Krwotoki i sposoby ich tamowania - pierwsza pomoc

KRWOTOKI I SPOSOBY ICH TAMOWANIA



PRZYCZYNY KRWAWIENIA
KRWOTOK – jest to wylew krwi w pełnym jej składzie poza światło naczynia krwionośnego lub poza serce wskutek przerwania ciągłości ich ścian.
Krwotok może być następstwem urazu lub pęknięcia zmienionego chorobowo naczynia, którego ściana nie wytrzymała ciśnienia krwi. W zależności od rodzaju uszkodzonego naczynia krwionośnego wyróżnia się krwotoki: tętnicze, żylne
i z naczyń włosowatych.
Rodzaj krwawienia rozpoznaje się po ilości i sposobie wypływania krwi z rany. Jeśli krew wypływa na zewnątrz, to mamy do czynienia z krwotokiem zewnętrznym. Jeżeli krew gromadzi się wewnątrz ciała lub tkanek, jest to krwotok wewnętrzny.
Krwotok tętniczy charakteryzuje się pulsującym w rytm skurczów serca wypływaniem krwi jasnoczerwonej. Panujące w tętnicach ciśnienie i uderzenia fal krwi utrudniają tworzenie się skrzepu zamykającego naczynie. Uszkodzenie nawet małej tętnicy może być niebezpieczne dla życia.
W krwotoku żylnym z powierzchni rany krew wypływa ciągłą strużką, ma zabarwienie ciemnoczerwone. Krwawienie może ustać samoistnie, po opatrzeniu rany, wskutek zaczopowania jej powstałym skrzepem. Najczęściej występują krwawienia typu mieszanego – tętniczo – żylne.
Krwotok miąższowy powstaje w wyniku uszkodzenia większej liczby naczyń włosowatych, zdarcia i oddzielenia się od skóry, przerwania mięśni lub uszkodzenia narządów miąższowych (wątroby, śledziony, nerek), co może być groźne dla życia.
W krwawieniach miąższowych krew spływa z całej uszkodzonej powierzchni.


KRWAWIENIE ZEWNĘTRZNE
W przypadku urazu najczęściej dochodzi do uszkodzenia różnych naczyń krwionośnych i rozpoznanie rodzaju krwotoku jest utrudnione. Dlatego w pierwszej pomocy używa się określenia natężenie krwawienia i ocenia je jako duże (silne krwawienie) lub małe (słabe krwawienie).

Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku zewnętrznego.
Objawy:
- pojawienie się krwi po przerwaniu ciągłości skóry,
- blade śluzówki,
- osłabienie, a nawet utrata przytomności,
- przyspieszone i słabo napięte tętno.

(Tętno - rytmiczne odkształcanie się ścian tętnic pod wpływem dawki krwi wypompowywanej przez serce. Normalne tętno u zdrowego, młodego człowieka wynosi 60-80 uderzeń na minutę. Tętno można zbadać najlepiej w okolicach nadgarstka lub na szyi. Ratowanemu należy zbadać też ciśnienie. Normalne ciśnienie rozkurczowe wynosi ok.70 mm Hg, a skurczowe ok.120 mm Hg.)

Postępowanie:
- należy wezwać pogotowie Ratunkowe,
- założyć opatrunek; w tym celu należy:
- włożyć gumowe rękawiczki
- jeśli jest to niewielka rana - zdezynfekować ją,
- ucisnąć ranę przy pomocy bandaża uciskowego,
- unieść kończynę powyżej poziomu serca,
- po opanowaniu krwotoku nałożyć dodatkowy opatrunek
- uciskający zranienie.

Punkty uciskowe do tamowania krwotoków tętniczych:
- skroń przed uchem,
- twarz pod oczami, po bokach szczęki,
- ramię nad obojczykiem,
- przedramię w zgięciu łokcia,
- dłoń przed nadgarstkiem,
- udo w połowie pachwiny oraz górna część uda,
- górna część kolana,
- stopa, przednia część stawu skokowego.


Jeśli rana jest długa i głęboka, niezbędna jest pomoc lekarska, gdyż może być konieczne założenie szwów i podanie odpowiednich leków. Jeżeli po 15 min. tamowania krwotoku żylnego będzie on dalej tak obfity, należy oprócz wcześniejszych zabiegów, uciskać tętnicę doprowadzającą krew do tej kończyny.


Niewłaściwa pierwsza pomoc może być przyczyną śmierci poszkodowanego, dlatego nie wolno:
- zdejmować opatrunku, w celu sprawdzenia czy krwawienie ustało,
- usuwać z ran ciał obcych, gdyż może to spowodować bardziej obfite krwawienie,
- nie uciskać krwawiącej gałki ocznej, rany, w której znajduje się jakieś ciało obce lub głowy, gdy nastąpiło złamanie kości czaszki,
- czyścić ran o dużych powierzchniach,
- zakładać zbyt mocnego opatrunku,
- stosować do ucisku sznurków, tasiemek i innych wąskich rzeczy.




KRWAWIENIE WEWNĘTRZNE
Najczęstszymi przyczynami krwotoków wewnętrznych są wypadki komunikacyjne, tępy uraz, upadek z wysokości lub samoistne pęknięcie naczynia krwionośnego. W zależności od miejsca uszkodzenia i gromadzenia się krwi rozróżniamy krwotoki: do jamy czaszki, do żołądka, do jamy otrzewnej, z płuc do oskrzeli oraz krwotoki śródtkankowe. Krwotoków wewnętrznych nie można zatamować. Można jedynie zmniejszyć ich skutki przez zastosowanie odpowiedniego ułożenia, a potem trzeba kontrolować czynności życiowe (tętno i oddech) i jak najszybciej wezwać pogotowie.

Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku wewnętrznego
Objawy:
- ból przy lekkim ucisku ,
- bladość śluzówek i skóry,
- szybsze tętno,
- osłabienie lub utrata przytomności,
- pojawienie się krwi w moczu lub wymiocinach,
- zaburzenia świadomości.

Postępowanie:
- wezwać Pogotowie Ratunkowe,
- ułożyć pacjenta w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami.

Ponieważ w tym przypadku nie można udzielić pierwszej pomocy, należy obserwować poszkodowanego i jeśli:
- nastąpi zatrzymanie oddechu - rozpocząć sztuczne oddychanie,
- nastąpi wstrzymanie akcji serca - rozpocząć reanimację.
Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, należy go ułożyć w pozycji bezpiecznej.

Nie wolno:
- przenosić poszkodowanego, jeśli nie ma takiej potrzeby,
- podawać pokarmów ani napojów,
- zostawiać poszkodowanego samego.