Woliński Park Narodowy

OCHRONA PRZYRODY

Większość krajów na świecie posiada obecnie sieć parków narodowych, rezerwatów i innych objętych ochroną prawną pomników przyrody. Na tych terenach nie wolno budować fabryk, osiedli mieszkalnych, ani w jakikolwiek sposób ingerować w życie ich mieszkańców. Pierwszym parkiem narodowym na świecie był założony w 1827 roku park Yellowstone w Stanach Zjednoczonych.
Ochrona środowiska w Polsce ma długą i bogatą historie.
Już w XI w. Bolesław Chrobry specjalnym dekretem ograniczył polowania
na bobry. W 1423 r. Władysław Jagiełło wydał zakaz nadmiernego wycinania cisów i starych dębów. Zygmunt I Stary objął ochrona bobry, a Zygmunt III Waza – tury. Stefan Batory zabronił używania włóków na Zalewie Wiślanym.
W 1868 r. Objęto ochroną kozice i świstaki w Tatrach. W 1934 r. ogłoszona została pierwsza w Polsce ustawa o ochronie przyrody.


Mapa Wolińskiego Parku Narodowego


PODSTAWOWE INFORMACJE O PARKU

Woliński Park Narodowy został utworzony na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów 3 marca 1960 roku w dawnym województwie szczecińskim – obecnie zachodnio-pomorskim u ujścia Odry, w pobliżu granicy polsko-niemieckiej. Powierzchnia parku wynosi 1093 ha, obecnie 498,72 ha jest pod ochroną ścisła. W godle parku znajduje się orzeł bielik. Wyspiarski charakter regionu, występowanie różnych typów genetycznych rzeźby, zróżnicowany świat roślinny i zwierzęcy i niezaprzeczalne walory krajobrazowe świadczą
o indywidualności geograficznej tego terenu.
Woliński Park Narodowy zajmuje tereny faliste i pagórkowate (najwyższym wzniesieniem jest Grzywacz – 115 m n.p.m., które opada stromym i wysokim klifem ku Zatoce Pomorskiej). Park jest typowym krajobrazem polodowcowym z płytkimi jeziorkami morenowymi, np. Warnowskie, Czajcze.
Na wyspę Wolin prowadzą tylko dwa mosty – w Dziwnowie (podnoszony) i w mieście Wolin (obrotowy). Główna trasa ze Świnoujścia do Dziwnowa prowadzi północną częścią parku. Chroniony obszar przecina także szosa prowadząca z Wolina do Świnoujścia, która odgałęzia się do Lublina oraz droga łącząca Warnowo z Wisełką. Tylko i wyłącznie po tych drogach można poruszać się samochodem, i parkować tylko w wyznaczonych do tego miejscach. Na teranie parku obowiązuje zakaz wprowadzania psów bez smyczy, niszczenia runa leśnego, palenia ogniska a także papierosów.



ELEMANT ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO

Na turystów czeka kilkaset tysięcy miejsc noclegowych o zróżnicowanym standardzie, jednak latem jedynie osoby zamożne i posiadacze namiotów mogą przebierać w ofertach – tańsze noclegi są zarezerwowane na długo przed sezonem. Można ich szukać na własną rękę, bo prócz hoteli i pensjonatów prawie, co drugi mieszkaniec wyspy wynajmuje pokoje letnikom. W znalezieniu noclegu pomogą także biura zakwaterowania np. Towarzystwo Reaktywowania Uzdrowiska w Dziwnowie lub PTTK w Międzyzdrojach.
Nadmorskie promenady zamieniają się latem w pasaże gastronomiczno – rozrywkowe z kawiarenkami i pubami o bardzo różnorodnej ofercie cenowej
i jakościowej. Na ogół we wszystkich gra głośna muzyka i panuje duży tłok, zwolennicy spokoju powinni, więc poszukać barów położonych na obrzeżach letnisk.
Woliński Park Narodowy posiada trzy wyznaczone szlaki turystyczne, które posiadają następujące oznaczenia:
- szlak czerwony (jest to szlak główny, zazwyczaj jest on poprowadzony przez najbardziej ciekawe miejsca zarówno krajobrazowo, jaki
i przyrodnicze, jednak na pewno nie jest w stanie objąć wszystkich miejsc godnych zobaczenia)
- szlak niebieski (jest to szlak, który wyznacza duże odległości, czyli szlaki dalekobieżny)
- szlak zielony (jest to szlak krótki, szlak dojściowy)
Szlak czerwony w Wolińskim Parku Narodowym wynosi 19 km
i prowadzi brzegiem Bałtyku. Szlak ten obejmuje wędrówkę poprzez bramę przy dyrekcji WNP, punkt widokowy Kawcza Góra, plaże w Międzyzdrojach
i Wisełce, latarnie morską w Kikut, jezioro Koprowo i kończy się
w Kołczewie.
Niebieski szlak liczy 26 km i tak samo jak szlaka czerwony zaczyna się przy bramie dyrekcji parku. Kolejnymi jego częściami są: wyrzutnia rakietowa, jezioro Turkusowe, punkt widokowy Zielonka, kościół w Lubiniu, dąb Wolinian, Karnocice, Dargobądź, Mokrzyca Mała i kończy się w Wolinie.
Ostatnim szlakiem jest szlak zielony i liczy on 15 km i tak jak pozostałe dwa rozpoczyna się przy bramie dyrekcji WPN. Następnie możemy podziwiać Rezerwat Pokazowy Żubrów, wieś Warnowo, jezioro Czajcze oraz wieś
i jezioro Kołczewo. Woliński Park Narodowy posiada zarówno walory antropogeniczne (czyli te, które powstały dzięki człowiekowi), jaki
i przyrodnicze (czyli bez ingerencji człowieka).



WOLIN

Miasto stosunkowo niewielkie, od którego nazwę wzięła wyspa, rozciąga się wzdłuż lewego brzegu Dziwny. Nad miastem wyraźnie dominuje masywna kościelna wieża. Mamy wrażenie, ze w mieście tym jest więcej terenów zielonych niż zabudowań. Przed tysiącami lat Wolin należał do najświetniejszych miast Europy. Bogactwo Wolina, zwanego przez Skandynawów Jomsborgiem, nie wynikało wyłącznie z handlu – uchodziło za najgroźniejsze gniazdo piratów na Bałtyku.
Turystów wjeżdżających do miasta przez most wita stojący żółty spichlerz, którego bliźniacze wieże przypominają zamek. Za mostem znajduje się rynek z XIX-wiecznym ratuszem w stylu wiktoriańskim, na prawo od ratusza znajduje się muzeum regionalne.
Muzeum regionalne znajduje się przy ulicy Zamkowej 24. W dwóch salach można obejrzeć narzędzia, ozdoby z bursztynu itd. Jak również model dawnego grodu oraz kultowe figurki.
Na tyłach muzeum znajdują się fragmenty obwarowań i rzeźby przedstawiające wojów. Do muru przylega zrujnowany dwór z XVIII w. Przed zawaleniem chroni je gruby kożuch bluszczu, który spaja cegły. Droga wzdłuż muru prowadzi do niewielkiego pagórka, na którym znajduje się pełno cegieł, są to pozostałości po szwedzkim bastionie.
Niedaleko rynku znajduje się kościół św. Mikołaja z XV w. Świątynia została odbudowana w 2000 r.
Między rynkiem a Dziwną znajduje się szeroki skwer, który został ozdobiony współczesnymi rzeźbami. Zielone tarasy zaprowadzą turystów do portu rybackiego, przystani jachtowej i kąpieliska, za którym wznosi się Wzgórze Wisielców. U stóp wzniesienia, kiedyś miejsca kaźni przestępców, znajduje się amfiteatr i pomnik Trygława. Przy moście z rzeki wyłania się niewielka wysepka z niewielką repliką wolińskiego grodu. W lipcu odbywają się festiwale wikingów połączone z jarmarkami, pokazami walki i prezentacją dawnych sztuk walki.
Niedaleko Wolina znajduje się wioska Wapnica gdzie przy
ul. Turkusowej rośnie dąb Prastary o obwodzie pnia dochodzącym do 6m. Uliczka ta prowadzi również do sztucznego jeziora o powierzchni 1,6 ha, powstałego na wyrobisku kopalni kredy. Akwen ten swą nazwę zawdzięcza niezwykłej barwie toni, rozświetlonej od wewnątrz światłem słonecznym odbitym od kredowego dna. Strome krzewy wyrobiska porośnięte są krzewami rokitnika pospolitego o pomarańczowych jagodach.
Jezioro Turkusowe



LUBIN

Zwartą zabudowę miasta tworzą chaty rybackie, pensjonaty i domy letniskowe. Na wzgórzu znajduje się neogotycki kościół. Przy zachodnich stokach wzgórza, nad jeziorem Wicko, znajduje się port rybacki, pomsty oraz trawiasta plaża.
W Lubinu znajduje się XIX-wieczny kościół św. Mikołaja z bogato wykończonym szczytem. Wyposażenie kościoła jest współczesne, jednak przed wejściem do kościoła leży chrzcielnica wykonana z neolitycznych żaren. Przy kościele rosną „baby proszalne” – trzy lipy. 600 m na północ od kościoła wznosi się wzgórze Zielonka, z którego rozciąga się panorama zalewu i delty Świny.
U podnóża klifu na długości prawie 2 km ciągnie się głazowisko, gdzie część kamieni jest zanurzona w wodzie.


Widok ze wzgórza Zielonka



KARSIBÓR

Bardzo długa ulicówka dzieli na pół podmokłą wyspę o tej samej nazwie. Spotkać tu można kilka ryglowych chat z XVIII i XIX w., malownicze dacze oraz bielony kościół.
Po wschodniej stronie wyspy leżą sitowia kępy. Drogę między czterdziestoma wysepkami mogą pomylić nawet miejscowi, ponieważ pod wpływem cofki wciąż zmienia się przebieg wodnych szlaków. Delta Świny stanowi prawdziwy raj dla ptaków – występuje tu ich ponad 160 gatunków. Najliczniejszą grupę stanowią bataliony o różnobarwnym upierzeniu pióropuszy, które samce noszą w czasie godów. W północnej części wyspy znajduje się rezerwat ornitologiczny, „Karsiborska Kępa” z wieżą obserwacyjną.
W zacisznej zatoce, na zachód od mostu prowadzącego na Karsibór, kryje się baza niemieckich okrętów podwodnych. Zachowały się nabrzeża i kilka drewnianych pomostów.

XV-wieczny bielony kościół

Delta Świny



ŚWINOUJŚCIE

Świnoujście zwane jest często „przedportem Szczecina”, rozwija się dzięki handlowi i turystyce. Miasto jest położone na trzech wyspach. Śródmieście leży na wyspie Uznam, podzielnej pomiędzy Polskę a Niemcy,
i ciągnie się od Świny aż po granicę. Świnoujście powstało na Wolinie
i Karsiborze. Ponieważ Wolina z Uznamem nie łączy most, komunikację między wyspami zapewniają promy.
W Świnoujściu można zwiedzić Muzeum Rybołówstwa Morskiego. Muzeum zostało utworzone w ratuszu. Można w nim podziwiać rozmaite przyrządy rybackie i nawigacyjne, modele statków oraz trofea rybaków. Przy ulicy, która przebiega obok muzeum można podziwiać kilka klasycystycznych
i secesyjnych kamienic z przełomu wieków. Ulica ta prowadzi do neogotyckiego kościoła Chrystusa Króla, gdzie w każdą sobotę latem odbywają się koncerty organowe.
Na północ od przystani promowej znajduje się klasycystyczny budynek kapitana portu i stare koszary; w lesie nad brzegiem Świny kryją się pruskie forty – ciekawy XIX-wieczny kompleks obronny.
Ozdobą Świnoujścia jest promenada nadmorska oddzielająca miasto od plaż. Po południowej stronie deptaku ciągną się skwery, secesyjne pensjonaty
i kramiki, północny skraj wyznacza wysoki żywopłot, zasłaniający amfiteatr
i basen.

Kościół Chrystusa Króla


MIĘDZYZDROJE

Stara rybacka wioska w ciągu stuleci przekształciła się w znany
i zatłoczony kurort – latem przebywa tu dziesięciokrotnie więcej turystów niż stałych mieszkańców. Na zabudowę wciśniętego między morze a zalesioną wysoczyznę miasta składają się przeważnie stylowe wille i hotele. Miasto jest podzielone na dwie części: lewostronną, nadmorską oraz prawostronną, wspinającą się na wzniosłe wzgórze. Mimo dużej różnicy wzniesień niewiele jest punktów widokowych, ponieważ gęsta zieleń miejska przesłania panoramy.
Słynna, szeroka na 40 m plaża kusi nie tylko delikatnym złocistym piaskiem. Z plaży roztacza się piękny widok na wolińskie wybrzeże – niskie po zachodniej stronie, ku wschodowi urastające do wysokich urwisk.
Molo w Międzyzdrojach liczy tylko 120 m jednak ma bardzo efektowne wejście – oflankowane elektrycznymi wieżyczkami, pomiędzy którymi znajduje się przeszklony pasaż handlowy.
Od wejścia na molo ku zachodowi ciągnie się szeroka promenada spacerowa, która jest zastawiona ławeczkami i rzeźbami.
Przy muszli koncertowej znajduje się długi parterowy budynek
o klasycznej fasadzie, mieści się w nim scena kameralna i muzeum, w którym zgromadzono woskowe podobizny najsłynniejszych polskich aktorów oraz postaci historycznych.
Na wschód od molo wyrasta wielki biały hotel Amber Baltic.
W obiegającym budynek chodniku umieszczane są od kilku lat odciski gwiazd polskiego kina.
W Międzyzdrojach na szczególną uwagę zasługuje Muzeum Wolińskiego Parku Narodowego oraz Rezerwat żubrów. W muzeum można zobaczyć wypchane zwierzęta w ich naturalnym ekosystemie. Za klasycznym budynkiem dyrekcji parku znajduje się wielka klatka zamieszkana przez dwa orły bieliki.
Rezerwat Żubrów otoczony jest wysoką drewnianą palisadą o długości kilku kilometrów. Żubry zostały sprowadzone na Wolin w 1976 r. z okolic Augustowa. Można je oglądać niemal na wyciągniecie ręki, ponieważ nad ich letnim wybiegiem zbudowano bezpieczny pomost obserwacyjny.
W odległości 2 km na wschód od miasta znajduje się najwyższy klif polskiego wybrzeża – góra Gosań (93 m n.p.m.). Ze szczytu można podziwiać panoramę Międzyzdrojów, wybrzeże Wolina i wyspę Uznam. Czerwonym szlakiem dojdziemy do jeziora, Wisełka, które ma czyste żwirowate dno oraz do Jeziorka Zatorek, które aż do późnej jesieni ozdobione jest żółtymi kwiatami.
Wschodni skraj parku zajmują niewielkie, otoczone bukowym lasem jeziora: Czajcze, Domysłowskie, Rabiąż i Warnowskie. Akweny te leża
1-3 m poniżej poziomu morza, czyli tworzą kryptodepresje.

Rezerwat żubrów


Góra Gosań

Wejście na molo

Jezioro Zatorek


KOŁCZEWO

Miejscowość Kołczewo słynie z dużego pola golfowego. Zwarta zabudowa wioski ciągnie się od jeziora o tej samej nazwie po kościelne wzgórze. Przy neogotyckim kościele rosną kasztanowce uznane za pomniki przyrody, wysokie żywotniki i trójpienna lipa, która ma w obwodzie
5 m. W wodach jeziora rośnie unikatowy paprotnik wodny pobryliny o liściach przypominających rozetę; akwen stanowi ostoje łabędzi i kormoranów.


DZIWNÓW

Niewielkie letnisko strzeże północnej przeprawy na Wolin. Niewielka tylko częścią uczepione wyspy, zajmuje prawie całą Mierzeję Dziwnowską wysuwającą się z lądu stałego. Wielokilometrowa plaża Dziwnowa poznaczona jest charakterystycznymi rzędami palików (tzw. ostrogi) wychodzącymi głęboko
w morze. Plaże od zabudowań oddziela wał wydmowy, na którego szczycie znajduje się promenada widokowa.
Na szczególną uwagę zasługuje jezioro Martwa Dziwna, które powstało na skutek zamulenia dawnego ujścia Dziwny i jest pozostałością starego koryta rzeki. Jezioro te zarośnięte gęstymi trzcinami, stanowi ostoje ptactwa wodnego
i ważny etap na trasie przelotów ptaków wędrownych.

Dziwnów


KAMIEŃ POMORSKI

Niewielkie miasto położone na wschodnim brzegu Zalewu Kamieńskiego kusi urokiem starych budowli. Leży przy drodze na wyspę Wolin. Centrum miasta leży na wzgórzu o stromych zboczach, z którego roztacza się widok na wody zalewu oraz na wyspę Chrząszczewską. W mieście znajduje się katedra św. Jana Chrzciciela, która uważana jest za najcenniejszą budowlę sakralną Pomorza Zachodniego, wzniesiona jest ona na planie krzyża z XII w. Naprzeciw katedry znajduje się dawny pałac biskupi o prostej bryle i bogato zdobionych barokowych szczytach. Pośrodku rynku znajduje się gotycki ratusz z centralnie osadzoną wieżyczką. Wschodniej części miasta strzeże brama Wolińska
z XIV w. Z przylegającej do niej baszty rozciąga się widok na miasto i zalew.

Brama Wolińska
INFORMACJE Z INTERNETU

Jedną ze stron, którą postanowiłyśmy opisać, a zarazem uważamy za najbogatszą i najciekawsza jest strona główna Wolińskiego Parku Narodowego: www.wolinpn.pl/index1.html
Składa się ona z dziesięciu zakładek:
- „o parku....”
- „przyroda parku”
- „turystyka”
- „edukacja”
- „służby terenowe”
- „muzeum przyrodnicze”
- „rezerwat żubrów”
- „badania naukowe”
- „współpraca zagraniczna”
- „galeria
Istotnymi informacjami z punktu widzenia geografii turystycznej jest zakładka „turystyka” gdzie znajdziemy wszelkiego rodzaju informacje dotyczące turystyki na terenie parku.
W lewym górnym rogu znajduje się godło Wolińskiego Parku Narodowego.
Obok po prawej umieszczone są ciekawe zdjęcia przedstawiające park.
Pod nimi znajdują się zakładki:
- „aktualności”
- „prawo”
- „biblioteka”
- „linki”
- „sip”
- „kontakt”
Oraz wyszukiwarka i sonda, w której każdy może wziąć udział.
Strona ta posiada mapę, która podzielona jest na cztery części. Klikając na wybrany fragment, zostanie on powiększony. Mapę można przesuwać po ekranie. Bardziej atrakcyjne miejsca i miejscowości są interaktywne, wystarczy na nie kliknąć a ukaże nam się strona poświęcona tym miejscą.
Starannie opracowana mapa znajduje się także pod adresem www.wolinpn.pl/gora/sip/mapa.htm.
Kolejną strona jest strona www.pnp.most.org.pl/wolinski.htm, nie jest jednak ona tak rozbudowana jak oficjalna strona Wolińskiego Parku Narodowego, jednak zawiera ona podstawowe informacje dotyczące parku. Galeria na tej stronie jest w trakcie przygotowania.
Strony z informacjami o Wolińskim Parku Narodowym:
www.eturystyka.com.pl/parki/wolinski/wolinski.php
www.mos.gov.pl/kzpn/pl/woli_pl.htm
BIBLIOGRAFIA

- www.wolinpn.pl/index1.html
- http://www.pnp.most.org.pl/wolinski.htm
-

reszta pracy ze zdjeciami w zalaczniku