Ściąga z metodologii badań politologicznych

1. Nauka- społeczna działalność ludzi, mająca na celu obiektywne poznanie rzeczywistości, wyrastające z potrzeb jej opanowania i przekształcenia przez człowieka Czynnosci nauki:
- powiązana z poznaniem wybranego fragmentu rzeczywistości tzw.proces poznawczy (tworzenie nauki)
- utrwalanie wytworu czynności czynności poznawczych (wiedza naukowa) składają się w zdania które nazywamy twierdzeniami muszą być odpowiednio uporządkowane i uzasadnione.
- czynności przekazywania fragmentu wiedzy naukowej, inaczej propedeutyka.
- przyswajanie weidzy naukowej.
2. Kryteria naukowości
- intersubiektywnej komunikowalnosci twierdzen naukowych – jezyk nauki powinien być zrozumialy dla obrońców nauki, twierdzenia ogólne, scisle, proste, wysoka informacyjnosc
- intersubiektywnej kontrolownosci twierdzen naukowych – umożliwiają potwierdzenie tez naukowych , maja na celu uznanie twierdzen za prawdziwe lub wysoce prawdopodobne
- niesprzeczne usystematyzowanie stwierdzeń
3.Klasyfikacja nauk
- ze względu na przedmiot badan: nauki przyrodnicze (przyroda nieożywiona i ozywiona wraz z człowiekiem z jego fizjologiczną wrażliwością)
nauki społeczne (badaja świadomą działalność człowieka, czyli kulturę nauki humanistyczne)
- ze względu na uzasadnienie twierdzeń naukowych: nauki formalne, analityczne, dedukcja, audukcja i nauki empiryczne (syntetyczne) uzasadnia się poprzez odwołania do doświadczeń
- ze względu na kryterium celu badań: nauki teoretyczne (obiektywnego poznania i wyjaśnienia rzeczywistości oraz przewidywania zachodzących w niej przemian) nauki praktyczne (określenie sposobów dalszego rozwoju i przekształcania rzeczywistości
4.Typy pytan stosowane w postepowaniu badawczym:
- ze względu na strukturę logiczną: rozstrzygające (proste, zawierające jedną alternatywę – wymagające wybrania jednej spośród dwuch odpowiedzi)
dopełniające (złozone, zawierające zazwyczaj więcej niż jedną alternatywę i wymagające szerszej odpowiedzi)
- ze względu na pozyskiwanie określonych wiadomości :
informacyjne (uzyskanie od różnych podmiotów gotowych odpowiedzi)
badawcze ( składają się z kilku części, pytań, problemy badawcze)
20. Sytuacja decyzyjna marze być normalna lub kryzysowa.
Osobowość polityczna: silna – urodzony dowódca, indywidulanosc,
Magnetyczna – dobrze reprezentujaca się w mediach
Perfekcyjna – czuły na niedociągnięcia ludzkie, zorganizowany, ma wady w chwili kryzysu nie może sobie dac rady,
Spokojny – nie chce być przywodca ale jest wybierany prze zinnych, typowy pragmatyk, często idzie na kompromis
Implementacja polityczna – proces urzeczywistniania decyzji politycznych poprzez uruchomienie odpowiednich srodków działania, głównie drogą przekształcenia decyzji politycznych w decyzje państwowe.
Implementacja nieskuteczna z reguły jest to błąd polityczny.
Implementacja przeciwskuteczna, wchodzą całkowicie inne skutki od tych jakie były założone
21. Obserwacja – czynność polegająca na gromadzeniu danych droga spostrzeżeń aktywność naturalnym ich przebiegu i pozostających aktywność bezpośrednim zasiegu widzenia i słyszenia badacza
Cechy:
- aktywność – selektywność, obserwator nie rejestruje wszystkich spostrzeżeń jakie dacierają do niego od przedmiotu poznania, lecz dokonuje ich selekcji,
- celowość, obserwator skupia się tylko na cechach elementarnych interesujących go z punktu widzenia potrzebpoznania zjawiska
- planowość – obserwator postrzega zjawisko, proces według planu odpowiadającego celowi.
- wnikliwość- obserwator postrzega zjawisko i procesy w celu rozwiązania scisle określonego zadania, sformułowanego dokładnie i szczegółowo.
- systematyczność – obserwacja nie może być postrzeganiem przypadkowym, dokonującym się jednorazowo, ale powinna być prowadzona według określonego systemu pozwalającego postrzegac obiekt wielokrotnie i w różnorodnych warunkach jego istnienia.
22. Klasyfikacja obserwacji ze względu na spsosby dokonywania obserwacji: bezpośrednia (bezposrednia zbiera się danie), pośrednia (badacz nie uczestniczy w zbieraniu danych i nie ma wpływu na ich powstanie), kontrolowana (wykorzystanie w procesie postrzegania określonych narzedzi systematyzujących informację), niekontrolowana (prowadzna bez narzędzi systematyzujących), jawna (społeczność badana jest poinformowana), ukryta (nie są )
33. Syntezy typu tradycyjnego :
- narracyjna – polega na budowaniu namiastki teorii, zawnej metaforą ogólną, która na bazie materiału empirycznego jest logiczną operacją ujmującą rzeczywistość teoretycznie
- pragmatyczna – motywacyjna – polega na wskazaniu praktycznych głównych przyczyn oraz skutków zjawisk i procesów bedoących przedmiotem dociekań analitycznych.
- genetyczna – wyjaśniająca, polega na ukazaniu głównych zależności, związków, oddziaływań między różnymi faktami, zjawiskami jego elementami rozpoznawanej całej danej rzeczywistości społeczno – politycznej
Synteza Typu nowoczesnego:
- nomologiczna – polegająca na poszukiwaniu prawidłowości w rozwoju zjawisk i procesów
- typologiczna – polegająca na wyborze typowego zdarzenia, zjawiska, i ustalenia podobieństwa do nich podobnych cech w innych zdarzeniach, zjawiskach, procesach życia społeczno-politycznego
- porównawcza- polegająca na zestawieniu danych zjawisk i procesów z ujawiającymi się w oscylacjach cyklicznych w czasie i przestrzeniu, przyjmuje się w tym względzie założenie o powtarzalności określonych zjawisk w czasie jako w procesie cyklicznym

34. Klasyfikacja- polega na podziale zebranych materiałów badawczych według przyjestych przez badającego określonych kryteriów, cech,
Typologia – metoda polegająca na zaliczaniu elementów danego zbioru do pewnej kategorii na podstawie ich podobieństwa do elementów uznanych za wzorce, typowe dla danej kategorii
5. hipoteza – przypuszczenie, domysł intelektualny, wysuniety dla wyjaśnienia jakiegos zjawiska, procesu, które wymagają potwierdzenia lub obalenia przez rozstrzygnięcie badawcze. Cechy:
- nowość ( wskazania nieznanych aspektów badawczych, itp.)
- ogólność (objecie zakresem wszystkich faktów zjawisk i procesów z danego zakresu)
- komunikatywność pojęciowa (użyte pojęcia powinny być jednoznaczne i możliwie dostatecznie precyzyjne)
- empiryczna sprawiedliwość ( mozliwos weryfikacji potwierdzenia lub obalenia przypuszczenia
- niewystępowanie sprzeczności wewnętrznych
6.Funkcje nauki:
- poznawcza (deskryptora – opisowa, faktograficzna, jaka jest rzecywistosc? ; eksploatacyjna, wyjasniająca dlaczego dane zjawisko zaistniało? ; prognostyczna przewidująca, jaka będzie rzeczywistość rzeczywistość przeszłości?
- praktyczna techniczna
- świadomościowa społeczna
- instrumentalna, jakie podjąc decyzje? Jakie zastosowac srodki aby osiagniąc cel
- informacyjna jaka jest rzecywistosc podana w informacji?
- ideologiczna, do jakich celów należy dążyć?
7. ?????
8. Polityka- działalność społeczna zwiazana z dążeniem da zdobycia i wykonywania władzy wewnątrz panstwa oraz w st, miedz.
Etapy tworzenia politologii:
- nauki polityczne – zlepek nauk społecznych, nie było jeszcze teorii polityki
- nauka o polityce – nastepuje swiadomość oddzielenia polityki zaczeła się tworzyc teoria polityki
- politologiia- zbudowano teorię ogólne, ma pewną generalizację
1948r. opracowano w Paryżu listę problemów
I grupa teorie polityczne
II grupa problemów to instytucje polityczne
III grupa to pewne grupy i opinie publiczne
IV grupa stosunki miedz
9. Podejście systemowe na potęge panstwa Wejście,przetwarzanie, wyjscie
Wejscie 10. Sprzężenie proste – występuje gdy jeden system oddziaływuje na drugi. Rzadko się zdaża
Sprzężenie zwrotne – wystepuje gdy oba systemy oddzoaływują na siebie wzajemnie , może być ono Dodatnie ( reakcja obu systemów, wzmacniają się, odrobina eskalacji i konfliktu) lub ujemne (gdy jeden system daje sline bodzce a drugi słabszy)
11. Cechy podejścia systemowego:
- badany przedmiot traktujemy jako całośc
- system traktuje się jako obiekt złożony z wzajemnie powiązanych systemów.
Każdy zespół jest obiektów, który należy do podsystemów. Musi być rozdzielony, w badaniunsystemowym musi to być rozdzielność pełna

Oddziaływanie system odziaływ.
Wejście wyjscie

Rygor podejścia systemowego – charakter holistyczny, podejście całościowe

12. Metody badawcze (zasady i sposoby systematycznych dociekań w celu poznania obiektywnej rzceywistosci):
- metoda systemowa-polega na konstruowania modelu pojęciowego zjawisk politologicznych
- metoda porównawcza – polegga na wykrywaniu podobieństw między procesami i zjawiskami, które prowadzą także do ustalania różnic między nimi.
- metoda ilościowa – jakosciowa, umozliwia bvadanie specyfiki określonych zbiorowości, pozwalana ustalenie i rozpoznanie zjawisk masowych oraz inspirują do wyjaśniania związków przyczynowych miedzy nimi oraz służa przewidywaniu trendów dalszego rozwoju.
- metoda instytucjonalno – prawna – polega na zakreśleniu pola badań do sfery określonych przepisów prawnych.
- metoda historyczna – bada geneze zjawisk polityczno-historycznych funkcje poszczególnych instytucji, prowadzi studia politologiczne
- metoda behawioralna- analiza zachowań politologicznych w drodze obserwacji zachowań jednostek ludzkich i złozonych z tych jednostek grup społecznych
- metoda symulacyjna – polega na tworzeniu kompleksowych modeli rzeczywistości politycznej, a zwłaszcz zachowań psycholoczicznych, socjologicznych, decyzyjnych na poszukiwaniu danych droga gier i zabaw, dyskusji, a nastepnie przetwarzaniu ich
- metoda decyzyjna – polega na rozpatrywaniu zjawisk i procesów społeczno-politycznych przez pryzmat: ośrodka decyzji, proc. Dec
26.Cechy pytań w ankiecie:
- rzeczywistość- pytania tworzone na podstawie dobrej znajomości zagadnienia,
- wiarygodności co do udzielonej odpowiedzi – powinny one dotyczyć kwestii, na które respondent jest w stanie udzielić wiarygodnej odpowiedzi.
-niesygestywność – pytania nie powinny być sugerowane, dwuznaczne, dotyczące spraw drażniących, mogące powodować zniechęcenie czy oburzenie respondentów
- orientacja na uzyskiwanie danych porównawczych, obiektywnych, sprawdzających,
- gradacja ważności merytorycznej w kolejności stawianych pytań, to samo p[ytanie w innej kolejności ustawione i innym kontekscie konsteluje inaczej świadomość respondenta, a przez to może prowadzić do udzielenia odmiennej odpowiedzi
Rodzaje pytań w ankiecie:
-zamkniete - zaopatrzone w przewidywane z góry odpowiedzi
-półotwarte- zawierają przygotowane warianty odpowiedzi,
- otwarte – całkowita swoboda odpowiedzi
- filtrujące- stawia się je celu eliminacji respondentów, którzy nie są kompetentni do udzielenia odpowiedzi dotyczących danych kwesti
27.Rankig – ustalenie kolejności według przyjestego kryterium, jest wynikiem pomiaru, pozwala ustalić co jest na najniższym a co na najwyższym szczeblu np. indeks korupcji postrzeganej, wskaźnik starzenia sięludzi
Rating – produkt bardziej wyspecjalizowany, rynek finansowy. Jest oceną ryzyka kredytowego. Jest wyróżniany w sformalizowany sposób wg. Przyjętego wzoru.
28.Typy badań stosowanych w naukach społecznych:
-obserwacja, gromadzenie danych drogą spostrzeżeń, w naturalnym ich przebiegu w bezpośrednim zasiegu widzenia i słuyszenia
- wywiad, rozmowa badacza z respondentem lub respondentami według opracowanych wczesniej dyspozycji
- ankieta – rodzaj wywiadu pisemnego, skategoryzowany kwestionariusz wypełnia respondent,
29.Wymogi prawidłowego wyboru metod i technik badawczych:
-powinny obejmować wszystkie zagadnienia będące przedmiotem rozpoznania naukowego
-powinny być dobrane aby wzajemie dopełniały i umoziwiały weryfikację.
-powinny uwzględnić uwarunkowania, właściwości ogólnw i specyficzne popul. Zajwi 13. Metoda interpolacji – stosuje się w praktyce, gdy nie jest kompletny materiał statystyczny do rozpatrywania danych zjawisk. Wobec potrzeby określenia orientacyjnej, przybliżonej, wielkości zjawisk dokonuje się na podstawie posiadanych materiałów a w tym nierzadko pochodzących z różnych źródeł. Metody te mają na celu ujawienie stanu przybliżonego danego zjawiska.
14. Obliczenia wyczerpujące polegają na obserwowaniu całej zbiorowości statystycznej i badaniu wszystkich jednostek wchodzacych w skład tej zborowosci np. spis ludności
Oblicznie niewyczrpujace- polegają na ogranicznieu się do obserwacji tylko pewniej czesci, czyli próbki
15. Mediana- wartość jednostki zajmującej środkowe miejsce w zbiorowości statystycznej uporządkowanej według wielkości jednostki
Srednia geometryczna – stosuje się jeżeli wartość cechy zmiennej poszczególnych jednostek zbiorowości statystycznej, czyli wartość jednostek statystycznych są sa przedstawione w formie zmian względnych, gdzie wprowadza się pojecia logarytmów.
Srednia artmetyczna- otrzymuje sie przez podzielenie sumy wartości zmiennych odpowiadających poszczególnym wartością jednostek statystycznych przez ich liczebność (tj. przez liczbę tych jednostek)
16.Metodaporównawcza- polega na wykrywaniu podobienst miedzy procesami i zjawiskami, które prowadzą do ustalenia różnic miedzy nimi
wymiar wzorca- polega w praktyce na naśladowaniu madelu rozwoju cywilizacyjnego, zjawisk i procesów, a w tytm rozwiązań politycznych, społecznych i gospodarczych krajów o wysokim poziomie rozwoju kulturowego.
Wymiar luki polega w praktyce na odkrywaniu przez podmioty polityki, misji cywilizacyjnej, a w tym osiagania dla siebie różnych korzyści zarówno w przestrzeni globalnej jak i lokalnej.
17.Analiza instrumentalno-prawna analiza norm prawnych. Rozpoznanie tekstów aktów normatywnych, Zakreślenie pola badań do sfery określonych przepisów prawnych., założenie się przyjmuje charakteryzujące kulturę prawną, analizy są zwłaszcza w badaniu funkcjonowania instytucji politycznych systemów politycznych itp.
18.Medtda behawioralna (analiza zachowan w drodze obserwacji, w rzeczywistości zycia politycznego, rzeczywistości realnie istniejącej a nie jej wizji. W Met. Symulacyjnej tworzy się kompleksowe modele rzeczywistości poli. Zachowań psychologicznych i socjologicznych
-powonny byćuzaleznione od możliwości badawczych, kosztów, nakładu czasu, ludzi, narzędzi, dostępności rozpoznawanej populacji.
30. Kolejne czynności przy opracowywaniu materiałów badawczych:
-weryfikacja – sprawdzenie i określenie wartości naukowych zebranych podczas badania
- selekcja – polega na wyselekcjonowaniu zebranego materiału badawczego pod względem przydatności do danego badania czy realizacji określonego tematu poznawczego.
- klasyfikacja – polega na podziale zebranych materiałów badawczych według przyjestych przez badającego określonych kryteriów, cech.
- kategoryzacja – grupowanie, łączymy dane ze względu na wspólne ich właściwości w określone klasy kategorie.
31.Analiza – polega na rozłożeniu rozpoznawanego materiału na części składowe i rozpatrywaniu każdej części osobno albo na myślowym rozczłonkowaniu za pomocą logicznej abstrakcji.
Typy analizy:
- elementarna – występuje wtedy gdy rozkłada się przedmiot badań na elementy i nie dopatruje się między nimi wzajemnych stosunków. Ma opisowy charakter.
- przyczynowa – ma na celu wykrywanie związków między poszczególnymi zjawiskami. Polega na rozkładaniu przedmiotu badań na części składowe, ze zwróceniem uwagi na związki między nimi.
- logiczna – polega na rokładaniu złożonych przedmiotów poznawczych na ich części składowe, z uwzględnieniem zachodzących miedzy nimi stosunków logicznych
32. Synteza – łączenie wielu różnych elementów w jedna część
Typy:
- elementarna – polega na tworzeniu całości z poszczególnych elementów z różnych faktów, zjawisk, formułuje się się wybór typowy, który uznaje się za podobny do wszystkich, a zatem można go uznać za reprezentacyjny dla całości.
- przyczynowa – jest odwróceniem analizy, jest jej sprawdzeniem, wzajemne relacje i stosunki między elementami badań sprawdza się do uogulniena.
- ligiczna – polega na łączeniu elementów składowych w całość z uwzględnieniem między nimi stosunków logicznych.

Zasoby państwa, technologie, zasoby ludzkie, przedsiębiorczość, zasoby kapitałowe, rzeczowe
Machanizm funkcjonowania panstwa, presje zawnestrzne, siła struktury państwa, potencjał duchowy System
Zdolności militarne, zasoby strategiczne, militarne i sprawność bojowa
Wyjscie
22.Klasyfikacja obserwacji ze względu na czas trwania: ciągła (trwająca w ciągu dłuższego czasu), próbek czasowych (przebiegająca w ciągu wybranych krótkich odcinków czasu), całosciowa (celem jest uzyskanie obrazu badanego obszaru rzeczywistości społeczno – politycznej), częsciowa ( spostrzeganie wybranego odcinka tej rzeczywistości)
23. Wywiad- rozmowa badacza z respondentem lub respondentami według opracowanych wczesniej dyspozycji bąż na podstawie specjalnego kwestionariusza.
Typy wywiadów:
- ustny – rozmowa przeprowadzona w formie swobodnej rozmowy, przebiega ona zgodnie z celem badawczym,
- pisemny – pytania zadawane na pismie i odpowiedzi udzielanie też
- skategoryzowany – przeprowadzony ścisle według wcześniej przygotowanego wzoru.
- nieskategoryzowany – jestbardzo swobodny, badający ma pełna inijatywe kieruje się tylko określonym celem.
- indywidualny – gdy rozmowę badacz prowadzi tylko z jedna odoba
- zbiorowy – wywiad prowadzi się z wiecej niż jedna osoba. Umozliwia w krótszym czasie zbadanie większej liczby ludzi i stwarza okazje aby uzyskać bardziej wiarygodną informacja
- panelowy – zadawanie pytań przez jednego badacza kilku respondentom.
24.Ankieta- swoisty typ wywiadu pisemnego, gdzie skategoryzowany kwestionariusz, wypełnia respondent. Klasyfikacja:
- pocztowa - rozsyłana jest pocztą doposzczegółnych adresató, wybranych do badań,
- prasowa
- handlowa- dołączenie kwestionariusza do zakupionych towarów czy degustowanych artykułów,
- radiowa i telewizyjna – pytania zadawane w telewizji bądź radiu
- audytoryjna, bezposrednia styczność badacza z audytorium, czy grupa osób zgromadzonych instytucjonalnie w określonym miejscu i czasie.
- rozdawana – dostarczana przekazywana respondentom przez ankieterów
- jawna – wypełniane pisemnie, podpisane przez respondenta
- anonimowe –
25. Konieczne elementy ankiet:
-struktura – elementy z jakich powinna się kładać kwestionariusz, który zamierza się wykorzystać w przeprowadzonym badaniu
- forma i terść –
- wygląd zewnętrzny