Krwotoki

KRWOTOKI
Krwotok to przerwanie ciągłości naczynia krwionośnego i towarzyszące temu wydostanie się krwi poza jego zasięg. Jeśli upływ krwi następuje powoli, z małych naczyń, to nazywamy to krwawieniem.
Przyczyną krwotoków (lub krwawień) są uszkodzenia naczyń krwionośnych na skutek urazu, bądź zmian chorobowych.
Znaczną utratę krwi powodują zwykle rany cięte spowodowane ostrymi przedmiotami i narzędziami tnącymi, złamania miednicy oraz uszkodzenia narządów miąższowych- wątroby, śledziony, nerek itp.
Choroby ogólne organizmu, wywołujące groźne dla życia krwotoki, to gruźlica płuc, rak, żylaki przełyku, wrzód żołądka i dwunastnicy czy krwawiączka. Krwawiączka zwana inaczej hemofilią jest chorobą, w której występuje groźne dla życia upośledzenie mechanizmu krzepnięcia krwi.
Nagłe krwotoki pociągające za sobą szybką utratę krwi doprowadzają do wstrząsu.
Podział krwotoków:
a)ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia:
- żylny - krew wypływa jednostajnym strumieniem, przy czym szybkość wypływu uzależniona jest od rodzaju uszkodzonego naczynia. Jest to krew o dużej zawartości dwutlenku węgla, ma barwę ciemnowiśniową.
- tętniczy – krew tryska z rany falami z siłą zależną od rodzaju uszkodzonego naczynia. Jest to krew zawierająca tlen, a więc ma barwę jasnoczerwoną.
- miąższowy - powstaje w wyniku uszkodzenia większej liczby naczyń włosowatych, zdarcia i oddzielenia się skóry, przerwania mięśni lub zranienia narządów miąższowych, które mogą być groźne dla życia. W krwawieniach miąższowych krew spływa z całej uszkodzonej powierzchni.
b)ze względu na widoczne objawy:
- zewnętrzne - krew wypływa na zewnątrz np. krwotok z nosa.
Nie zawsze w przypadku zranienia można rozpoznać rodzaj krwotoku, ponieważ równocześnie mogą być uszkodzone różne rodzaje naczyń. Dlatego częściej używa się określenia „natężenie krwawienia” i ocenia jako mało lub duże, co pozwala odpowiednio dostosować pierwszą pomoc.
Małe krwawienia ustają zwykle samoistnie po upływie kilku lub kilkunastu minut od założenia opatrunku, gdy powstały skrzep zamknie ubytek w uszkodzonym naczyniu. Duże krwawienie lub krwotoki wymagają natychmiastowego zatamowania, ponieważ w przeciwnym razie utrata krwi może doprowadzić do ciężkiego wstrząsu lub wykrwawienia ( w zależności od szybkości i ilości utraconej krwi).
Przyjmuje się, że ilość krwi u człowieka wynosi 1/13 jego wagi ciała, tj. około 5 l. Utrata w krótkim czasie około 1/3 objętości krwi krążącej 9 u człowieka dorosłego 1,5-2l), jest bardzo groźna dla życia. Krwotok z dużych naczyń, takich jak tętnica ramienna, udowa, szyjna może spowodować śmierć w ciągu kilku minut.
- wewnętrzne - krew gromadzi się w jamach ciała np. w jamie brzusznej.
Krwotok wewnętrzny nie zawsze jest łatwy do rozpoznania. Nie zawsze najważniejsza jest objętość utraconej krwi np. nawet niewielki wylew do mózgu może spowodować nieprzewidziane następstwa. Rannemu należy zapewnić bezwzględny spokój.

Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku zewnętrznego.
Objawy:
- pojawienie się krwi po przerwaniu ciągłości skóry,
- blade śluzówki,
- osłabienie, a nawet utrata przytomności,
- przyspieszone i słabo napięte tętno.
(Tętno - rytmiczne odkształcanie się ścian tętnic pod wpływem dawki krwi wypompowywanej przez serce. Normalne tętno u zdrowego, młodego człowieka wynosi 60-80 uderzeń na minutę. Tętno można zbadać najlepiej w okolicach nadgarstka lub na szyi. Ratowanemu należy zbadać też ciśnienie. Normalne ciśnienie rozkurczowe wynosi ok.70 mm Hg, a skurczowe ok.120 mm Hg.)

Postępowanie:
- należy wezwać pogotowie Ratunkowe,
- założyć opatrunek; w tym celu należy:
- włożyć gumowe rękawiczki
- jeśli jest to niewielka rana - zdezynfekować ją,
- ucisnąć ranę przy pomocy bandaża uciskowego,
- unieść kończynę powyżej poziomu serca,
- po opanowaniu krwotoku nałożyć dodatkowy opatrunek
- uciskający zranienie.

Punkty uciskowe do tamowania krwotoków tętniczych:
- skroń przed uchem,
- twarz pod oczami, po bokach szczęki,
- ramię nad obojczykiem,
- przedramię w zgięciu łokcia,
- dłoń przed nadgarstkiem,
- udo w połowie pachwiny oraz górna część uda,
- górna część kolana,
- stopa, przednia część stawu skokowego.

Jeśli rana jest długa i głęboka, niezbędna jest pomoc lekarska, gdyż może być konieczne założenie szwów i podanie odpowiednich leków. Interwencja lekarza jest również potrzebna w przypadku, gdy rany powstały w wyniku pogryzienia przez zwierzę, ( istnieje ryzyko zarażenia się wścieklizną ).
Jeżeli po 15 min. tamowania krwotoku żylnego będzie on dalej tak obfity, należy oprócz wcześniejszych zabiegów, uciskać tętnicę doprowadzającą krew do tej kończyny.

Niewłaściwa pierwsza pomoc może być przyczyną śmierci poszkodowanego, dlatego nie wolno:
- zdejmować opatrunku, w celu sprawdzenia czy krwawienie ustało,
- usuwać z ran ciał obcych, gdyż może to spowodować bardziej obfite krwawienie,
- nie uciskać krwawiącej gałki ocznej, rany, w której znajduje się jakieś ciało obce lub głowy, gdy nastąpiło złamanie kości czaszki,
- czyścić ran o dużych powierzchniach,
- zakładać zbyt mocnego opatrunku,
- stosować do ucisku sznurków, tasiemek i innych wąskich rzeczy.

Pierwsza pomoc w przypadku krwotoku wewnętrznego.

Objawy:
- ból przy lekkim ucisku ,
- bladość śluzówek i skóry,
- szybsze tętno,
- osłabienie lub utrata przytomności,
- pojawienie się krwi w moczu lub wymiocinach,
- zaburzenia świadomości.

Postępowanie:
- wezwać Pogotowie Ratunkowe,
- ułożyć pacjenta w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami.

Ponieważ w tym przypadku nie można udzielić pierwszej pomocy, należy obserwować poszkodowanego i jeśli:
- nastąpi zatrzymanie oddechu - rozpocząć sztuczne oddychanie,
- nastąpi wstrzymanie akcji serca - rozpocząć reanimację.
Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, należy go ułożyć w pozycji bezpiecznej.

Nie wolno:
- przenosić poszkodowanego, jeśli nie ma takiej potrzeby,
- podawać pokarmów ani napojów,
- zostawiać poszkodowanego samego.