Terror i zagrożenie wewnętrzne spowodowały, że coraz więcej ludzi chciało pokoju i zakończenia rewolucji. Tylko jeden człowiek mógł zakończyć problemy w kraju i zawrzeć pokój z koalicją europejską – był to generał Napoleon Bonaparte. Sukcesy:
• Wojny na włoskim froncie (przyłączone nowe tereny)
• Holandia, Szwajcaria, państwa włoskie(wyzwolone od wroga)-stały się satelickimi republikami siostrzanymi na wzór francuski
• Pokój w Campo Formio(1797) – wpływy w Italii, Belgii, Holandii oraz zakończenie I koalicji
Kolejnym celem było pokonanie Wielkiej Brytanii. W 1798 roku nastąpiło skierowanie wojsk francuskich do Egiptu (zajęcie Kairu). Doszło do klęski pod Abukirem(1798)- admirał Nelson zniszczył francuski okręty (brak zaopatrzenia). Doprowadziło to do klęski kampanii egipskiej.
Tymczasem we Francji doszło do klęsk na terenach Italii i rozpadu republik siostrzanych. Po powrocie Napoleona doszło do zamachu stanu 18 brumaire’a (9 XI 1799). Obalono rządy dyrektoriatu; władza w rękach Napoleona Bonapartego (konsul). W ten sposób zakończyła się rewolucja francuska.
1799-1804 – KONSULAT: władzę sprawuje 3 konsuli, jednak w rzeczywistości był to okres dyktatury wojskowej Napoleona.
OKRES KONSULATU
Cel nr 1 – zakończenie wojny z II koalicją
• Wiosna 1800 – Napoleon pokonuje na przełęczach alpejskich Austryjaków. Dochodzi do podpisania pokoju w Luneville (1801) na mocy którego potwierdzono nabytki Francji i ustanowiono granicę na Renie.
• Zwrócił się przeciw Wielkiej Brytanii (blokada) ona odizolowana dyplomatycznie oraz dotknięta potężnym kryzysem ekonomicznym i wycofaniem się Rosji zgodziła się na pokój w Amiens (27 III 1802).
Nastąpił koniec II koalicji. Powodzenia Bonapartego na froncie wojennym oraz polityczne spowodowały przychylność opinii publicznej i wyniku plebiscytu ogłoszono go dożywotnim konsulem (1802).
Francja Cesarstwem
W 1804 Napoleon w plebiscycie został ogłoszony cesarzem Francuzów.
2 XII 1804 nastąpiła koronacja w obecności papieża. Nawiązano do tradycji rzymskich i karolińskich. Koronował się sam, aby nie uzależniać swej władzy od nikogo.
Reformy:
• Kodyfikacja praw (1804); ogłoszenie kodeksu cywilnego (uwzględniał zdobycze rewolucyjne).
• Obalenie feudalnego systemu stanowego
• Nietykalność majątkowa
• Wolność gospodarcza i religijna
• Śluby cywilne
• Sekularyzacja dóbr kościelnych
• Rozwój gospodarki kapitalistycznej
William Pitt organizował kolejne koalicje:
III – Austria, Wielka Brytania, Rosja, Neapol, Portugalia, Szwecja
Bitwy: Trafalgar (1805) (33 okręty floty francuskiej i hiszpańskiej przeciw 27 W. B. – zwycięstwo W. B. udowodniło jej potęgę na morzu). Austerlitz (1805).
Pokój w Preszburgu (1805) – powstał związek reński (16 państw).
IV – Wielka Brytania, Rosja, Prusy
Bitwy: Jena (1806), Frydland (1807).
Pokój w Tylży (1807).
V – Austria, Wielka Brytania
Bitwy: Wagram (1809).
Pokój: Schonbrunn (1809).
Napoleon zyskał władzę nad większą częścią Europy. Rządy sprawowali członkowie rodziny, zasłużeni marszałkowie oraz czasami dawni władcy. Zmiany:
• Zjednoczenie Włoch i Niemiec ( Związek Reński pod przywództwem Bonapartego)
• Wszystkie państwa posiadały na wzór francuski konstytucję, Kodeks Napoleona i system metryczny
• Pod presją Napoleona Franciszek II rozwiązał Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego; zachował tylko tytuł cesarza Austrii (Franciszek I,1804)
• Nastąpiła przymusowa blokada kontynentalna dla Wielkiej Brytanii, na którą nie zgodził się papież Pirus VII (skutek – pacyfikacja Państwa kościelnego i przyłączenie go do Francji 2 II 1808) oraz Ludwik (brat Napoleona); spowodowało to także to powstania w Hiszpanii (tzw. Guerilly w 1808)
Aleksander I zażądał wycofania się Francuzów za linię Łaby (IV 1812). Spowodowało to do wkroczenia 500 000 armii 20 narodów w Rosję (24 IV 1812). 220 000 armia Rosjan pod dowództwem Michaiła Kutuzowa cofała się w głąb kraju. Nastąpiły okupacje przez Francuzów (Witebsk, Smoleńsk), doszło do bitwy pod Borodinem 7 IX 1812. Francuzi zajęli Moskwę, lecz w wyniku zbliżającej się zimy nastąpił odwrót. Do Wilna powróciło tylko 10000 żołnierzy.
VI – Wielka Brytania, Rosja, Prusy, Austria, Hiszpania, Szwecja
Bitwa pod Lipskiem (16-19 X 1813) – nastąpiła klęska Napoleona i koniec francuskiej Europy.