Mozart

1. Mozart cudownym dzieckiem.


Salsburg, w którym w 1756r. urodził się Wolfgang Amadeusz Mozart, jest miastem pięknie położonym w Alpach Salzburskich na terenie Austrii w pobliżu granicy niemieckiej. Za czasów Mozarta całe życie miasta skupiało się wokół dworu arcybiskupa, u którego na służbie w charakterze wicekapelmistrza orkiestry nadwornej był ojciec Wolfganga, Leopold Mozart. Pochodził on z mieszczańskiej rodziny i był autorem znanej podówczas Szkoły gry na skrzypcach oraz niezłym kompozytorem. Przodkowie matki młodego Mozarta należeli do służby na dworze salzburskim.
Mały Mozart był dzieckiem niezwykłym. Całymi godzinami potrafił zabawiać się wyszukiwaniem współbrzmień na klawesynie, a gdy w czwartym roku życia zapoznał go ojciec z nauką gry na tym instrumencie, począł robić zadziwiające postępy. Jego pierwsze próby kompozytorskie pochodzą z piątego roku życia. Wkrótce sześcioletni Mozart wraz ze swą starszą siostrą wyjechał pod opieką ojca do Monachium i Wiednia, budząc wszędzie grą i zdolnościami muzycznymi najwyższy podziw i uznanie. Niezwykłe dzieci popisywały się również na dworze cesarskim.
Po powrocie i krótkim pobycie w Salzburgu cała rodzina Mozartów wyjechała w dłuższą, dwa i pół roku trwającą podróż po Niemczech, Francji, Anglii, Holandii i Szwajcarii. Podróż ta stanowiła pasmo triumfów muzykalnych dzieci, które występowały w salonach arystokratycznych oraz na dworach kriążęcych, królewskich, a nawet na dworze cesarskim.
Już w drodze ujawniły się niezwykłe uzdolnienia Wolfganga. Potrafił on bowiem grać nie tylko na klawesynie, lecz i na organach, a co więcej, całkiem biegle grał na skrzypcach, mimo, że w Salzburgu zaledwie zapoznał się z sztuką gry na tym instrumencie. W paryżu ukazały się w druku jego pierwsze sonaty na skrzypce i fortepian. W Londynie poznał Jana Sebastiana Bacha, i tu powstały pierwsze symfonie Mozarta obok innych kompozycji.


2. Salzburg, lata nauki i pracy.

Po powrocie do Salzburga Mozart nadal tworzył. Wkrótce w Wiedniu dwunastoletni kompozytor napisał na polecenie cesarza Józefa II pierwszą operę pt. Udana naiwność i niebawem został kapelmistrzem na dworze arcybiskupa salzburskiego.
W latach 1769-1772 kilkakrotnie wyjeżdżał z ojcem do Włoch, gdzie koncertował i wystawiał swoje nowe opery z niebywałym podziwem. W Rzymie zapisał z pamięci utwór wykonany w Kaplicy Sykstyńskiej, którego nut pod karą klątwy nie wolno było wynosić z kaplicy. Zapoczątkowaną przez ojca naukę kompozycji, jaką stanowiły również wskazówki Jana Chrystiana Bacha, pogłębił Mozart u kompozytora Padere Martiniego. Po drobiazgowym egzaminie otrzymał zaszczytny tytuł członka Akademii Filharmonicznej w Bolonii i Weronie oraz tytuł Kawalera Orderu Złotej Ostrogi.
W 1772r. Arcybiskupem Salzburga został hr. Hieronim Colloredo. Niechętnie pozwalał swym muzykom na podróże artystyczne i w związku z tym przez następne cztery lata Mozart przebywał głównie w Salzburgu. Powstaje wówczas szereg oper, symfonii, koncertów, mszy, utworów kameralnych – pisanych głównie na zamówienie dworów i włoskich teatrów operowych. Pogłębia również swą wiedzę muzyczną, korzystając ze wskazówek kompozytorskich Michała Haydna, brata słynnego Józefa.
W 1777 Mozart wraz z matką wyjechali w podróż do Paryża, chcąc znaleźć odpowiednie dla siebie stanowisko, lecz żadnej stałej pracy nie uzyskał. Po drodze zatrzymywał się w różnych miastach niemieckich. W Mannheimie poznał słynną tamtejszą orkiestrę, co wpłynęło na kształtowanie się dalszej jego twórczości symfonicznej.
W Paryżu umarła matka Mozarta, a we wrześniu 1779r. wrócił on samotnie do Salzburga, by rok jeszcze wytrwać na służbie u hr. Colloredo jako dworski kapelmistrz i organista katedralny.



3. Okres Wiedeński.

Po ostatecznym zerwaniu stosunków służbowych z arcybiskupem, który potraktował Mozarta w sposób uwłaczający godności człowieka, kompozytor zamieszkał w Wiedniu, gdzie po roku pojął za żonę Konstancję Weber, córkę orkiestrowego muzyka. Mniej więcej w tym czasie pisał operę Uprowadzenie z seraju. Równocześnie tworzył wiele sonat, symfonii, oper, mszy i koncertów fortepianowych.
Powstały też jego słynne kwartety smyczkowe, poświęcone Józefowi Haydnowi, z którym zawarł znajomość i którego uwielbiał. W1786.r. skomponował najlepszą operę komiczną XVIII. Wesele Figara , a rok później operę Don Juan.
W tymże roku umarł ojciec kompozytora, a warunki materialne stawały się coraz gorsze Mozart objął stanowisko nadwornego kompozytora cesarskiego, niemniej sytuacja jego była ciężka, przyczyniła się do tego również śmierć dzieci i choroba żony. Mimo to w 1788r. powstały najpiękniejsze symfonie Mozarta: Es-dur, g-moll, C-dur (tzw. Jowiszowa).
Opera Don Juan nie miała powodzenia w Wiedniu. Również opera komiczna pt. Tak czynią wszystkie, skomponowana na zamówienie cesarza, zeszła z afisza już po dziesięciu przedstawieniach. Odbiło się to na warunkach materialnych kompozytora. W jednym z jego listów pisanych do znajomych czytamy: ,,Jestem w sytuacji, której nie życzyłbym wrogowi’’. W trudnej sytuacji ratował się pożyczkami zaciąganymi u lichwiarzy. Równocześnie nadal tworzył przepiękne dzieła, ocenione dopiero po jego śmierci. Drogo musiał Mozart zapłacić za wymarzoną niezależność ,,wolnego artysty’’. W ostatnim roku życia dla teatru w Wiedniu stworzył operę pt. Czarodziejski Flet oraz na zamówienie Opery Praskiej- operę pt. Łaskawość Tytusa. Żona Mozarta była ciężko chora i on sam zapadł na zdrowiu. Na zamówienie pewnego hrabiego pisze Reqem, lecz śmierć przerwała mu pracę. Mozart zmarł 5 grudnie 1791r. w wieku 35 lat; pochowano go we wspólnym grobie dla ubogic


4.Całokształt twórczości

Arcydzieła:

- Symfonia g-moll
- Serenada na orkiestrę smyczkową
- Koncerty fortepianowe d-moll c moll
- Opera ,,Czarodziejski flet’’
- Reqiem

Twórczość:

- 24 opery
- 19 mszy
- 51 symfonii
- 100 utworów kameralnych
- 55 koncertów na różne instrumenty