Cechy twórczości Krzysztofa Kamila Baczynskiego, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej

Krzysztof Kamil Baczyński
•tragizm poety-żołnierza
•wewnętrzne rozdarcie między chęcią wyrażania zachwytu nad światem z koniecznością pisania o koszmarze wojny i okupacji
•protest przeciwko śmierci i zabijaniu
•katastrofizm pokoleniowy
•postawa tragiczno-heroiczna
•współczesny Tyrteusz
•niepokój o przyszłość swojego pokolenia
•lęk przed zapomnieniem
•tragizm historii, ciągłość wojen i powstań
•dorośnięcie w czasie
•obcowanie ze śmiercią
•przeczenie śmierci
•wizyjność bogata metaforyka kryjąca obrazy wojny
•niedopowiedzenia i aluzje
•skróty myślowe, słowa klucze, magia słowa, tragizm, bolesna ironia
•kontrast jako zasada kompozycji
•tonacja apokaliptyczna
•gorzki i bolesny patriotyzm
•samotność


Tadeusz Różewicz
•po wojnie: poezja „ściśniętego gardła”
•porażony wojną, śmiercią, przedwcześnie dojrzały
•przeżywa dramat swojego czasu, duchowy zamęt, zagubienie, upadek wiary w Boga i wartości
•„ściszony szept, naturalny tok mowy, prostota słowa” w mówieniu o sprawach ważnych
•poezja ma wywoływać wstrząs moralny, ma wyrażać tragedię współczesnego człowieka
•protest przeciwko złu i obojętności
•spojrzenie na cywilizację
•widzi świat jako okrutny w którym „człowiek, człowiekowi skacze do gardła”
•świat: chaos, bezład, niepokój, „bylejakość”
•kryzys kultury europejskiej
•człowiek we współczesny świecie: rozbity, bierny, anonimowy, poszukujący „nauczyciele i mistrza”
•zatarcie granicy między poezja i prozą
•podmiot liryczny utożsamiany z autorem
•język czytelny
•rezygnacja z interpunkcji
•znaczenie wersów
•rezygnacja z rymów
•maksymalna oszczędność konstrukcji wiersza
•metafory proste łatwo czytelne

Zbigniew Herbert
•łączy w swej poezji szacunek dla tradycji z pragnieniem mówienia o współczesności
•w czasie minionym odnajduje uniwersalne reguły bycia w świecie
•najwyżej stawia wewnętrzny nakaz moralny
•w minionych epokach szuka i odnajduje źródła szlachetnych godności męstwa i moralności
•na co dzień dostrzega degradowanie podstawowych wartości
•jednostka powinna bronić niezależności poglądów poprzez doświadczenie i wiedzę
•nawiązuje do tradycji kultury
•wysoka treść i forma a więc umiar i dyscyplina
•liryka intelektualna i filozoficzna
•podejmuje tematy uniwersalne: etyczne, historiozoficzne, egzystencjalne
•często bywa moralistą „tak-tak, nie-nie”
•poetę ma cechować trzeźwe myślenie i krytycyzm
•język poetycki cechuje programowa prostota
•często pojawia tzw. wielka metafora, dzięki to co proste i jednoznaczne zaczyna być złożone i uniwersalne
PODMIOT WIERSZY
1. intelektualista, mający za sobą doświadczenia totalitaryzmu, wojen
2. świadomy zła wpisanego w świat
3. świadomy długiej tradycji kulturowej
4. rozkochany w kulturze śródziemnomorskiej, żywo interesują go niektóre mity, dzieła literackie itd.
5. z podziwem myśli o klasykach bo są stoikami, są powściągliwi na swój temat, są racjonalistami (ale zimny racjonalizm jest przez niego odrzucony, woli wtedy wzniosłość i abstrakcyjność
6. jest dyskretny, ściszony
7. ironiczny
8. jest za tradycyjnymi wartościami, godność
9.zachwyca go doskonałość formalna sztuki ale tylko gdy jest nośnikiem dobra

Czesław Miłosz
•opowiada się po stronie dobra, prawdy, obrona skrzywdzonych
•krytyka cynizmu, dwulicowości, nieszczerości
•stoicki ideał szczęścia
•związek z ojczyzną i mową polską
•krytyka totalitaryzmu
•mądrość życia polega na świadomości śmierci, która należy przyjąć spokojnie
•refleksja nad kruchością świata kultury
•samotność wielkich ludzi
•współczucie ludzkiemu cierpieniu
•celem poezji jest głoszenie mądrości, pomaganie w nieszczęściu oraz bezwzględny wybór dobra i prawdy
•wiara w etyczny sens poezji i poety, jej obowiązek walki o wartości moralne
•łączenie nowoczesności z tradycją
•język prosty, naturalny
•dystans poetycki

Wisława Szymborska
•rozważania egzystencjalne humanistki
•refleksje dot. życia ludzkiego
•pytania o to jaki naprawdę jest człowiek, jakie wartości, preferencje
•człowiek i świat w aspekcie moralnym, filozoficznym, egzystencjalnym
•zastanawianie się nad zagadka sensu i celu ludzkiego bytu
•każdy wiersz to krótka rozprawa filozoficzna
•rozstrzyga ludzkie dylematy ale zachowuje pewien dystans wobec ogromu ludzkiego nieszczęścia
•człowiek jest fenomenem natury, ale nie potrafi poradzić sobie z piętrzącymi się problemami
•poetka chce mu pomóc zrozumieć ironię biegu rzeczy
•przepaść dzieląca ludzi
•kocha ludzi, ale chciałaby aby byli mądrzejsi
•posługuje się ironią, humorem, pyt. retorycznymi, paradoksem, grą słów
•język prosty, codzienny
•ulubioną formą jest monolog wewnętrzny lub dialog