Okres dorastania - Turner

1.Rozwój fizyczny
U nastolatków zachodzą wyraźne zmiany w obrębie ciała. Pokwitaniu, okresowi osiągania dojrzałości seksualnej, towarzyszy skok w rozwoju. Przyrosty długości i ciężaru ciała są w tym czasie szczególnie duże. Podobne zmiany zachodzą w całym układzie kostnym. Dokonuje się dalszy rozwój narządów wewnętrznych. Widoczne jest też dojrzewanie pierwszo- i drugorzędnych cech płciowych, stymulowane przez gruczoł przysadki i sterowane przez hormony układu dokrewnego. Zmiany fizyczne związane z pokwitaniem mogą wywoływać dyskomfort psychiczny. Omówiliśmy też zagadnienie wczesnego i późniejszego dojrzewania. Stale doskonalą się umiejętności motoryczne i koordynacja ruchów oraz siła i szybkość czasu reakcji. I choć chłopcy stale górują nad dziewczętami pod względem ocenianych w badaniach sprawności motorycznych, można też słusznie argumentować, że jest to skutkiem czasu poświęcanego na rozwijanie tych sprawności i treningu.

2.Rozwój umysłowy
Po osiągnięciu piagetowskiego stadium operacji formalnych jednostki są w stanie radzić sobie zarówno z problemami konkretnymi, jak też hipotetycznymi i abstrakcyjnymi. Nie wszyscy jednak uzyskują to stadium rozwoju. Operacje formalne to ostatnie stadium piagetowskiej koncepcji rozwoju intelektualnego, reprezentujące okres, w którym integrują się wszystkie dotychczasowe doświadczenia uzyskane dzięki uczeniu się, składając się na procesy myślenia wyższego rzędu. Najważniejszą cechą myślenia abstrakcyjnego jest zdolność rozumowania indukcyjnego i dedukcyjnego. Innymi kluczowymi osiągnięciami w rozwoju poznawczym są zdolność rozwiązywania problemów i wgląd w materiał literacki. Ograniczenia zdolności rozumowania w tym okresie są spowodowane egocentryzmem dorastających, najbardziej widocznym w tworzeniu wyimaginowanego audytorium i egocentrycznym fantazjowaniem na własny temat. Propozycje tłumaczenia egocentryzmu młodzieńczego podali Elkind, Selman i Lapsley.

3.Osobowość i rozwój społeczny
Włączenie się w życie społeczne osiąga nowy wymiar w okresie dorastania. Jednym z bardziej ważkich zadań rozwojowych związanych z socjalizacją jest ustalenie harmonijnych relacji rodzinnych. Ustaliliśmy w tym rozdziale, że istnieją trzy style kontroli rodzicielskiej: autorytarny, autorytatywny i permisywny. Z tych trzech stylów dorastający skłonni są preferować styl autorytatywny lub demokratyczny. Omówiliśmy też rozdźwięki istniejące w rodzinach i problem ucieczek nastolatków z domu. Każdego roku ponad milion dorastających decyduje się na opuszczenie domu. Interakcje w środowisku szkolnym wpływają na wiele dziedzin rozwoju.
Grupa rówieśnicza nadal jest ważnym czynnikiem socjalizującym. W tym okresie rozwojowym młodzi mogą włączać się w wiele różnych grup społecznych – od grup przyjaciół do paczek i liczniejszych grup koleżeńskich. Istnieją różnice w przyjaźniach młodzieńczych związanych z płcią. Główna polega na tym, że dziewczęta mają bardziej intymne emocjonalne więzi ze swymi partnerami. W okresie dorastania zwykle zaczyna się chodzenie na randki. Opisaliśmy tez charakter interakcji seksualnych nastolatków. Głównymi obszarami rosnącego zainteresowania związanego z aktywnością seksualną dorastających są: ciąża, aborcja i choroby przenoszone droga płciową. Ryzyko, jakie niosą te problemy, podkreśla potrzebę efektywnych programów edukacji seksualnej. Dorastający muszą też stworzyć sobie dojrzały i odpowiedzialny system wartości związanych z seksem, kierujący ich zachowaniem.
Freud i Erikson ustalili stadia funkcjonowania osobowości dorastających. Dla Freuda jest to stadium genitalne, a dla Eriksona jest to stadium psychospołeczne, określane jako stadium identyczności lub rozproszenia ról. Przeanalizowaliśmy też inne teorie dotyczące doświadczeń okresu dorastania. Omówiliśmy zwłaszcza prace Kurta Lewina, G. Stanleya Halla, Anny Freud i Margaret Mead.

Zaburzenia związane z okresem dorastania
Ta część rozdziału traktuje o czterech problemach nastolatków: samobójstw nieletnich, zaburzeń łaknienia, zażywania środków psychoaktywnych i przestępczości nieletnich. Główną przyczynę zgonów młodych ludzi po wypadkach stanowią samobójstwa. Istnieje wiele przyczyn popełniania samobójstw, ale stale powtarzające się jest depresja. Anoreksja jest rodzajem narzuconego sobie głodzenia się, prowadzącego zwykle do fizjologicznych zaburzeń i powikłań psychicznych. Bulimia polega na spożywaniu nadmiernej ilości pokarmów, a następnie wywoływaniu wymiotów i/lub zażywaniu dużych dawek środków przeczyszczających.
W rozdziale tym przeanalizowany tez został problem nadużywania środków psychoaktywnych przez nastolatków. Najbardziej popularnymi środkami psychoaktywnymi u młodzieży są alkohol i marihuana. Omówiliśmy też używanie innych środków halucynogennych, amfetaminy, barbituranów i heroiny. Na końcu zajęliśmy się przestępczością nieletnich, określoną jako zachowanie młodzieży 18-letniej i młodszej nie akceptowane przez społeczeństwo. Wiele czynników składa się na przestępczość nieletnich, w tym rozbite rodziny, brak miłości rodzicielskiej, drastyczna dyscyplina, niestabilne zachowania rodzicielskie i ubóstwo ekonomiczne. Wielu przestępców jest niepewnych, zuchwałych, buntowniczych i impulsywnych.