Ameryka - uksztaltowanie

Lekcja 1

Temat : Ukształtowanie powierzchni Ameryk na tle budowy geologicznej .

Układ kraju w Ameryce jest południkowy .

Na zachodzie ciągną się młode g . fałdowe [ Kordyliery i Andy ]
Na wschód od nich znajdują się obszary starsze geograficznie - wyżyny [ Wielka Równina Prerii , Wyżyna Brazylijska , Wyżyna Gujańska , Patagonia ] ;
- stare góry [ Apallachy ] ;
· - niziny [ nizina La Platy , nizina, ‘]\[ Amazonki , nizina Zatokowa , nizina Nadbrzeżna ]

Rzeźba znajduje odzwierciedlenie w budowie GEOLOGICZNEJ .

Na obszarze tym płyta Amerykańska nachodzi na płytę pacyficzną [ oceaniczną ]
W związku z tym powstają osady i fałdowania gór Kordylierskich i Andów .

Lekcja 2
Temat : Czynniki kształtujące klimat w Ameryce .

Klimatyczne strefy Ameryk układają się równoleżnikowo . W odrębie każdej z nich występuje znaczne zróżnicowanie temperatury , powietrza , sum opadów .
Czynniki :
1. Ukształtowanie powierzchni
- charakteryzuje się południkowym układem rozległych krain geograficznych . Brak równikowych łańcuchów górskich
sprawia , że w zimie chłodne powietrze w Am. Pn. dociera przez
Równiny Centralne do Zatoki Meksykańskiej i powoduje
znaczne zniszczenia w plantacjach .
W lecie na odwrót , ciepłe powietrze zwrotnikowe napływa do
środkowej Kanady , a nawet do Wysp Arktycznych , wywołując
duże upały .
2. Wzniesienie n.p.m. powoduje

- , że klimat obszarów górskich jest znacznie chłodniejszy niż
ob. nizinnych , położonych na tej samej szerokości geogr..
3. Prądy morskie i związane z rozkładem ciśnienia atmosferycznego napływające masy powietrza
Wraz z wysokością temp. spada o 0,6 *C na 100m.

- tam gdzie występują ciepłe prądy jest cieplej
i więcej opadów , niż tam gdzie są zimne prądy .
np. Na Płw. Kalifornijskim oraz na wyb.
Chile i Peru położonych w strefie zwrotn.
wzdłuż których płyną zimne prądy
morskie ,występują małe roczne sumy
opadów , zaś na zach. wybrzeżach Kanady
i Pd. wyb. Alaski oblewanych prądami
ciepłymi roczne sumy opadów są
największe na całym kontynencie .
4. Najważniejszy czynnik to szerokość geogr.
- dlatego , w strefie podrównikowej Ameryki , gdzie wysokość słońca nad horyzontem w południu jest
przez cały rok temp. przekracza 20 *C zaś w
Grenlandi gdzie słońce świeci nisko nad horyzontem
5. Wiatry
lub panuje przez noc polana , klimat jest zimny .




6. Działalność ludzka
- duża ilość zatrudnień sprawia , że jest więcej miast , w których są fabryki i elektrociepłownie , samochody wydzielające trujące spaliny ,
w związku z tym , tworzą się chmury , z których lecą deszcze .

Lekcja 3
Temat : Wpływ klimatu i bud. geologicznej na gleby i roślinność w Ameryce .

Roślinność na kuli ziemskiej układa się strefowo i wykazuje ścisłą zależność od klimatu i gleb .

1. W strefie klimatu równikowego wilgotnego ( nizinny nad Amazonką i wzdłuż wybrzeży Ameryki Środkowej )
- występują wilgotne lasy równikowe , bogate gatunkowo , z cennymi gatunkami drzew ( kauczukowiec , orzesznica brazylijska ) . Na drzewach oplecionych lianami rosną epifity ( rośliny samożywne , rosnące na innych roślinach głównie drzewach w środowiskach wilgotnych )
- Ponieważ panuje tam wysoka temp. powietrza i wilgotności podłoża następuje szybki proces wietrzenia chemicznego i szybki rozkład subst. org. ® tworzą się gleby laterytowe ( o barwie czerwonej ) .
2. W strefie klimatu podrównikowego okresowo suchego ( Wyż. Brazylijska , Gujańska )
- rozpościera się sawanna zwana Campos lub Uanos , ( typ sawanny wysokich traw i niskich drzew )
- Llanos - trawiasta roślinność z rzadko rosnącymi palmami na niz. Orinoko .
- zarośla kolczaste zwane Katinga ( Caatinga ) ® suchy las wyż. Brazylijskiej z niskich palm sukuletów ( rośl. gromadzących H2O w celu przetrwania suszy ) z dużą ilością kolczastych krzewów .
W dolinach rzek występują lasy galenowe - są to lasy , które czerpią H2O z poziomu rzek gruntowych , rosną w strefie sawanny ) .w