Europa feudalna

Anarchia feudalna – osłabienie władzy państwowej polegające na przejęciu jej uprawnień przez feudałów.Drabina feudalna – wielostopniowa hierarchia zależności wasalnych, charakterystyczna dla feudalizmu.Dziesięcina – opłata na rzecz kościoła w wysokości jednej dziesiątej
plonów lub dochodów; pojawiła się w państwie Franków w V-VI w; za Karola Wielkiego stała się powszechna i obowiązkowa, ostatecznie zniesiona w XVIII – XIX w.Feudalizm – termin używany od XVII w. na określenie modelu państwa, społeczeństwa i gospodarki, który wykształcił się w średniowiecznej Europie i Japonii,charakteryzującego się istnieniem hierarchii zależności wasalnych(drabiny feudalnej), osłabieniem władzy
państwowej na rzecz wielkich właścicieli ziemskich (feudałów) oraz występowaniem renty feudalnej; Hołd lenny – znana od XI w. ceremonia łącząca nadanie lenna(dokonywane przez akt inwestytury polegający na wręczeniu jakiegoś symbolicznego przedmiotu, np. włóczni) z hołdem wasalnym składanym przez lennika.Hołd wasalny – ceremonia oddania się w opiekę, polegająca na włożeniu złożonych dłoni w dłonie przyszłego opiekuna i wypowiedzeniu odpowiednich słów, często pieczętowana pocałunkiem lub uściskiem; w efekcie hołdu wasalnego składający
hołd stawał się dożywotnim wasalem swojego opiekuna(seniora), zobowiązanym do wierności i pomocy w zamian za ochronę i utrzymanie.
Immunitet – przywilej wyłączający jakieś terytorium spod zwierzchnictwa sądowego lub skarbowego władcy; upowszechnianie się immunitetów prowadziło do powstania autonomicznych obszarów i w efekcie do rozkładu państwa.Lenno – ziemia(lub dochody, np. z młyna lub karczmy), którą senior nadawał swojemu wasalowi jako źródło utrzymania, zachowując do niej zwierzchnie prawo; istniały różne rodzaje lenn – najczęstszym było lenno rycerskie, nadawane w zamian za obowiązek służby zbrojnej w ustalonym z góry ekwipunku i wymiarze czasowym.
Renta feudalne – świadczenia należne panu feudalnemu za użytkowanie jego ziemi, regulowane w formie naturalnej(daniny – w płodach rolnych), odrobkowej (pańszczyzny – pracy nakazanej przez pana) lub pieniężnej(czynszu).Rozdrobnienie feudalne – podział kraju na wiele niezależnych posiadłości należących do wielkich feudałów.Senior – osoba, która przyjmując hołd wasalny, zobowiązała się do dożywotniej ochrony i
utrzymania swojego wasala.Suzeren – najwyższy senior, stojący na szczycie drabiny feudalnej, czyli niebędący niczyim wasalem(monarcha lub papież).Wasal – osoba, która składając hołd wasalny, zobowiązała się do dożywotniej wierności i pomocy swemu seniorowi; do obowiązków wasala należały: udział w wyprawach zbrojnych seniora, zwoływanych przez niego naradach oraz sądach nad innymi wasalami, a także wspieranie seniora materialnie; wasal nie mógł jednostronnie zerwać stosunku wasalnego, chyba że senior nie wywiązywał się ze
swoich obowiązków, mógł natomiast złożyć hołd kilkuseniorom.