Wojna stuletnia - kalendarium

Wojna stuletnia, okres wojen toczonych między Anglią a Francją w latach 1337-1453, których główną przyczyną było dążenie Walezjuszów do przejęcia kontynentalnych posiadłości Plantagenetów w Akwitanii (Guyenne). Działania wojenne prowadzone były wyłącznie na terytorium Francji, podzielić je można na 4 okresy:

1) 1337-1360 zwycięstwa Anglików (m.in. pod Crcy 1346 i Poitiers 1356) uwieńczone traktatem w Brtigny (1360), przekazującym we władanie angielskie północne i zachodnie wybrzeża Francji,

2) 1360-1380 wzmocnienie pozycji militarnej Francji dzięki reformom przeprowadzonym przez Karola V Mądrego (1364-1380) i odzyskanie większości utraconych terenów,

3) 1380-1420 załamanie się potęgi francuskiej pod rządami Karola VI Szalonego (1380-1422) i ofensywa Henryka V Lancastera (zwycięstwo pod Azincourt 1415), zakończona traktatem w Troyes (1420), uznającym Henryka V za dziedzica tronu francuskiego i przekazującym pod panowanie Anglików terytoria francuskie na północ od Loary,

4) 1420-1453 sukcesy Francuzów spowodowane wzrostem nastrojów antyangielskich wśród niższych warstw społecznych - oswobodzenie Orleanu przez wojska Joanny d'Arc i koronacja Karola VII w Reims (1429), opanowanie Paryża (1435), pokonanie angielskiej armii ekspedycyjnej pod Castillon (1453) i zmuszenie Anglików do wycofania się z kontynentu (do 1558 w ich posiadaniu pozostawało jedynie Calais).
Obydwa kraje zostały w wyniku wojny stuletniej osłabione i wyniszczone. Przyniosła również zmiany w sztuce wojennej, m.in. rycerskie pospolite ruszenie zostało zastąpione przez zawodowe wojska najemne, powszechnie zaczęto używać artylerii.