówek z mszycami lub grzybami - mrówki "opiekują" się organizmami, z którymi współżyją, a w zamian za to pobierają substancje odżywcze.

Do szóstej grupy zaliczamy owady, które są ważnym pokarmem dla innych zwierząt. Z tego powodu, a także dlatego, iż same odżywiają się innymi organizmami, są ogniwem wielu łańcuchów pokarmowych w przyrodzie.

Owady wpływają na równowagę w środowisku:
- Niszczą szkodniki
- Zapylają rośliny
- Przyspieszają rozwój materii
- Rozsiewają nasiona

W Polsce ochrona gatunkową objętych jest kilkadziesiąt gatunków owadów np.:
- Tęczniki
- Modliszka zwyczajna
- Trzmiele
- Paź królowej
- Niepylak apollo
- Ćma zmierzchnica trupia główka