Różne rodzaje zanieczyszczeń

Zanieczyszczenia

Produkty uboczne działalności człowieka wywierające niekorzystny wpływ na środowisko. Głównie są one wynikiem działalności przemysłu i rolniczej, np. hałas, dym, spaliny, chemiczne ścieki w rzekach i morzach, pestycydy, ścieki pochodzące z gospodarstw domowych. Zmniejszanie zanieczyszczenia środowiska wiąże się z wyższymi kosztami produkcji w powodujących je gałęziach przemysłu ale zaniechanie takiego działania prowadzi do nieodwracalnych zmian w środowisku i wzrostu ilości przypadków chorób, takich jak nowotwory. Katastrofy naturalne również mogą stanowić źródło zanieczyszczenia np. wybuchy wulkanów wprowadzają do atmosfery popiół, który osiada na powierzchni lądów.

Zanieczyszczenie gleb

Stan gleb, gdzie ilość substancji chemicznych, radioaktywnych i mikroorganizmów przekracza dopuszczalne normy. Przyczyny zanieczyszczenia gleb: zmiany klimatu, rabunkowa gospodarka rolna, obniżenie się poziomu wód gruntowych, wylesienie prowadzące do nasilenia procesów erozyjno-denudacyjnych, nieumiejętne nawożenie. Źródła zanieczyszczenia gleb to: odpady przemysłowe i komunalne (stałe i ciekłe), gazy, pyły z zakładów przemysłowych (cementowanie, elektrociepłownie i inne), gazy wydechowe silników spalinowych, nawozy sztuczne, środki ochrony roślin, kwaśne opady. Najbardziej rozpowszechnione zanieczyszczenia to: pestycydy, metale ciężkie, azotany. Gleby na wskutek działalności człowieka mogą być przekształcone chemicznie (zakwaszenie, zasolenie, alkalizacja) lub uszkodzone mechanicznie. Skutkami zanieczyszczenia gleby są: zmiany we właściwościach gleb (fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne), spadek ich żyzności urodzajności prowadzi do zmniejszenia plonów i obniżenia ich jakości, zakłócenia przebiegu wegetacji roślin, zmniejszenie odporności roślin na choroby i szkodniki, niszczenie fundamentów budynków, korozja np. rurociągów.

Zanieczyszczenie powietrza

Skażenie atmosfery spowodowane przypadkowym lub umyślnym uwolnieniem różnego rodzaju substancji toksycznych, przenoszonych drogą powietrzną. Często ich ilość nad określonym terenem jest stosunkowo duża, a szkodliwe efekty stają się bardziej zauważalne. Koszty związane z zapobieganiem uwalniania zanieczyszczeń do atmosfery są bardzo wysokie, w związku z czym czynione są wysiłki zmierzające do stopniowego zmniejszania ilości uwalnianych substancji i jak najszybszego ich rozpraszania (wysokie kominy, uwalnianie substancji z przerwani).

Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego

Stan środowiska wynikający z wprowadzenia (do powietrza, wód, gruntów) lub zgromadzenia na powierzchni substancji (stałych, ciekłych i gazowych) w ilości i składzie niekorzystnie wpływającym na przyrodę ożywioną i nieożywioną oraz na zdrowie i życie człowieka. Czasem przez zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego rozumie się przekroczenie dopuszczalnych norm (wskaźników) emisji zanieczyszczeń. Źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego można podzielić na: naturalne (np. wulkany emitujące związki siarki czy błyskawice emitujące rocznie do atmosfery około 100 000 000 ton tlenków azotu), antropogeniczne (antropopresja to systematyczna działalność człowieka polegająca na ciągłej emisji czynników degradujących środowisko np. spalanie paliw kopalnianych, emisja gazów wydechowych silników spalinowych, nieumiejętne stosowanie nawozów sztucznych i środków ochrony roślin, produkcja odpadów). Do zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego może dojść również w wyniku awarii zakładów przemysłowych (szczególnie elektrownii atomowych, zakładów chemicznych), wycieków na statkach przewożących szkodliwe substancje (tankowce), wycieków paliw płynnych podczas transportu kolejowego czy kołowego. Czynnikami wpływającymi na zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego są: pyły, dwutlenek węgla, który przyczynia się do efektu cieplarnianego; tlenek węgla; dwutlenek siarki; dwutlenek azotu, prowadzące do zakwaszenia środowiska; fosfor prowadzący nadmierną produkcję biomasy glonów, zmniejszenie się ilości tlenu w zbiornikach wodnych; rtęć i ołów odkładające się w glebie a z niej przenikające do roślin i zwierząt; ponadto odpady przemysłowe, toksyczne śmieci domowe i inne. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego może być rozpatrywane w skali lokalnej (np. występowanie smogu), regionalnej (np. w latach 50 zakłady chemiczne w Japonii wypuściły do zatoki Minamata ścieki zawierające rtęć, która kumulowała się w rybach, którzy je spożywali, zaczęli cierpieć na konwulsje, paraliż, co w ponad 40 przypadkach zakończyło się śmiercią; w 1986 w Szwajcarii zakładach chemicznych wybuchł pożar- trujące związki chemiczne były spłukiwane przez strażaków do Renu, co doprowadziło do zniszczenia życia w rzece na odcinku około 100km) i globalnej (zmiany w ozonosferze, we wszechoceanie). Procesami i działaniami prowadzącymi do ograniczenie środowiska przyrodniczego są recykling, ograniczenie wytwarzania odpadów przez zakłady przemysłowe, stosowanie przyjaznych dla środowiska metod pozbywania się odpadów (np. płynne odpady z zakładów przemysłowych w Billingham w Anglii oczyszcza się, przepuszczając je przez trzcinwisko – bakteryjne żyjące w korzeniach trzciny żywią się odpadami), czysta produkcja (maksymalnie wykorzystanie zasobów przy jak najmniejszej ilości odpadów np. stąpienie rozpuszczalników zawierających węglowodory chlorowane rozpuszczalnymi w wodzie nietoksycznymi środkami czyszczącymi), wykorzystanie w większym stopniu naturalnych źródeł energii, używanie pojazdów zużywających benzynę bezołowiową, ograniczenie używania freonów, proekologiczna edukacja i inne.

Zanieczyszczenie wody

Wprowadzenie do wody substancji, która powoduje zakłócenie procesów biologicznych lub stwarza zagrożenie dla zdrowia. Woda najczęściej jest zanieczyszczona azotanami, pestycydami i ściekami komunalnymi.