Stosunki polsko-niemieckie za pierwszych Piastów

Stosunki polsko-niemieckie na przełomie dziejów prezentowały się różnie. Od samego początku istnienia państwa polskiego polityka zagraniczna z naszymi zachodnimi sąsiadami układała się dość burzliwie. Okres panowania pierwszych Piastów (X-XII wieku) to czasy wzlotów i upadków w stosunkach z Cesarstwem.

Pierwszym krokiem Mieszka I ku uzyskaniu przychylności sąsiadów było przyjęcie przez Polskę chrztu w kościele chrześcijańskim w 966roku. Odebrało to pretekst do najazdów na państwo Polan. Od tego wydarzenia stosunki księcia polskiego z Cesarstwem układały się bardzo dobrze, z czego niezadowoleni byli nadgraniczni margrabiowie niemieccy, którzy dążyli do poszerzenia swojej władzy. Wynikiem tego była bitwa pod Cedynią w 972roku w dniu św. Jana Chrzciciela(24 czerwca). Zwycięstwo Mieszka I zbliżyło go do Cesarza. Jednakże ten kazał księciu polskiemu oddać swego syna-Bolesława na dwór cesarski. Stosunek Cesarstwa zmienił się, gdy w 979roku mało miejsce starcie wojsk polskich z niemieckimi, cesarz Otton II zaatakował nieudanie państwo Polan. Dzięki temu zwycięstwu zyskaliśmy Pomorze.

Po Mieszku I na tronie zasiadł jego syn-Bolesław Chrobry, w tym czasie cesarzem był Otton III. Księcia polskiego i niemieckiego władcę łączyła przyjaźń. Stosunki za czasów panowania Ottona III układały się bardzo dobrze. Kolejną istotną datą w historii Polski był rok 1000 kiedy to Cesarz niemiecki przybył z pielgrzymką do Gniezna na grób św. Wojciecha, który zginął męczeńską śmiercią w trakcie wyprawy na Prusy. W czasie zjazdu gnieźnieńskiego Cesarz wyraził zgodę na koronację Bolesława, co wyrażone zostało podarowaniem przez Ottona III diademu i włóczni św. Maurycego oraz uznał go „bratem i współpracownikiem” w próbie realizacji Cesarstwa uniwersalnego. Plany koronacji pokrzyżowała jednak nagła śmierć Cesarza w 1002 roku. Na tronie zasiada Henryk II. Pogorszeniu ulegają nasze stosunki z sąsiadami. Efektem były wojny polsko-niemieckie, które miały miejsce w latach 1002-1018 i były podzielone na trzy etapy. W latach 1002-1005 wojskom polskim udało się zająć Łużyce, Milsko i Miśnię (1002 rok). W roku 1003 Chrobry zajął Czechy, Morawy i Słowację. Odmówił złożenia Cesarzowi Henrykowi II hołdu z Czech i po interwencji niemieckiej stracił wszystkie te ziemie na mocy pokoju pod Poznaniem. Kolejnym etapem wojen były lata 1007-1013, wtedy to Chrobry ponownie zajął Milsko i Łużyce. Ta faza wojen polsko-niemieckich została zakończona w 1013 roku pokojem w Merseburgu, na mocy którego ziemie miały pozostać w rękach Bolesława. Ostatni etap walk w latach 1015-1018 był zakończony pokojem w Budziszynie, dzięki któremu Polska zyskała Łużyce, Milsko, Morawy oraz pomoc wojsk niemieckich w wyprawie na Ruś Kijowską (przyłączenie Grodów Czerwieńskich). W roku 1025 Bolesław Chrobry na łożu śmierci koronował się na króla.

Po śmierci ojca królem koronuje się Mieszko II (1025 rok). W roku 1028 nowy król Polski zorganizował łupieżczą wyprawę na Saksonię. Za jego panowania państwo polskie przeżywa kryzys. Dochodzi do walk między braćmi. Mieszko II zostaje wygnany z kraju, władzę przejmuje Bezprym. Rządził krótko jednak w czasie swego panowania odsyła insygnia królewskie do Cesarza niemieckiego. W roku 1032 do kraju powraca Mieszko II i morduje brata. Umierając w 1034 roku spotęgował zamieszki w kraju. Do władzy przy pomocy Henryka III dochodzi Kazimierz Odnowiciel.

Po Kazimierzu Odnowicielu nastały czasy panowania Bolesława Śmiałego zwanego też Szczodrym, który w latach 1058, 1060, 1063 interweniował na Węgrzech, aby zmniejszyć wpływy niemieckie na tamtejszych terenach. W latach 1070-1072 zaatakował niemieckiego sprzymierzeńca-Czechy. Polityka Bolesława Śmiałego ukazywała stanowczą niechęć do Cesarstwa, co potwierdzają wszelkie poczynania władcy, który w sporze między Cesarstwem a papiestwem poparł papieża, dzięki czemu w 1076 roku koronował się na króla, odzyskując tym samym insygnia królewskie, niegdyś odesłane przez Bezpryma. Władysław Herman był zupełnym przeciwieństwem starszego brata. Zrzekł się korony i poparł Cesarza Henryka IV w sporze o inwestyturę.

Kolejny spór Polaków z Niemcami miał miejsce za czasów panowania Bolesława Krzywoustego. Z powodu odmówienia przez nowego władcę złożenia Niemcom hołdu lennego i trybutu, a także nie uznał praw Zbigniewa, cesarz Henryk V zaatakował Polskę w 1109 roku. Wojna ta została zakończona niepowodzeniem naszych zachodnich sąsiadów i zamordowaniem Zbigniewa tuż po jego powrocie do kraju w 1112 roku. Podczas zjazdu w Merseburgu w 1135 roku Bolesław Krzywousty złożył hołd lenny dla Cesarza z Pomorza Zachodniego (podbitego w latach 1119-1125), co najprawdopodobniej dało dla władcy polskiego poparcie cesarza Lotara III w sprawie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego.

Stosunki polsko-niemieckie w czasach monarchii wczesnopiastowskiej były dość burzliwe. Początkowo moglibyśmy powiedzieć, że Niemcy byli naszymi przyjaciółmi. Państwo Polan dzięki współpracy z Cesarstwem zyskało dobrą pozycję w Europie, liczono się z nim i poważano je. Jednakże dobre stosunki z naszymi zachodnimi sąsiadami zakończyły się wraz ze śmiercią Ottona II (wojny polsko-niemieckie 1002-1018). Później wszystko potoczyło się jak w reakcji łańcuchowej. Raz stosunki polityczne układały się dobrze, innym znów raz walczyliśmy z Niemcami. Tak też jest, aż do czasów dzisiejszych. Zostało nam się tylko zastanawiać czy już w średniowieczu nie wykształtowała się postawa nienawiści obu narodów wobec siebie i czy nie przyczyniła się ona do powstania późniejszych konfliktów między sąsiadami? Czy ta nienawiść Polaków do Niemców i odwrotnie była wrodzona czy też została obu narodom wmówiona? To pytanie, na które ludzie od wieków nie umieją sobie odpowiedzieć.