Gospodarka po 1989

Plan Balcerowicza: program stabilizacji: rygorystyczna polityka budżetowa, wysokie oprocentowanie kredytów bankowych, częściowa rewaloryzacja oszczędności bankowych, niskie podwyżki płac, wewnętrzna wymienność dolara, stabilizacja kursu, w przedsiębiorstwach państwowych podatek od wzrostu płac, uwolnienie cen większości towarów. Program zmian systemowych: przekształcenia, prywatyzacja i reprywatyzacja, zorganizowanie giełdy, reforma systemu bankowego, wprowadzenie mechanizmów rynkowych, liberalizacja ceł, otworzenie rynku na świat, utworzenie rynku o wysokości płac i zatrudnieniu będzie decydował popyt. Osiągnięcia planu Balcerowicza: zapełnienie półek sklepowych, zahamowanie inflacji, zrównoważenie budżetu państwa, rozwinięcie prywatnych firm. Prywatyzacja: to sprzedaż majątku państwowego prywatnym firmom. Reprywatyzacja: zwrot właścicielom majątku, zagarniętego przez państwo na zasadzie wywłaszczenia. Agencja własności rolniczej: prowadzenie prywatyzacji, tworzenie nowych gospodarstw i miejsc pracy dla byłych pracowników PGR. Bank: powołany do prowadzenia operacji pieniężnych, czyli do ich gromadzenia i udzielania kredytów, władzę nad nimi sprawuje NBP i jego prezes(Balcerowicz)oraz RPP. Giełda: to rynek na którym kupcy i pośrednicy(maklerzy)dokonują kupna i sprzedaży papierów wartościowych. Rodzaje giełdy: papierów wartościowych, giełda towarów. Rodzaje papierów wartościowych: akcja, obligacja. W kwietniu 1991 rozpoczęła działalność polska giełda, a jej udziałowcy to banki i skarb państwa. Kontrolę sprawuje Komisja Pap. Wart. Podatek: obowiązkowe, bezzwrotne świadczenie pieniężne, pobierane przez państwo na podstawie prawa. Rodzaje podatków: bezpośrednie: od osób fizycznych PIT, od osób prywatnych CIT, od spadków i darowizna, {nieruchomości, rolny i leśny, od środków transp., psa}zasila budżet gminy. Pośrednie: od towarów i usług VAT, akcyza, cło. Stawki: 22%-większośc towarów, 7%-niektóre produkty, 0%. Akcyza: benzyna i oleje, papierosy, alkohole, sól, broń myśliwska, futra, jachty. Bezrobocie: jest wtedy gdy liczba miejsc pracy jest mniejsza niż liczba osób zdolnych do pracy i poszukujących zatrudnienia. Rodzaje bezrobocia: komunikatywne: spowodowane spadkiem popytu i produkcji i usług. Strukturalne: zmiany w strukturze gospodarki(modernizacja, brak kwalifikacji). Frakcyjne: niedostosowanie wolnych miejsc pracy do siły roboczej. Sezonowe: występuje w zakładach pracy sezonowej, np. budownictwo.