Krew i układ limfatyczny

FUNKCJE KRWI: -dostarcza wszystkim komórkom tlen i substancje potrzebne do życia, -usuwa z otoczenia komórek produkty przemiany materii, -chroni organizm przed obcymi białkami, wirusami i mikroorganizmami, -zapewnia wszystkim częściom organizmu utrzymanie stałej temperatury. SKŁAD: -Osocze: 55% obj. krwi; skład osocza: -woda (90%), -białka, -sole, -składniki odżywcze, -produkty przemiany materii (gł. mocznik), -albumina (reguluje wł. fizyczne krwi), -immunoglobuliny (przeciwciała), -fibrynogen (bierze udział w krzepnięciu krwi), -lipoproteiny (transport tłuszczu i cholesterolu. –Czerwone krwinki (erytrocyty): 5 mln w 1mm3, komórki bez jądra kom. i mitochondriów, wypakowane hemoglobiną służą do transportu tlenu. -Białe krwinki (leukocyty): 7 tys w 1 mm3, zróżnicowana grupa komórek produkująca przeciwciała lub niszcząca obce komórki. –Płytki krwi (trombocyty): 250 tys w 1 mm3, fragmenty komórek bez jądra kom., biorą udział w krzepnięciu krwi. KRZEPNIĘCIE KRWI: Płytki krwi przylegają do siebie i miejsca zranienia. Zaczynają wydzielać sub. chemiczna dzięki którym fibrynogen przekształca się w fibrynę. Cząsteczki fibryny łączą się tworząc długie włókna. W oczkach powstałej sieci zatrzymują się czerwone krwinki. Jest strupek. CHOROBY KRWI: -Anemia sierpowata: czerwone krwinki stają się sztywne, wydłużone przybierają sierpowaty kształt, przez co nie mogą się przecisnąć przez wąskie naczynia, przyczyny: zmiana aminokwasu w cząsteczkach hemoglobiny. Choroba o podłożu genetycznym. –Hemofilia: fibrynogen nie przekształca się w włókna fibrynowe co uniemożliwia utworzenie się skrzepu, przyczyny: brak białka określanego jako czynnik VIII. Choroba dziedziczna. –Białaczka: niekontrolowany podział komórek z których w szpiku kostnym powstają zmienione nowotworowo białe krwinki których duża liczba powoduje upośledzenie wielu funkcji krwi. SERCE- w sercu znajdują się zastawki: a) przedsionkowo- komorowe: -trójdzielna z prawej, -dwudzielna z lewej, b) komorowo- tętnicze (półksiężycowate): -prawa między p. komorą a tęt. płucną, -lewa między l. komorą a aortą. OBIEG KRWI: a) obieg mały (płucny): p. przedsionek-- p. komora-- t. płucna-- płuca-- ż. płucne b) obieg duży (obwodowy) l. przedsionek—l. komora—aorta—tętnice—tkanki ciała—żyły—ż. główna. CYKL PRACY SECA: 1. pauza- serce w stanie spoczynku, krew wlewa się z żył do przedsionków, a z nich do komór. 2. skurcz mięśni przedsionków- wpycha do komór dodatkową porcję krwi. 3. skurcz ścian komór- przedsionki rozluźniają się i zasysają porcję krwi z żył, krew z komór jest wpychana do tętnic. UKŁAD LIMFATYCZNY- Płyn tkankowy (międzykomórkowy) składa się z wysączonych z krwi przez naczynia krwionośne substancji: woda, subs. drobnocząsteczkowe, mniejsze białka. Płyn ten pośredniczy w wymianie tleny, CO2, substancji odżywczych i prod. przem. materii między krwią a komórką i odwrotnie, zachodzi to dzięki dyfuzji. Płyn ten jest wchłaniany do oddzielnego układu naczyń limfatycznych. Wędrujący w nich płyn to limfa. Limfa jest filtrowana i oczyszczana z subs. szkodliwych przez białe krwinki w węzłach limfatycznych (chłonnych) i wlewa się do ukł. krwionośnego przez żyły pod obojczykiem. ODPORNOŚĆ NIESWOISTA- zapobiega wnikaniu czynników chorobotwórczych oraz szybkim niszczeniu tych które przeniknęły przez bariery zewnętrzne. Elementy odp. nieswoistej: -skóra, -lizozym w płynach wydzielanych przez ciało, -kwaśne środowisko w żołądku, -rzęski przy nabłonku migawkowym w tchawicy i oskrzelach, -interferon czyli białko przeciwwirusowe, -makrofagi (kom. żerne) atakują, pożerają intruza i eksponują na swojej powierzchni fragment antygenu który rozpoznają limfocyty. ODPORNOŚĆ SWOISTA (nabyta)- skierowana przeciwko konkretnemu antygenowi, nabywana dopiero po kontakcie z nim i działająca tylko na niego. Odporność swoista komórkowa- uwarunkowana makrofagami i limfocytami T dojrzewającymi w grasicy gdzie stają się immunokompetentne. Limfocyt T rozpoznaj wyeksponowany na makrofagu antygen, następuje namnażanie i aktywacja limfocytów, limfocyty T pamięci przekazują do limfocytów T zabójców informacje o konkretnym antygenie, te dzięki temu rozpoznają zainfekowaną komórkę z wyeksponowanym antygenem, następnie limfocyt T zabójca łączy się z zimf. komórką i niszczy ją. Odporność swoista humoralna- uwarunkowana limfocytami B które wytwarzają i uwalniają do krwi i limfy swoiste przeciwciała (immunoglobuliny) skierowane przeciw konkretnemu antygenowi. Limfocyt B rozpoznaje wyeksponowany na makrofagu antygen, następuje namnażanie i aktywacja limfocytów, limfocyty B pamięci przekazują do limfocytów B zabójców informacje o konkretnym antygenie, następnie limfocyty te produkują przeciwciał skierowane przeciw konkretnemu antygenowi, przeciwciała neutralizują i niszczą antygen.