Socjologia dobra ściąga

Socjologia zajmuje się badaniem zachoan ludzkich interakcji oraz organizacji społeczeństwa, ma związek z zyciem każdego z nas ponieważ dostarcza narzedzi służących zrozumieniu, gdzie leza źródła ograniczen w naszym mysleniu, postrzeganiu i dzialaniu.Socjologia powstala w czsach przemian wywolanych: a) upadkiem feudalizmu,rozwojem handlu ,przemyslu i urbanizacji.b) ruchem intelektualnym (oświecenie) c) traumatycznym szokiem spowodowanym rewolucji francuskiej w 1789r. Nazwe SOCJOLOGIA wymyślił AUGUST COMTE Kurs filozofii pozytywnej (5 tomów) Podstawowe pytanie: dlaczego nie rozpada się społeczeństwo?
Musza powstać wspólne idee i przekonania (consensus universalis) dające wspólna moralność Instytucje społeczne: rodzina i podział pracy jako podstawa społecznej spoistości
Wyodrębnił trzy fazy w rozwoju myśli ludzkiej:
I. Faza teologicznej –społeczeństwo militarystyczne
II. Faza metafizycznej
III. Faza pozytywistycznej – społeczeństwo przemysłowe
Wiara w wykorzystanie nauki socjologii do polepszenia świata
Uważal ze socjologia może isc w parze z naukami przyrodniczymi. Uważał ze odkrycie praw rządzących org.spoleczna może stworzyc b.humanistyczne społeczeństwo.
HERBERT SPENCER Zasady socjologii fragment 10 tomowej Systemu filozofii syntetycznej
Teoria organizacji społeczeństwa, poparta olbrzymia liczbą dowodów
Wszystkie wymiary naszego świata:
• Fizyczny
• Biologiczny
• Społeczny
Podstawowe pytanie: dlaczego nie rozpada się społeczeństwo? Uważal że można sformułować prawa rządzące organ.ludzkich społeczeństw. Prawa te powinny dotyczyc przedewszystkich wzrastającej liczebności i złożoności społeczeństwa, bo 2 te czynniki powoduja wzrost zależności i wymiany pomiedzy ludzmi i organizacjami w danym społeczeństwie oraz rosnące wykorzystanie władzy do regulowania,kontrolowanie i koordynowania działań członków społeczeństwa oraz wchodzących w jego sklad organizacji. Spencer jest tworca socjologicznej postawy naukowej zwanej funkcjonalizmem, która kladzie nacisk na zależność istnienia społeczeństwa od określonych wzorow społecznych.
Emil Durkheim1858-1917
Zasady metody socjologicznej
Kontynuacja myśli Spencera ale także kontynuatorem Comt’a i francuskiej mysli socjologicznej, która podkresla znaczenie idei kulturowych dla integracji społeczeństwa. Był funkcjonalista i wierzyl ze można odkryc prawa rządzące organizowaniem się ludzi. Poszukiwal funkcji symboli kulturowych w integrowaniu społeczeństwa. Systemy symboli kulturowych: wartości, przekonania, dogmaty religijne, ideologie – stanowią ważną podstawę integracji społecznej; w miarę rozwoju zwiększa się ich złożoność i heterogeniczność
Karol Marks 1818-1883
Podkreślał konflikt jako istotna ceche społeczeństwa i stworzyl TEORIE KONFLIKTU. Nierówność w rozdziale zasobow stwarzaja warunki do zmian społecznych ponieważ ci kturzy SA pozbawieni danych dobr wchodza w konflikt z tymi którzy posiadaja wladze i manipuluja symbolami kulturowymi. W przeciwnienstwie do tych wyzej Marks nie wierzyl ze można wymyślić ogolne ponadhistoryczne prawa rządzące org.ludzkich spol.
aktywna rola socjologa
Max Weber
(1864-1920)
w polemice z Marksem, choć niekiedy się zgadzał nauka o społeczeństwie nie powinna zajmować się wartościowaniem (obiektywizm i neutralność)
zrozumienie zjawisk na poziomie „aktorów’ w określonych sytuacjach społecznych
badanie większych struktur kulturowych i społecznych
przyczyny nierówności:
kontrola środków produkcji - klasa (ekonomiczna)
władza – grupa społeczna (prestiż, szacunek)
polityka – partia (władza)
Nauka:
Celem nauki jest zrozumienie świata i gromadzenie o nim wiedzy
Teoria Cechuje się
-Abstrakcyjnością i uniwersalnoscia
-Sprawdzalnością
METODY BADAŃ SPOŁECZNYCH
EKSPERYMENT
Zasadnicza cecha kontrolowanie wpływow ubocznych eksperymentu: warunków i jego przebiegu.
Dwie porównywalne grupy badanych , jedna kontrolna, 1 eksperymentalna
Eksperyment:
Laboratoryjny
naturalny
symulowany
Metoda Solomona (4. grupowe testowanie)
Jedna grupa post test
Jedna grupa pre-test i po test
Dwie grupy (różne czynniki) tylko post test
Dwie grupy tylko post test, jedna kontrolna
Badania ankietowe
BADANIA ANKIETOWE
Ilościowe
Ankiety bezpośrednie
Do samodzielnego wypełnienia
Pocztowe
telefoniczne
Jakościowe
Wywiady pogłębione (IDI)
zogniskowane wywiady grupowe (FGI)
OBSERWACJA
Jest metodą naukową, gdy:
Służy jasnemu celowi badawczemu;
Podejmowana jest w sposób systematyczny a nie przypadkowy;
Jest uważnie zapisywana
Jest związana z szerszą wiedzą socjologiczną i teorią
Jest przedmiotem tych samych reguł kontroli, co inne metody
Rodzaje:
Uczestnicząca( badacz zostaje członkiem badanej grupy)
Uczestnicząca ukryta(badacz nie jest uczestnikiem, stoi z boku i zapisuje to co widzi)
Nieuczestnicząca
BADANIA HISTORYCZNE
Obejmują antecedencje, pochodzenie, warunki towarzyszące, przyczyny, proces, co się wydarzyło, kto był aktorem? Co kto zrobił i komu? dlaczego? z jakim skutkiem? jakie są konsekwencje i następstwa?
Wymagania bezstronność, staranność, zrównoważenie.
Postawienie hipotezy badawczej.
Większa precyzja języka, gdyż porównywać trzeba abstrakcyjne kategorie. Porównywanie klas, kategorii a nie rzeczy.
Pojawiają się kategorie ilościowe obok jakościowych.
Zmienne jakościowe często grupuje się w równe zbiory, a ich liczebność porównuje.
Hipotezy mają bardziej abstrakcyjny charakter, można wykrywać relacje między poszczególnymi podkategoriami.
Metoda historyczna
Można stosować zarówno studium przypadku, jak i metodę porównawczą.
Zasadniczo przedmiotem hipotezy jest następstwo czasowe, zależność przyczynowa, wpływ czasu i przestrzeni.

Dodatkowo może być jeszcze:
Analiza treści
Badania archiwalne

KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI

WCZESNE DZIECIŃSTWO (1-2 r.ż.)
Dominacja motywów biologicznych, świadomość gestów, początki wchodzenia w role i odrębnego podmiotu)
ŚREDNI WIEK DZIECIĘCY (3-6 r.ż.)
(nabywanie języka, wchodzenie w wiele ról, rozwój własnego „ja”, podstawy motywacji społecznych)
PÓŹNE DZIECIŃSTWO (7-12 r.ż.)
(rozwój języka, posługiwania się rolami, rozwinięta motywacja społeczna, wyodrębniona koncepcja własnego „ja”)
WIEK DOJRZEWANIA (13-17 r.ż.)
(niemal ukształtowane umiejętności językowe i wchodzenia w role, motywacja społeczna, nabyte dyrektywy kulturowe i wiedza o sobie, różnorodne stany emocjonalne)
WCZESNY ETAP DOROSŁOŚCI – MŁODOŚĆ (19-35 r.ż.)
(osobowość, wiedza o normach społecznych, wykonywanie ról w miarę spójne i ukształtowane)
WIEK DOJRZAŁY (36-65 r.ż.)
(osobowość ukształtowana, wiedza, umiejętności wykonywania ról zwiększają się; zależność motywów i emocji od sukcesów i porażek oraz starzenia się)
WIEK PODESZŁY (65-75 r.ż)
(zmiana ról, zapoczątkowany biologiczny proces...)
STAROŚĆ
(pogodzenie się ze..., nasilanie się wcześniejszych zmian)

MODEL PSYCHOANALITYCZNY ERIKA ERIKSONA

Etap pierwszy:
opozycja – poczucie zaufania/ vs. brak
Etap drugi od 2. do 3. r. ż.:
opozycja – autonomia/vs niepewność, zawstydzenie
Etap trzeci od 4. do 6. r. ż.:
opozycja – inicjatywa /vs poczucie winy
Etap czwarty od 6. do 13. r. ż. opozycja:
Pilności, poczucia fachowości, chęci działania vs poczucie niższości
Etap piąty – wiek dojrzewania: opozycja
Formowanie poczucia tożsamości/ vs brak
Etap szósty – pierwsza faza dorosłości (wiek młodzieńczy)
opozycja: Dojrzałość do intymności/ vs izolacja
Etap siódmy – dojrzały wiek dorosły
Bycie twórczym i produktywnym vs koncentracja na sobie, stagnacja
Etap ósmy – końcowy okres życia, opozycja:
Poczucie integralności /vs poczucie rozpaczy
Kulturowe systemy symboli
Język
Normy
Przekonania
Wartości
Zasoby wiedzy
technologie
Interakcja, struktura społeczna i kultura SA nawzajem powiazane
Większość działań człowieka ma nature bardziej symboliczna niż genetyczna. Ludzie sami tworza kody kierujące ich zachowaniami i interakcjami. Kultura jest systemem symboli, które dana populacja tworzy i wykorzystuje do organizowania się, do ulatwiania interakcji oraz do kierownia zachowaniami. Najważniejsze z symboli to :
a) systemy językowe (do porozumiewania się)
b) sys.technologi
c) syt.wartości( formułują zasady dobra i zla)
d) systemy przekonan(co powinno być)
e) systemy norm ( oczekiwania wobec zachowan ludzi w roznych sytuacjach)
f)zasoby wiedzy

Istnieja zróżnicowania kulturowe zarówno wewnątrz społeczeństw jak i pomiedzy nimi a to często doprowadza do konfliktu tych kturzy wyznaja odmienne wartości,przekonania i normy.

W spol .powstaja i umacniaja się SUBKULTURY, maja wlasny system symboli. Czasem chca narzucic innym swoje symbole -> konflikt
W systemach symboli często można spotkac sprzeczności, co może wywołać zamet w glowach poszczególnych ludzi.
ETNOCENTRYZM jest nieuniknionym skutkiem ubocznym zróżnicowań kulturowy, kt…óre powodują ze ludzie uznaja odmienne od swoich symbole kult.za gorsze. Tego rodzaju etnocentryzm tworzy uprzedzenia -> otwarty konflikt!

TEORIE SOCJOLOGICZNE

1. FUNKCJONALIZM
H. Spencer
E. Durkheim
Do lat 50. XX w. kierunek dominujący w socjologii
RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA JEST SYSTEMEM WZAJEMNIE ZE SOBĄ POWIĄZANYCH CZĘŚCI
FUNKCJA to działanie lub przeznaczenie do działania) danego elementu, w układzie do którego dany element należy
Rodzaje funkcji
-eufunkcja i dysfunkcja
-Funkcje jawne i ukryte
Podstawy myślenia funkcjonalistycznego wg R. Mertona:
-funkcje każdego elementu uwarunkowane są przez strukturę układu
-każdy element może spełniać wiele różnych funkcji (jawne, tj. zamierzone i uświadomione; ukryte, tj. niezamierzone i niedostrzegalne)
-każdy element może działać na rzecz modyfikacji i adaptacji całego układu, którego jest częścią (być eufunkcjonalny) bądź też może osłabiać zdolności adaptacyjne układu (być dysfunkcjonalny)
-Inny autorytet T. Parsons

INTERAKCJONIZM (SYMBOLICZNY)
Pionierzy H. Mead
LUDZIE KONTAKTUJA SIE ZE SOBA ZA POMOCĄ SYMBOLI (SŁÓW, WYRAZÓW TWARZY, ORAZ WSZYSTKICH ZNAKÓW)
RZECZYWISTOŚĆ ODBIERAMY GŁÓWNIE PRZEZ PRYZMAT SYMBOLI I GESTÓW, SAMI TEŻ ICH UŻYWAMY, ABY DOSTOSOWAC SIE DO INNYCH (wyrazamy nimi nasze nastroje)

TEORIA UTYLITARNE
(WYMIANY SPOŁECZNEJ)

Wywodzą się z myśli A. Smitha (1776)
Utylitaryzm - człowiek jest istotą racjonalną, wyznacza sobie cele i zadania, kalkuluje koszty różnych sposobów osiągania owych celów i wybiera te, które maksymalizują zyski (korzyści)

W KAŻDEJ SYTUACJI DOKONUJE SIE WYMIANA DÓBR: ODDAJESZ JAKIEŚ DOBRO, ABY OTRZYMAĆ COŚ, CO POSTRZEGASZ ZA BARDZIEJ WARTOŚCIOWE

TEORIE KONFLIKTU

K. Marks i M. Weber pionierzy
K. Marks – konflikt wywołuje nierówność między podwładnym a przełożonym, co prowadzi do zmiany społecznej
M.Weber – nierówności zwiekszaja prawdopodobieństwo konfliktu, lecz konkretne warunki danej sytuacji sprzyjają lub utrudniają pojawianie się charyzmatycznych przywódców, którzy mogą zmobilizować pracowników do wejścia na drogę konfliktu (czyli maja charakter prawie przypadkowy)
Przesłanie teorii:
Systemy społeczne są pełne napięć i konfliktów istniejących między składającymi się na całość częściami
Siła napędową konfliktu jest nierówność, konflikt dominuje także w stosunkach między ludźmi, np.:
Lepiej i gorzej oceniani
Biedni i bogaci
Kobiety mężczyźni


STRUKTURA SPOŁECZNA

Nasze mysli, postrzezenia, uczucia i zachowania kształtowane SA przez uczestnictwo w strukturach społecznych.

Pozycja – miejsce w strukturze relacji społecznych

Normy – aspekty systemów kulturowych (hierarchie wartości, przekonania wiedza, technologia, kody kulturowe)

Rola – „sposób zachowania związany z pozycją odpowiadający (naszym) potrzebom, osobowości, wymaganiom sytuacji”np.student

Układ pozycji – mamy rozne pozycje np.. matka, student, robotnik… wyznacza nam struktury do których należymy i systemy kulturowe z którymi jesteśmy związani. Latwo nas wtedy zidentyfikowac.

układ ról – każdej pozycji odpowiada ustalony zbior zachowan. Suma wszystkich tych zachowan tworzy układ ról. Rola studenta : chodzenie na zajecia, spotkania z przyjaciółmi, korzystanie z biblioteki, komputera, nauka…

Ciśnienie ról i konflikt ról – wiele róznych a czasem nawet wykluczających się nawzajem zachowan ( cisnienie ról),
zajmowanie roznych pozycji społecznych które SA ze soba w konflikcie albo wrecz się wykluczaja ( konflikt ról)


Struktury społeczne składają się z sieci wzajemnie powiązanych pozycji, a także systemów kulturowych i ról związanych z tymi pozycjami
„Struktura pojawia się wówczas, kiedy pozycje są w ten sposób ze sobą powiązane, że pełnione przez nas role w ramach jednej pozycji podlegają oddziaływaniu i same oddziałują na role pełnione w ramach innych pozycji (Turner, 1994, 59) „

sieć pozycji tworza struktury społeczne, róznia się pod względem liczby pozycji, liczby osob zajmujących poszczególne pozycje, rodzaju powiązań pomiedzy pozycjami. Powiazania te mogą być scisle lub luzne, opierac się na władzy lubhierarchi, istniec dłużej lub krucej.

Wymiary struktury:
-liczba pozycji w sieci
-liczba osób zajmujących pozycję określonego rodzaju
-natura powiązań między pozycjami

RODZAJE STRUKTUR SPOŁECZNYCH:

Grupa – stosunkowo niewielka struktura społeczna złożona z jednego lub kilku rodzajów pozycji społecznych, małej liczby osób zajmujących te pozycje, ścisłych więzów między nimi i jasnych kulturowych oczekiwań, co osoby powinny robić. (Grupy pierwotne i wtórne)
Organizacje
Większe i bardziej formalne struktury złożone z różnorodnych pozycji społecznych, które cechuje zróżnicowany udział we władzy, a także duża liczba osób zajmujących każdą pozycję
Społeczność lokalna
Struktura, która gromadzi wedle określonego porządku jednostki, grupy i organizacje w przestrzeni geograficznej
Instytucje
Struktury złożone z kompleksu grup i organizacji, które powstają, aby rozwiązać podstawowe problemy ludzkiej egzystencji oraz społecznej organizacji
Struktury kategoryzujące
wynik klasyfikacji za pomocą cech wyróżniających, stanowiący podstawę do odmiennego reagowania:
uniwersalne - wiek, płeć;
najważniejsze: narodowościowe, klasowe,
inne: wykształcenie, k. etniczne, religijne, regionalne, zawodowe
Stratyfikacja
Struktury, w których poszczególne kategorie ludzi otrzymują nierówne udziały w wartościowych zasobach dóbr
wiek, płeć, dochód, narodowość, religia
Społeczeństwa
Populacje posiadające odrębny system symboli kulturowych zorganizowane na jakimś określonym terytorium za pomocą instytucji politycznych
Typy:
1. Społeczeństwo zbieraczy i myśliwych
2. Społeczeństwo oparte na kopieniactwie
3. Społeczeństwa rolnicze
4. Społeczeństwa industrialne
5. Społeczeństwa post-industrialne
Międzynarodowe struktury społeczne
Światowy system; powiązania polityczne i gospodarcze łączące ze sobą różne społeczeństwa

INTERAKCJE SPOŁECZNE.
Wzajemne sygnalizowanie sobie oraz odczytywanie gestów oraz dostosowanie odpowiedzi do owych emisji gestów. Wg. Mendla ludzkie interakcje obejmuja także myslenie,zastanawianie się oraz widzenie samego siebie jako odrębnego obiektu.
Aktorzy – Zycie społeczne wymaga od nas grya podczas tej gry wchodzenia w interakcje z innymi ludzmi.

Teatralna prezentacja siebie (E. Goffman): dramaturgia, tj. 2 zycia w domu zachowujemy się inaczej niż w miejscach publicznych ( odgrywamy swoja role)
Scena, kulisy, rekwizyty fizyczne (cialo nasze i jego układ,stoly krzesla.ubranie) , manipulowanie wrażeniem (zestawienie gestow i wprowadzanie rekwizytow).

Etnometody (Garfinkel) – niezwerbalizowane techniki interakcji; bezwiedne odwoływanie się do środowiskowych obyczajów i nawyków językowych
INTERAKCJE SPOŁECZNE.
1. Jeden organizm wysyła znaki, wykazując aktywność w swoim środowisku
2. Inny organizm widzi te znaki i reagując na nie, zmienia swój sposób postępowania, wysyłając zarazem własne sygnały
3. Pierwszy organizm rozpoznaje owe sygnały i zmienia pod ich wpływem swoje działanie (G.H. Mead)
Sygnały, znaki, symbole – uzgodnione kulturowo:
Mowa, mimika, pozycja ciała, dystans, styl ubierania się, czesania
Zdolność do odczytania zależna od – przejmowania (wchodzenia) roli innych

Umysł (jaźń) - Przewidywanie (kalkulowanie) działania, poprzez wchodzenie w rolę innych

Interakcja to rodzaj inscenizacji teatralnej dziejącej się na scenie i za kulisami; posługuje się także fizycznymi rekwizytami dla zharmonizowania naszych wystąpień będących częścią bardziej ogólnego procesu sterowania wrażeniami .

Klasyfikacja podczas interakcji ¬(A. Schutz) – konstruowanie klasyfikacji typów – umieszczanie się wzajemnie w stereotypowych rolach
Rama – co ma być, a co nie brane pod uwagę podczas trwania interakcji ( to co w ramie to my! A co poza rama to nie ma tego)
Ramy można zmieniać ( przestrajac).

Interakcje zrytualizowane – oparte na klasyfikacji, cechuje je znaczna stereotypowość np. dziendobry, jak się masz – dobrze itp.
Najczęściej między nieznajomymi oraz ludźmi zajmującymi bardzo odległe pozycje;
Pozwalają zachować swoje maski i godność wzmacniaja nasze poczucie przynależności do społeczeństwa.
Typowe:
Otwarcia : „ czesc jak się masz?”
Zamknięcia: „Do zobaczenia”
Przywracania zaburzonego przebiegu interakcji ;” och przepraszam nie wiedziałem”
Nadawania i zamiany ram: „dosc już o tym a może byśmy tak…”
Porządkowania rozmowy: „to interesujące, ale czy nie myślałeś o …”
Interakcja kierują naszymi zachowaniami i reakcjami:
z grupami odniesienia (słyszeć odległego dobosza)
z nieobecnymi
z besposrednio obecnymi

Ja self (osobowość) - zwierciadlane:
zachowania innych stanowią dla nas lustro (Cooley)

SOCJALIZACJA
Szczególny rodzaj interakcji, w której kształtowana jest osobowość człowieka, a przez to nasze zachowania interakcje i uczestnictwo w społeczeństwie
Podstawowe cechy osobowości ludzkiej : a)motywy, b) umiejętność i styl wykonywanie ról, c) dyrektywy kulturowe, d) wyobrażenie o sobie, e) emocje.

Zasady socjalizacji:
-faza wcześniejsza ważniejsza niż późniejsza
-interakcja z osobami ważnymi (kontakt emocjonalny) wpływa bardziej niż z pozostałymi
-interakcja w grupach pierwotnych ważniejsza niż w grupach wtórnych
-długotrwałe związki większy wpływ niż krótkotrwałe

SOCJALIZACJA
Wg G.H. Meada
-Stadium początkowe –zabawy (wchodzenie w role jest b.ograniczone dziecko umie tylko przyjmować czyjeś role. Potrafią odczytywac gesty tylko jednej osoby)
-Stadium gry ( wcodzenie równocześnie we wszystkie role pełnione prze4z innych, przyjmowanie ich punktu widzenia i przewidywanie odpowiedzi: umiejętność patrzenia na siebie)
-Wchodzenie w role uogólnionego innego, -Wchodzenie w role „wspólnoty postaw”
( odczytywanie i posługiwanie się gestami, właczenie się w system symboli kulturowych i używanie ich jako punktu odniesienia do samooceny i kierowania swoim postepowaniem)

Wg. Jeana Piageta (teoria rozwoju poznawczego)

Etap pierwszy sensomotoryczny – od niemowlęctwa do 2 r.ż.
Etap drugi przedoperacyjnych od 2 do 7 r. (róznice miedzy przedmiotami i symbolami, trudności w patrzeniu na swiat w kategoriach abstrakcyjnych)
Etap faza operacji konkretnych od 7 do 11 ( logiczne choc jeszcze nie abstrakcyjne myslenie)
Etap faza operacji formalnych od 12. r. ż. bądź od dojrzewania( widzi swiat w kategoriach abstrakcyjnych, umie rozw. Zad., dyskutowac)

Wg Z. Freuda
– sprzeczność między ego, superego i id
Rozwój oznacza zwiększenie wymagań kontroli nad popędami i potrzebami (id), przy rozwoju świadomości (ego). Super ego prubuje te oba procesy pogodzic aby odpowiadaly nakazom kultury.
Dotyczy to zwłaszcza wypierania potrzeb seksualnych (libido). Stąd niemal nieustanny konflikt wewnętrzny mechanizmy obronne: wyparcie, zaprzeczenie, zastąpienie gniewu akceptowanymi uczuciami, racjonalizacja („Kultura jako źródło cierpień”, „Poza zasadą przyjemności”))
Socjalizacja i rozwuj osobowości SA nacechowane konfliktem( coraz wiecej ograniczen ze strony (superego), coraz wiecej nie akceptowanych popedów i odruchów (id) oraz coraz intensywniejsze wysilki załagodzenia tego konfliktu (ego)
Resocjalizacja
Desocjalizacja
Socjalizacja pierwotna
Socjalizacja wtórna
Socjalizacja zawodowa

GRUPY I ORGANIZACJE
Grupy pierwotne i wtórne - podział nieostry
- Grupy pierwotne – mniejsze, większa bliskości i spójność, ściślejsze przestrzeganie norm np. rodzina
- Grupy wtórne – większe, bardziej sformalizowane i z bardziej określonymi normami np. firma
Im mniejsza grupa tym większa siła oddziaływania

Dynamika grupy:
-przywództwo
-podejmowanie decyzji, ( grupowe myslenie)
-spoistość i solidarność,( jak silne wiezi lacza grupe)
-stan oczekiwania( ze będzie tak samonp.dobrze)
-odniesienia,

Przywództwo zadaniowe (formalne) –wyznaczone zazwyczaj przez wyżej umieszczony w strukturze system władzy. Dąży do kierowania innymi osobami i koordynowania zadań, dla osiągnięcia postawionego przez grupę celu

przywództwo socjoemocjonalne (nieformalne) – wyłonione by łagodzić napięcia i konflikty

podejmowanie decyzji – bardziej śmiałe gdy grupowe, bo odpowiedzialność rozłożona, rozproszona; efekt (Janis, 1972) „myślenie grupowe”

spoistość (spójność) powiązana z:
solidarnością i
wielkością grupy (bardziej intymne interakcje), zagrożeniem z zewnątrz (Simmel, 1956),
podobieństwem sytuacji życiowej
aprobata, tych którzy przestrzegają obowiązujących w grupie norm

Oczekiwania związane z rolami pełnionymi w grupie – co może robić, z czego nie robić; wynikające z interakcji
Oczekiwania związane z tzw. cechami rozproszonymi statusu społecznego (tj. wiek, płeć, rasa/narodowość, wykształcenie, wygląd, zewnętrzne przejawy inteligencji

Odniesienia – grupy tworzą ramy odniesienia ukierunkowując nasze myśli i działania; posługujemy się czasami jednocześnie normami, wartościami i przekonaniami kulturowymi kilku grup jednocześnie
Przewidywanie zachowania – poznanie konfiguracji kilku grup odniesienia

Grupa odniesienia – taka której wartościami, normami, i przekonaniami kulturowymi kierujemy się w naszym postępowaniu

„Szyjka butelki”(N. Luhman) – ograniczenia w realizacji interakcji związane ze struktura grupy
Organizacje złożone
Pierwsze powstałe w wyniku ewolucji form życia społecznego: rodzina- horda – rody –klany- plemiona
Organizacje formalne
Biurokracja (typ Idealny – Max Weber)
-wyraźnie określony podział pracy, a każde stanowisko i urząd ma ściśle określony zakres odpowiedzialności
-normy rządzące zachowaniami w ramach danej pozycji, a także relacje między pozycjami są jasne i wyraźne, a także sformułowane na piśmie
-różne pozycje są uporządkowane hierarchiczne, te znajdujące się wyżej kontrolują i kierują tymi, które znajdują się niżej
-osoby zajmujące dana pozycje wykonują przypisane im role w sposób neutralny emocjonalnie i beznamiętny
-ludzi przyporządkowuje się do określonej pozycji z powodu kompetencji, a nie ze względów osobistych
-pozycje i urzędy nie są własnością zajmujących je osób, lecz większych organizacji;
-kariera zawodowa polega na tym, że jednostki pną się w górę hierarchii dzięki połączeniu takich cech, jak kwalifikacje i osiągnięcia, a także starszeństwo
Typ idealny –fikcyjny model służący do oceny rzeczywistości
Powstanie biurokracji, wg funkcjonalizmu – rozwój i zróżnicowanie społeczeństw, skomplikowane wyzwania społeczne i organizacyjne; wojna, wymiana pieniężna, handel

Typologia organizacji formalnych (A. Etzioni)
Dobrowolne, przymusowe, utylitarne
Organizacje dobrowolne – można swobodnie wstępować i opuszczać, członkowie bez wynagrodzenia, chociaż przy wzroście pojawia się opłacana zawodowa kadra (biurokracja)
Organizacje przymusowe –separują swoich członków od społeczeństwa, wymagają od swoich członków określonych zachowań pod groźbą fizycznego przymusu (więzienie, szpital psychiatryczny, wojsko)
Organizacje utylitarne – członkowie wchodzą wedle teorii wolnego wyboru kalkulując zyski i straty

Ekologia organizacji – organizacje w danej niszy zachowują się niczym organizmy żywe, im większe możliwości tym ich więcej, w przypadku ograniczenia możliwości zmniejsza się ich liczba, bądź zmieniają niszę. Org. Istnieja w środowisku obfitującym w określone zasoby i musza o nie konkurowac z innymi org., co prowadzi do rozwoju bądź upadku org.

DYNAMIKA WEWNĘTRZNA
System nieformalny – alternatywa dla biurokratycznej sformalizowanej struktury obejmujący osobiste więzi
Eufunkcjonalny i dysfunkcjonalny
Władza i konflikt
Nierówności prowadza do napięć i konfrontacji. System nieformalny przesycony jest niechęcią wobec osób, które mają władzę.
Konflikt o zajmowane terytorium. Pracownicy kontra kadra kierownicza.
Rządzenie a zadania
Kiedy realizacja zadań wymaga zaangażowania ludzi maszyn hierarchia się powiększa. Niekiedy nadmierny nadzór prowadzi jednak do niechęci pracowników do nadzoru. Wyjście – zmniejszenie szczebli kierowniczych nadzoru i lepsza koordynacja ludzi i maszyn (Saturn, Honda)
Rządzenie a kontrola
Organizacja utylitarna motywacja tylko poprzez płace – konieczna kontrola:
Organizacje dobrowolne (wysoka motywacja, profesjonalizm, kwalifikacje- medycyna, zawody akademickie, prawo) – bez specjalnego nadzoru – wystarczy samo zaangażowanie pracowników

Kultura organizacji
Zależna od rodzaju zadań, władzy i kontroli. Gdy pracownicy chcą uniknąć przymusu: dwie kultury autorytarna i wywrotowa. Stosunki antagonistyczne : rób tylko to, co masz do zrobienia

Prawo Parkinsona
Praca trwa tyle czasu ile potrzeba do jej ukończenia

Zasada Petera
Źródłem nieskuteczności organizacji jest skłonność do awansowania ludzi, aż poza granice ich kompetencji. Na dodatek organizacje musza zatrudniać ludzi, by do współpracy lub asystowania niekompetentnym

Rytualizm
Ścisłe trzymanie się przepisów może prowadzić do „zgubienia z oczu” celów organizacji. Zwolennicy to przeważnie starsi pracownicy (rutyna) wykonujący swą prace przez wiele lat, tracący elastyczność i zdolność bycia twórczymi. Organizacja zdominowana przez rytualistów traci skuteczność i wydajność
Alienacja
Często powoduje ją powtarzalność i nuda

Zmiana struktury organizacji
Zmniejszenie się liczby miejsc w produkcji (taśma produkcyjna),
więcej pracy biurowej, w handlu oraz usługach, technologiach informacyjnych.
Nie oznacza to pracy mniej alienującej może byc tak samo powtarzalna i nudna jak fizyczna
Zaawansowane technologie często tworzą ciekawe miejsca pracy.
Organizacje dbają o więź z miejscem pracy i kulturę organizacji


SYSTEM NIERÓWNOŚCI : klasowe, etniczne, płci
istnieje wówczas, gdy jakaś kategoria społeczna otrzymuje więcej niż inna kategoria, cenionych w danym społeczeństwie dóbr,
Nierówności w społeczeństwie związane są ze zróżnicowaną dystrybucją wartościowych dóbr między różne kategorie ludzi ze względu na:
-klasy,
-narodowości,
-płeć

Stratyfikacja
Struktury, w których poszczególne kategorie ludzi otrzymują nierówne udziały w wartościowych zasobach dóbr
wiek, płeć, dochód, narodowość, religia . stopien stratyfikacji określany jest przez to jak nierówno są rozdzielane dobra jak bardzo się wyróżniają klasy społeczne jaka jest ich trwałość, niezmienność.
Stratyfikacja klasowa
- Rozdziela w społeczeństwie nierówno dochody, władzę i prestiż
- tworzy odrębne klasy, których członkowie różnia się od siebie pod względem kulturowym, behawioralnym, organizacyjnym

Paradygmat marksistowski
(Marx, Engels, 1948)
Posiadanie środków produkcji( nierówne):
1 właściciele (burżuazja)
2 Niewłaściciele (klasa robotnicza)

Podstawowy konflikt
Kontrola środków produkcji daje władzę, możliwość manipulowania symbolami kulturowymi
Konflikt spowodowany nawarstwianiem wewnętrznych sprzeczności w ramach systemu.
W kapitalizmie spowodowany nasilającą się konkurencją między kapitalistami powodującą pogorszenie się położenia klasy robotniczej, a w konsekwencji
Paradygmat weberowski
Weber (1922)
Stratyfikacja zjawiskiem wielowymiarowym:
 Klasy
 Grupy statusu społecznego (stany)
 partie
Klasy tworzone poprzez zróżnicowany popyt na:
pracę dochody, dobra konsumpcyjne, poziom materialnego dobrobytu

Grupy statusu społecznego (stany) – kategorie społeczne i więzy między tymi, których łączą wspólne symbole kulturowe, gusty, styl życia i jednocześnie cieszą się takim samym szacunkiem, uznaniem i prestiżem

Analiza konfliktu (co musi się stac aby objąć konfliktem cale społeczeństwo) według Webera:
1 Wytworzenie wielkich wzajemnych zależności między klasami, partiami i grupami statusu społecznego ;konsolidacja elit)
2 Ogromnej dysproporcji w dostępie do dóbr między tymi, którzy zajmują najwyższe i najniższe pozycje w tych skonsolidowanych hierarchicznych strukturach;
3 Nikłe szanse na przemieszczanie się w górę, w każdej z tych trzech struktur
Funkcje stratyfikacji:
Funkcjonalizm
ewolucjonizm
Hipoteza Davisa-Moore’a
Jeśli jakaś rola w systemie ma znaczenie funkcjonalne i trudno ja odgrywać, gdyż wymaga wysokich kwalifikacji (lekarz a śmieciarz), to gwarantuje ona większy dostęp do cenionych dóbr – pieniędzy władzy prestiżu (Davis, Moore)

G. Lensky teorie ewolucyjne - stratyfikacja wynikiem wzrostu produkcji ekonomicznej, który prowadzi do powstania nadwyżek zasobów materialnych znacznie przekraczających podstawowe potrzeby. Powstają możliwości istnienia osób nieproduktywnych, z czasem one przejmują nadwyżki i kontrolę nad nimi, tworząc przywileje dla siebie. Wraz z industrializacja proces ten zostaje zahamowany (? – podatki progresywne)

Nierówność w posiadaniu dóbr
Dystrybucja bogactwa:
Posiadanie pieniędzy lub jakiejkolwiek własności, która zamienić można na pieniądze
Szereguje ludzi od najwyższej pozycji do najniższej
Każdą pozycje dzieli na równe kategorie statystyczne – zazwyczaj jest to podział procentowy
Jaka część majątku narodowego posiada każda z tych kategorii

Nierówność w posiadaniu dóbr
Dystrybucja bogactwa:
1 Posiadanie pieniędzy lub jakiejkolwiek własności, która zamienić można na pieniądze
2 Szereguje ludzi od najwyższej pozycji do najniższej
3 Każdą pozycje dzieli na równe kategorie statystyczne – zazwyczaj jest to podział procentowy
4 Jaka część majątku narodowego posiada każda z tych kategorii


Stratyfikacja etniczna

Różnice rasowe (postrzegane różnice biologiczne, kolor skóry, rysy, twarzy)

Bardziej precyzyjne – pochodzenie etniczne, rozpoznawalne, gdy nakładają się na zewnętrzne różnice biologiczne

Uprzedzenia – negatywne przekonania, co do cech danej grupy

Dyskryminacja – działania oparte na tych przekonaniach

Rozpoznawalność:
Cechy biologiczne: kolor skóry, rysy twarzy,
Cechy kulturowe: język, religia, obyczaje, zachowania

Poziom i rodzaj dyskryminacji:
Ludobójstwo – Indianie w Ameryce południowej i północnej, Żydzi w Niemczech, Grecy i Ormianie w Turcji
Czystki etniczne – Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Ruanda
Dyskryminacja – fizyczna segregacja, ekonomiczna izolacja (klasa niższa)

Mniejszość pośredników – członkowie oddzieleni od reszty społeczeństwa, ale maja zezwolenie na wykonywanie niektórych zajęć w handlu, ekonomii, które pozwalają im się bogacić

STRATYFIKACJA PŁCI
Podtrzymywana jest przez tworzące zamknięte kola wzajemnie umacniajce się czynniki i zajmujących pozycji w strukturach społecznych. Stratyfikacja pluci istnieje wówczas kiedy kobiety i mężczyzni w danym spoleczenstwi stale maja nierówny udzial w takich dobrach jak pieniadze, wladza, prestiż.

INSTYTUCJE:

Instytucje społeczne- stanowią zespol pozycji i struktur, które maja rozwiązać problemy istotne dla człowieka jako gatunku, którego istnienie opiera się na kulturowo zapośredniczonej organizacji społecznej.

RODZINA – 1 trwala struktura spoleczna w ewolucji człowieka jest system pokrewieństwa.

Z punktu widzenia funkcjonalizmu system pokrewieństwa i stosunków rodzinnychspełniał podstawowe warunki przetrwania ponieważ:
1) regulował zachowania w zakresie seksu i małużenstwa, zapobiegając potencjalnym konfliktomi napięciom
2) zapewnial każdemu członkowi społeczeństwa a zwłaszcza nowo narodzonym i mlodziezyprzetrwanie biologiczne.
30 tworzyl stabilny wzorzec socjalizacji( dzieki któremu dzieci przyswajaly tresci kulturowe oraz umiejętności wykonywania ról)
4) zapewnial atmosfere społecznego wsparcia
5) regulowal i porządkował wprowadzenie doroslej młodzieży na pozycje spoileczne o charakterze produkcyjnym(gospodarka) i reprodukcyjnym ( rodzenie wychowywanie dzieci)

ELEMENTY POKREWIENSTWA:

Opcje zasad dziedziczenia:
1) dziedziczenie matrylinearne ( wazniejsza jest meska czesc rodziny majatek i wladza przechodza na potomkow meskich – ojciec, syn…
2) dziedzictwo matrylinearne gdzie wazniejsza jest żenska cześć rodziny a majatek i wladza przechodza na meskich krewnych ze strony kobiety
3) dziedzictwo ( nasze) bilateralne (obie strony są równie ważne)
GDZIE MAŁŻENSTWO ZAMIESZKA:
1) patrylokalny ( z rodzina męża)
2) matrylokalny ( z krewnymi żony)
3) awunkulokalny (mieszkaja z bratem żony)
4) neolokalny ( gdzie chca)

GOSPODARKA to instytucja która organizuje technologie, sile roboczą i urządzenia materialne w celu wydobycia ze środowiska surowców naturalnych, przekształcenia ich w procesie produkcji w użyteczne dobra i towary oraz dystrybucji owych dóbr pomiędzy członków danego społeczeństwa. W histori działało kilka form gosp: łowiectwo i zbieractwo, kopieniactwo, rolnictwo, industrializm i postindustralizm.

SYSTEM WŁADZY to instytucja która używa sily aby ustanowic cele dla społeczeństwa i zmobilizowac zasoby do ich osiągnięcia. ( system biurokratyczny – państwo).

SYSTEM OŚWIATY to instytucja stanowiąca zbiór organizacji formalnych,celem jej jest wykształcenie niezbędnych umiejętności, umieszczenie ludzi na określonych pozycjach w gospodarce, gromadzenie dorobku kulturowego i wprowadzanie innowacji.( Szczebel podstawowy, średni i wyższy)

RELIGIA jest instytucją która organizuje praktyki rytualne skierowane ku świętym i nadprzyrodzonym silom zgodnie z określonymi wierzeniami.( cele: zmniejszenie lęku, napiecia)

MEDYCYNA jest instytucja przeznaczona do organizowania działań przeciwko chorobom oraz ich leczenie. Powstala w ramach religii.

NAUKA jest instytucją przeznaczoną do organizowania obiektywnego poszukiwania i gromadzenia wiedzy na temat funkcjonowania świata. Czasem wchodzi w konflikt z religia.