Interpretacja porównawcza wierszy A. Mickiewicza "Pielgrzym" oraz K. Wierzyńskiego "Kufer".

W sonecie Adama Mickiewicza pt. „Pielgrzym” i w wierszu Kazimierza Wierzyńskiego pt. „Kufer” poruszony został ten sam problem tułacza, jego wędrówki oraz tęsknoty za ojczyzną.

Rozstanie Mickiewicza z ukochanym krajem rozpoczęło się po wykryciu w 1823 roku organizacji filomackich, władze carskie osadziły wieszcza w zamienionym na więzienie klasztorze bazylianów w Wilnie. Po procesie w 1824 roku skazano go na osiedlenie się w głębi Rosji. Więzienie, proces i zesłanie - to kolejne etapy życiowych doświadczeń i charakterystyczne rysy romantycznej biografii poety. W czasie wycieczki na Krym w 1825 roku miał okazję zetknąć się z kulturą orientalną i egzotycznym krajobrazem, dzięki tej wyprawie powstały „Sonety krymskie”. Pierwsze tomiki Wierzyńskirgo „Wiosna i wino” (1919r) oraz „Wróble na dachu” (1921 r) przedstawiają radość życia oraz bogactwo i piękno świata, są pełne humoru i subtelnej ironii, a ich tematyką jest błaha i wyraża nieustanny zachwyt nad codziennością. Po II wojnie światowej poeta zdecydował się na los emigranta. W tym okresie powstał m.in. tomy „Korzec maku” i „Tkanka ziemi”, które wyrażały tragizm wygnańczego losu.

Czytając sonet Adama Mickiewicza możemy zauważyć że pisze on językiem podniosłym typowo poetyckim charakteryzującym poetów z przełomu XVIII i XIX wieku, możemy również dostrzec że jest on oparty na epitetach np. „piękne lice”, „złote ananasy”. Występują także orientalizmy np. „słowiki Bajdaru, Salhiry”, możemy również znaleźć metafor np. „ kraina dostatków i krasy”. Autor posługuje się również wykrzyknieniami które podkreślają rozpacz, żal i niepewność Pielgrzyma ( „Tak daleki! Tak różna wabi mię ponęta!”) i pytania („Dlaczegóż stąd ucieka serce w (...) jeszcze dalsze czasy?”)U Wierzyńskiego możemy zauważyć że posługuje się on językiem codziennym, tzn. kolokwializmem językowym, który jest typowym środkiem wyrazu dla twórców XX-lecia międzywojennego. W tym wierszu są liczna środki stylistyczne m.in. metafory np. „Na strychu śpi mój powrót, Kufer blachą okuty, walizy,”, wyliczenia np.” Paszport, obywatelstwa,/ Emigracyjne wizy” oraz anafora „Taki jest bagaż. Taki wojaż, Taki mój rozkład jazdy:”.

Pierwszy utwór jest zbudowany w formie lirycznego monologu, sam tytuł- „Pielgrzym” sugeruje, że podmiot liryczny tęskni za ojczystym krajem. Autor drugiego wiersza jako emigrantem, przez ten utwór ukazuje tęsknotę za ojczyzną oraz tułaczkę z jednego kontynentu na drugi. Obu poetom doskwiera nostalgia za ojczyzną, która w przypadku Mickiewicza zaowocowała wieloma utworami. Między innymi w utworze pt: „Pan Tadeusz” Mickiewicz opisał polską przyrodę i obyczaje, które przypominały mu ojczyznę, natomiast Wierzyńskiemu o kraju przypominał kufer, który może mieć znaczenie zarówno metaforyczne jak również dosłowne.
Zarówno Mickiewicz jak i Wierzyński odczuwają uczucie nostalgii, smutku oraz ogromną tęsknotę za ukochanym krajem. Świadczy o tym cytat z wiersza Wierzyńskiego:

„I śród niezdatnych na nic rupieci
Samotność dzika, gorycz nostalgii,
Najrozpaczliwszy rupieć”

Czytając oba utwory możemy dostrzec tragizm losów bohaterów lirycznych. Zarówno tytułowy pielgrzym jak i emigrant przeżywają ciężkie chwile. Obaj chcą wrócić do swojej ojczyzny ale różne przeciwności losu nie pozwalają im na to, wskazuje na to cytat:

„Taki mój rozkład jazy:
Wszystkie strony świata otwarte
A wyjścia z żadnej.”

Motyw pielgrzyma - wygnańca - emigranta pojawia się w wielu utworach literatury światowej. Tradycja wędrówki pielgrzyma sięga aż do mitologicznego toposu. Pierwowzorem wędrowca jest Odyseusz z utworu Homera czy Mojżesz z "Biblii". Wygnaniec, to ktoś, kto opuszcza kraj ojczysty. Motyw pielgrzyma - wygnańca - emigranta po raz pierwszy w naszej literaturze pojawił się w okresie romantyzmu. Niekorzystne wydarzenia historyczne zmuszały tysiące Polaków do wyjazdów z kraju. Po upadku powstania listopadowego wielu twórców musiało udać się w obce strony. Większą część swojego życia zmuszeni byli spędzić poza granicami kraju. Na podstawie tych dwóch utworów można stwierdzić, że emigracja nieustannie towarzyszyła polskiej literaturze. Niekorzystny splot wydarzeń politycznych od dwustu lat zmuszały Polaków do wyjazdów z kraju. Ważnym osiągnięciem piśmiennictwa emigracyjnego było zachowanie świadomości narodowej, obrona sprawy polskiej w świecie. Bardzo często twórcy sami skazywali się na tułactwo. Nie godząc się na uległość, przemoc, istnienie terroru, kłamstwo i obłudę, ratowali swoją niezależność, ale równocześnie wybierali trudny los samotności, tragiczne wyobcowanie i emigracyjną nostalgię.