Unia Europejska

Historia:

1947 plan amerykańskiej pomocy dla finansowej dla zniszczonej Europy (plan Marshalla)
9 V 1950 propozycja utworzenia organizacji sprawującej pieczę nad zasobami węgla i produkcję stali (RFN + Francja) => deklaracja Roberta Schumana
1951 Traktat paryski - utworzenie EWWiS – Europejska Wspólnota Węgla i Stali (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy) => zniesienie ceł i ograniczenia handlem węglem i stalą
1957 Traktaty rzymskie – powołanie EWG – Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (ustanowienie unii celnej, równomierny rozwój całej wspólnoty, prowadzenie wspólnej polityki rolnej i transportowej) i Euratom – Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (rozwój przemysłu atomowego i realizacja badań nad wykorzystaniem energii atomowej) => wszystkie państwa z EWWiS
1 I 1973 Poszerzenie wspólnoty o Danię, Irlandię i Wielką Brytanię
1974 Powołanie Rady Europejskiej
1979 Bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego
1 I 1981 Przyłączenie Grecji
1 I 1986 Przyłączenie Portugalii i Hiszpanii
1987 Wprowadzenie Jednolitego Aktu Europejskiego – rozszerzał kompetencje EWG (prowadzenie badań naukowych i ochrona środowiska), zwiększał uprawnienia Parlamentu Europejskiego, zawierał akty prawne
XI 1993 Traktat z Maastricht => na jego mocy powstała Unia Europejska (obywatelstwo Unii Europejskiej obok obywatelstwa każdego państwa; każdy ma prawo do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych i do Parlamentu Europejskiego, zgłaszania petycji do Parlamentu, swobodnego poruszania się, wyboru miejsca zamieszkania i pracy)
1995 Poszerzenie unii o Austrię, Finlandię i Szwecję; Układ z Schengen
1997 Traktat Amsterdamski => uznaje zasadę równouprawnienia mężczyzn i kobiet za fundamentalne prawo wspólnoty, zwalczanie każdego przejawu dyskryminacji, wzmacnia uprawnienia organizacji unijnych w walce z przestępczością zorganizowaną, handlem narkotykami i terroryzmem
2001 Traktat Nicejski => unia jest gotowa przyjąć nowych członków

III Filary Unii Europejskiej:
1. Wspólnota Europejska – filar gospodarczy i społeczny
2. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – filar polityczny
3. Współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych – filar polityczny (aspekty wewnętrzne)

Główne instytucje:
Rada Europejska:
Skupia szefów państw, rządów i ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich,
zbiera się dwa lub trzy razy w roku;
naczelny organ polityczny wspólnot
co pół roku zmiana państwa przewodniczącemu Radzie
Rada Unii Europejskiej:
ministrowie państw członkowskich (skład zmienia się w zależności od tematu obrad)
koordynuje ogólną politykę gospodarczą
siedziba: Bruksela

Komisja Europejska:
pełni rolę rządu => główny organ wykonawczy
20 osób wybieranych raz na pięć lat

Parlament Europejski:
Siedziba: Strasburg
Kontrola Komisji Europejskiej
Każdy obywatel wybiera posłów do Parlamentu
626 osób (54Polaków)

Europejski Trybunał Sprawiedliwości:
Siedziba: Luksemburg
15 sędziów i 9 rzeczników => organ sądowniczy
Może zgłosić się każdy

Trybunał Obrachunkowy:
Siedziba: Luksemburg
Kontrola rachunków poprzez badanie wszystkich dochodów i wydatków Wspólnot

Instytucje pomocnicze:
Komitet Ekonomiczno - społeczny – kwestie gospodarcze i społeczne
Komitet Regionów – promocja międzynarodowej współpracy regionów

UGW => Unia Gospodarczo – Walutowa

Założenia: Jednolity rynek
Jednolita waluta
Jednolita polityka gospodarcza

Etapy: I – strefa wolnego handlu
II – unia celna
III – wspólny rynek
IV – unia gospodarcza
V – unia gospodarcza i walutowa

Do Unii Walutowej nie należą : Dania, Wielka Brytania, Szwecja, państwa przyjęte 1 V 2004 roku
Bank Centralny: Frankfurt nad Menem

Przyjęcie: kryteria kopenhaskie
programy pomocne: ISPA, PHARE, SAPARD
Kandydaci: Bułgaria, Rumunia, Chorwacja

POLSKA:

1989 PHARE
1991 Podpisanie układu – kraj stowarzyszony
1994 Wniosek o członkostwo
1997 Narodowa Str. Integracji
1998 Rozpoczęcie negocjacji
11-12 XII 2002 Kopenhaga => zakończenie negocjacji
16 IV 2003 Traktat akcesyjny w Atenach
7-8 VI 2003 Referendum – 76,87 =>TAK
1 V 2004 Polska wstępuje do Unii Europejskiej