Piękno i uniwersalizm mitów greckich.

Mit jest to opowieść narracyjna,wyrażająca i organizująca wierzenia danej społeczności,przede wszystkim archaicznej.Dotyczy on zwłaszcza tego,co było na początku,a więc opowiadania o powstaniu bogów,świata,ludzi.Jego bohaterami są głównie istoty boskie lub wyposażone w co najmniej ponad ludzkie możliwości.Mitologia zaś jest zbiorem takich opowieści.Prawie każda starożytna społeczność posiadała własną mitologię.Znane nam są na przykład mitologie Greków,Rzymian,Celtów,Etrusków i inne. W mitach zostały poraz pierwszy zapisane archetypy,czyli pradawne i niezmienne wyobrażenia,tkwiące w świadomości zbiorowej każdej społeczności. Takim archetypem jest na przykład miłość matki do dziecka(którą w mitach greckich uosabia DEMETER),marzenia o dokonaniu czegoś wielkiego(IKAR),bunt wobec zastanych układów,a nawet przeciw Bogu(PROMETEUSZ).Innymi słowy archetyp to wzór pewnych zachowań ludzkich,postaw,marzeń,itp. Na tym między innymi polega uniwersalizm mitów greckich.

Znany jest wszystkim mit o DEDALU I IKARZE,który mówi o odwiecznych marzeniach ludzi o tym aby wzbić się w powietrze i poczuć się wolnym jak ptak.Niesie on ze sobą także inne,ważne dla człowieka każdej epoki przesłanie.Mianowicie mówi o tym,że zawsze należy kierować się rozumem i rozsądkiem(nawet, jeśli próbuje się realizować wielkie marzenia),a brawura i nieodpowiedzialność nie tylko nigdy nie przyniosą efektu,ale i prowadzą do tragedii.

Innym pięknym mitem jest opowieść o PROMETEUSZU,jednym z krewnych Zeusa-gromowładnego boga,który rządził światem.Prometeusz oszukał Zeusa w ten sposób,że podczas ofiary podzielił wołu na dwie części:z jednej strony ułożył mięso i przykrył je skórą,a z drugiej ułożył same kości,przykryte tłuszczem. Zeus miał dokonać wyboru i pokusił się na tłuszcz,reszta miała zostać dla ludzi. Gdy Zeus odkrył,że pod tłuszczem są tylko kości,postanowił ukarać ludzi i pozbawił ich ognia. Wtedy Prometeusz po raz drugi przeciwstawił się swemu panu i wykradł ogień,zanosząc go ludziom. Rozgniewany gromowładny bóg zesłał na ludzi żródło wszystkich nieszczęść-PANDORĘ,a Prometeusza okrutnie ukarał.Przykuł go żelaznymi łańcuchami do najwyższej góry Kaukazu i posłał orła,który wciąż wyrzerał mu na nowo odrastającą wątrobę. Prometeusza uwolnił HERAKLES,zabijając orła. Wkrótce Prometeusz posiadł dar nieśmiertelności i jasnowidzenia. Mit,który pokrótce tu został opowiedziany jest legędą mówiącą o miłości krewnego boga do ludzi,dla których poświęca samego siebie,nie zważając na cierpienia,jakie mogą go spotkać. Nie sposób nie zauważyć,że historia Prometeuszaprzypomina w pewnym stopniu historię JEZUSA CHRYSTUSA,który także poświęcał swoje życie dla ludzkości. Można powiedzieć,że mit ten to opowieść o sile miłości,która jest tak wielka,że przezwycięża wszelkie przeszkody.
Kolejnym mitem wartym krótkiego omówienia jest legenda o DEMETER,bogini ziemi uprawnej i zbóż. Demeter była matką Persefony,w której zakochał się bóg podziemia- Hades. Persefona nie chciała wychodzić za mąż za władcę ciemności,jednak została przez niego porwana i zabrana do jego królestwa.Odtąd Demeter rozpoczęła poszukiwania swej jedynej córki i przemierzyła cały świat . Wreście dowiedziała się,kto uprowadził Persefonę i postanowiła dotąd nie wracać na Olimp,wyrzekając się swych obowiązków bogini,dopóki Persefona do niej nie powróci. Ta decyzja Demeter uczyniła ziemię bezpłodną i zakłóciła porządek świata do tego stopnia,że Zeus rozkazał Hadesowi zwrócić dziewczynę. Niestety,nie było to już możliwe,gdyż Persefona zjadła owoc granatu,co na zawsze powiązało ją z podziemiem. Uzgodniono więc , że Demeter powróci na Olimp,a Persefona będzie dzieliła rok między podziemie i matkę. Tak więc Persefona wiosną opuszcza królestwo Hadesa i pozostaje z matką do jesieni. Ale tak długo,jak córka bogini pozostawała z dala od matki,ziemia była bezpłodna i trwała zima.

Mit ten jest nie tylko opowieścią o miłości matki do dziecka,ale i piękną legendą o przemijaniu i zmienności pór roku. Wtedy,gdy Persefona opuszcza Hades,Demeter rozpoczyna swe panowanie i nadchodzi wiosna. Wszystko zaczyna rodzić się do życia i latem dojrzewa. Gdy zaś córka opuszcza matkę, pogrążając ją w smutku,na ziemi trwa jesień i zima.

Widzimy więc , że mit o Demeter ma także funkcjęktórą możemy ogólnie określić jako poznawczą. Tłumaczy on mianowicie zjawisko przyrodnicze(jakim jest zmienność pór roku i cykliczność życia przyrody) nie umiejącym go sobie wyjaśnić starożytnym mieszkańcom świata. Mity często spełniały takie właśnie funkcje,dając obraz świata i zjawisk,jakie na ziemi zachodzą oraz organizując wierzenia starożytnych.