NERKA przypominająa kształtem powiększone ziarna fasoli. Znajdują się po obu stronach kręgosłupa,za żołądkiem i wątrobą. Z każdąa nerką związane są 2 duże naczynia krwionośne:tętnica nerkowa,żyła nerkowa. Z każdej nerki prowadzi pojedynczy moczowód. Do górnej części przylegają gruczoły nadnercze.Neka zbudowana jest z miąższu,który dzieli się na korę i rdzeń. Następnie z piramid nerkowych,ujść przewodów wyprowadzających mocz,tętnicy nerkowej,żyły nerkowej,miedniczki nerkowej,kielichów nerkowych i moczowodu.
Układ wydalniczy uczestniczy nie tylko w wydalaniu,ale także w regulacji gospodarki wodno-mineralnje. Zbudowany jest z nerek oczyszczają krew ze zbędnych produktów przemiany materii. Powstaje tam mocz ostateczny,spływa on moczowodem do nerek.Moczowody umożliwiają przedostanie się moczu z nerek do pęcherza. W nich występują mięśnie gładkie,występuja fale skurczów perystaltycznych,przesuwają mocz do pęcherza. Cewka moczowa występuja w niej 2 zwieracze. Wewnętrzyn otwiera się w momencie kurczu pęcherza moczowego. Zewnętrzy jest kontrolowany od 3 roku życia.Pącherz moczowy gromadzi mocz. ściany zbudowane są z mięśnia gładkiego. Rozkurcza się do ok. 600 cm3,później zaczyna się kurczyć.
NEFRON jest podstawową jednostką czynnościowo-strukturalną nerki. Zbudowny jest z torebki nefronu oraz długiego kanalika nerkowego.ściany torebki zbudowan są z bardzo cienkiego nabłonka. Każda torebka nefronu otacza skupienie naczyń włosowatych-kłębuszek naczyniowy.Wszystkie odcinki kanalika nerkowego oplecione są drobnymi naczyniami krwionośnymi. Kanaliki nefronów uchodzą do przewodów zbiorczych.
Powstawanie moczu jest procesem 3 etapowym. Filtracja przesączanie się osocza krwi z naczyń włosowatych do wnętrze akanalika. W wyniku tego powstaje mocz pierwotny-podobny w składzie do osocza kriw lecz nie zawierający białek. Resorpcja zwrotna zachodzi w kanaliku nefronu. Polega na wchłanianiu do krwi substancji organizmowi potrzebnych (zegęszczanie moczu). Sekrecja dodatkowe wydielanie do moczu pewynch substancji,które muszą być wydalone (kreatynina,jody sodu i potasu).
UKŁAD żEńSKI składa się z jajników-narządy parzyste,produkują komórki jajowe i hormony regulując cykl menstruacyjny,pracują cyklicznie;jajowodyprzewody łączące macicę z jajnikami,dochodzi w nich do zapłodnienia;macica narząd nieparzysty o kształcie gruszki,mocno zbudowany(z zewnątry otoczona tkanką łączną,środkową część stanowi mięsień gładki)pochwa-narząd żeński kopulacyjny,dł.ok.10 cm,kanał rodny.
METODY ANTYKONCEPCJI dzielimy na: NATURALNE(kalendarzyk,objawoa,termiczna,objawowo-termiczna)SZTUCZNE;mechaniczne(prezerwatywa,krążki dopochwowe),chemiczne(tabletki,kremy),hormonalne(pigułki).
Budowa układu rozrodczego męskiego:narządy wewnętrzne:jądra produkują plemniki,mają aktywność hormonalna,prod.antrogeny;nasieniowody wychodzą z worka mosznowego,transportują plemniki z najądrzy do przewodu wytryskowego w czasie wytrysku;przewód wytryskowy;najądrzaprzedłużenie kanalików nasiennych,przechowują plemniki wytworzone w jądrach,dojrzewają w nich pleminiki,eliminują złe plemniki.gruczoły dodatkowe:prostata,pęczeryki nasienne.Narządy zewnętrzne:prącie:męski narząd kopulacyjny,umożliwia wprowadzenie plemników do żeńskiego układu rozrodczego. worek mosznowy osłania jądra.
Cykl menstruacyjny jest sterowan gł.przez przysadkę mózgową. Wytwarza ona hormony gonadtropowe m.in.FSH-folikulotropowy,LH-luteininzujący. Cykl dzieli się na 4 fazy.I FAZA FOLIKULARNA Przysadka mózgowa wydziela duże ilości FSH. Pod jego wpływem dojrzewa komórka jajowa. Wytwarza estrogeny-regulujące śluzówkę macicy po krwawieniu. II FAZA OWULACYJNA Estrogeny wpływają na aktywność przysadki,wydziela LH. Pęka pęcherzyk grafa i uwalnia komórkę jajową,która przemieszcza się jajowodem do macicy. III FAZA LUTEALNA z pęcherzyka powstaje ciałko żółte. Wydziela hormon-progesteron. śluzówka macicy przygotowuej się na przyjęcie zarodka.IV FAZA MENSTRUACYJNA jeśli nie zachodzi do zapłodnienia ciałko zanika i zmniejsza się w krwi poziom progesteronu. Złuszcza się śluzówka i jest wydalana na zewnątrz. Rownocześnie brak progesteronu odblokowuje przysadkę i cykl zaczyna się powtarzać.Do zapłodnienia dochodzi już w III fazie,wtedy ciałko żółte nie zanika,utrzymuje sie dalej i zanika tuż przed porodem. Cykl ten trwa ok.28 dni.
Rozmnażanie płciowe-biorą udział 2 osobniki,polega na łączeniu gamet i powstawaniu zygoty.Rozmnażanie bezpłciowe bierze udział 1 osobnik. Zapłodnienie wewnętrzne-zachodzi wewnątrz ciała samicy,gamety męskie muszą zostać wprowadzone do żeńskiego układu rozrodczego (umożliwia ewolucję).Zapłodnienie zewnętrzne-gamety uwalniane są do wody i tam następuje połączenie gamet.
Układ męski ma za zadanie-wyprodukować gamety,wprowadzić plemniki. Układ żeński ma zadanie-wyprowadzić gamety,zepewnić plemnikom odpowiednie warunki do zapłodnienia.