Banki komercyjne

Monika Lewińska II TeA

Banki komercyjne

Banki- są wyspecjalizowanymi instytucjami finansowymi trudniącymi się obsługą i organizowaniem ruchu pieniądza między wszystkimi jednostkami gospodarującymi i ludnością są one samodzielnymi samofinansującymi się jednostkami organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną działającymi na podstawie ustawy z dnia 29.08.97r „Prawo bankowe”

Zadania banku
-gromadzenie środków pieniężnych
-udzielenie kredytów i pożyczek pieniężnych
-dokonywanie rozliczeń pieniężnych w obrocie krajowym i zagranicznym.

Zakres działalności banku:
-przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych
-wykonywanie operacji czekowych i wekslowych
-dokonywanie obrotu dewizami i prowadzenie rozliczeń z zagranicą
-obsługa pożyczek państwowych
-emitowanie i obrót papierów wartościowych
-przechowywanie wartościowych przedmiotów i papierów wartościowych
-udostępnianie skrytek sejmowych
-udzielanie gwarancji bankowych
-udzielanie poręczeń
-wydawanie kart płatniczych i wykonywanie operacji przy ich użyciu
-nabywanie i zdobywanie wierzytelności pieniężnych

Struktura systemu bankowego w Polsce
a) Bank centralny- działa na podstawie ustawy z dnia 29.08.97r jest nim Narodowy Bank Polski, który wypełnia następujące funkcje:
–emituje pieniądze
–organizuje rozliczenia pieniężne
–prowadzi gospodarkę rezerwami dewizowymi
-prowadzi działalność rewizową
-prowadzi bankową obsługę budżetu państwa
-reguluje płynność banków
-opracowuje sprawozdawczy bilans płatniczy oraz bilanse należności i zobowiązań zagranicznych państwa
b)Banki komercyjne (zwane kredytowymi) zajmują się obsługą finansową podmiotów rynkowych.

Działalność banków komercyjnych:
-działalność depozytowa (przyjmowanie i przechowywanie na określonych warunkach środków pieniężnych klientów banku)
-działalność kredytowa (udzielanie kredytów pożyczek i poręczeń)
-usługi operacyjne (prowadzenie rachunków bankowych klientów i dokonywanie na nich operacji finansowych)


Banki komercyjne poważnie się między sobą różnią, dlatego też są, w zależności od przyjętych kryteriów, dzielone na różne rodzaje banków. Najczęściej za podstawowe kryterium podziału przyjmuje się strukturę własności, wtedy banki komercyjne są dzielone na:
– banki o kapitale państwowym,
– polskie banki prywatne,
– banki o kapitale zagranicznym.

Banki komercyjne można również podzielić na uniwersalne, czyli takie, które realizują wszystkie podstawowe operacje, i wyspecjalizowane, czyli koncentrujące się na określonych operacjach. Do banków komercyjnych należą banki hipoteczne, zgodnie z przepisami koncentrujące się na udzielaniu kredytów zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości.
Banki komercyjne odgrywają kluczową rolę w polskim systemie bankowym. Przypada na nie około 94% depozytów zebranych przez wszystkie banki i także około 94% udzielonych kredytów bankowych.

Inne podziały banków komercyjnych:
kryterium – forma prawna: państwowe, w formie spółek akcyjnych i spółdzielcze;
kryterium – struktura własności: polskie, zagraniczne;
kryterium – przedmiot działalności: uniwersalne i wyspecjalizowane (specjalizacja banków może przybierać charakter funkcjonalny, branżowy lub terytorialny).

Certyfikat depozytowy – jako forma płatności (forma ta jest podobna do weksla)
Certyfikaty depozytowe to zbywalne dokumenty wystawiane przez banki komercyjne na okaziciela. Potwierdzają złożenie depozytu o określonej wielkości, na określony czas w banku, który wystawił depozyt. W ustalonym terminie aktualny właściciel certyfikatu otrzymuje kwotę, na jaką opiewa certyfikat, powiększoną o należne odsetki. Na emisję certyfikatów depozytowych bank musi otrzymać zezwolenie banku centralnego. Forma ta jest bardzo wygodna dla inwestora gdyż może on w każdej chwili upłynnić certyfikat na rynku wtórnym.


Trochę historii:
Państwowe banki komercyjne były początkowo dość liberalne w udzielaniu kredytów. Występowały też przejawy poczucia nadrzędności, świadomości przewagi, uprzywilejowanej sytuacji w porównaniu z innymi bankami. Z drugiej strony obarczono je zadaniami prowadzącymi do pogorszenia ich płynności. Dla zapewnienia im niezbędnego współczynnika wypłacalności (8%) konieczne było zaciągnięcie kredytów zagranicznych. Poprawiły one doraźnie ich sytuację, ale problem złych kredytów pozostał, zwłaszcza że ciągle występują przejawy presji w kierunku przyznawania przedsiębiorstwom państwowym kredytów o niedostatecznym prawdopodobieństwie zwrotu.

Pierwszymi z banków komercyjnych, które powstały w Polsce były:
1. Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie - PBKS
2. Bank Gdański w Gdańsku – BG (wykupiony przez BIG, część akcji ma kapitał zagraniczny)
3. Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu - WBK
4. Powszechny Bank Kredytowy w Warszawie – PBK (wykupiony przez austriacki Auszta)
5. Bank Zachodni we Wrocławiu – BZ
6. Bank Śląski w Katowicach – BŚ
7. Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi – PBG
8. Bank Przemysłowo-Handlowy w Krakowie – BPH
9. Bank Depozytowo-Kredytowy w Lublinie – BDK

Do 1989 r. każdy człowiek był przynależny do określonego Banku (nie wolno było go zmienić).
Na początku lat ’90 nastąpiło załamanie rynku (zakaz handlu z ZSRR). Wszystkie przedsiębiorstwa były zadłużone, ponieważ do 1898 r. musiały brać kredyty. Wprowadzono odsetki 8% w skali roku. W kraju była hiperinflacja, a odsetki od kredytów rosły. Przedsiębiorstwa popadały w coraz większe długi, inflacja wynosiła 70-80 %, a nawet 100 %. Po roku kredyty był podwojone. Powstał zator i okazało się, że Polsce grozi załamanie płynności, żeby zmniejszyć to zagrożenie NBP wyemitował Bony dla Banków Komercyjnych, a dla osób indywidualnych 3 – miesięczne lokaty. Banki się rozwijały. Warunkiem umorzenia długów zagranicznych, było przeprowadzenie Prywatyzacji Banków do 1996 r.

Przeprowadzono Prywatyzację najstarszego Banku i Wprowadzono Kapitał CITIBANK