Antykoncepcja.

Antykoncepcja – jest to stosowanie różnorodnych środków służących kobietom aktywnym seksualnie do zapobiegania ciąży; działają poprzez: hamowanie owulacji, zapobieganie zagnieżdżaniu się zapłodnionego jaja.

Mogą być plemnikobójcze lub unieruchamiające plemniki. Mogą to być też metody naturalne, pomocne w planowaniu rodziny, których celem jest powstrzymywanie się od stosunków w okresie spodziewanej owulacji. Odsetek niepowodzeń w stosowaniu tych metod jest różny.
Równie skuteczna jest sterylizacja: u kobiet ograniczona do jajowodów (poprzez przecięcie ich nożem lub pętlą elektryczną, podwiązanie, założenie klipsów bądź wycięcie), a u mężczyzn - polegająca na przecięciu powrózła nasiennego; każdy ze sposobów powinien być przemyślany, ale - na wszelki wypadek - muszą być odwracalne; próby chirurgicznego przywracania płodności są często zawodne;

metody antykoncepcyjne i informacje:
I antykoncepcyjny wszczep (Norplant),
II antykoncepcja w postaci iniekcji (Depo-Provera),
III doustna antykoncepcja hormonalna,
IV wkładka domaciczna (IUD),
przynajmniej raz w tygodniu (lub przed każdym stosunkiem) sprawdzać obecność nitek w pochwie;
V prezerwatywy:
jeśli wymagają środka poślizgowego, należy używać rozpuszczalnego w wodzie, takiego jak K-Y Jelly [podobny do żelu stosowanego do USG] (nie wazeliny),
właściwe użycie: sprawdzić szczelność przed założeniem; pozostawić niewielką przestrzeń u wierzchołka jako zbiornik na nasienie; wycofać członek z pochwy, jeśli straci swoją sztywność; używać środków plemnikobójczych jako dodatku w celu zwiększenia zabezpieczenia,
VI prezerwatywa dla kobiet,
przy każdym stosunku należy używać nowej prezerwatywy,
pierścień wewnętrzny umieścić prawidłowo wewnątrz pochwy, a pierścień zewnętrzny ponad pochwą,
należy się przekonać, czy członek penetruje wewnątrz,
po stosunku należy ostrożnie usunąć prezerwatywę, aby nie poplamić się nasieniem;
VII błona dopochwowa,
przed założeniem należy ok. 1 łyżeczkę plemnikobójczego żelu lub kremu rozprowadzić po powierzchni błony oraz wokół jej brzegów,
założyć błonę i sprawdzić jej właściwe położenie,
wyjąć po przynajmniej 8 h od stosunku, wtedy oczyścić wg instrukcji; sprawdzić szczelność,
w razie następnego stosunku przed upływem 8 h, należy umieścić dodatkowy żel lub krem bakteriobójczy w pochwie, bez przemieszczania błony;
VIII gąbka dopochwowa,
usunąć nie później niż po 8 h od stosunku,
użyć środków plemnikobójczych przy powtórnym stosunku w ciągu 8 h;
IX okresowa wstrzemięźliwość (naturalne planowanie rodziny),
X tylko środki plemnikobójcze (pianka, globulki dopochwowe).
Częstość występowania:
I około 2/3 wszystkich kobiet nie planujących ciąży stosuje antykoncepcję,
II osoby w wieku rozrodczym regularnie współżyjące, w zależności od upodobań stosują:
1. podwiązanie jajowodów,
2. przecięcie powrózła nasiennego,
3. doustną antykoncepcję,
4. prezerwatywy,
5. błony dopochwowe,
6. wkładki domaciczne,
7. naturalne planowanie rodziny,
8. piankę plemnikobójczą,
9. antykoncepcyjny wszczep (Norplant),
10. antykoncepcję w postaci iniekcji.

POSTĘPOWANIE OGÓLNE:
środki niefarmakologiczne:
I prezerwatywy lateksowe, kupowane jako gotowe do użycia,
II gąbki dopochwowe (gotowe do użycia),
III IUD - współcześnie 2 rodzaje:
Progestasert (wkładka uwalniająca progesteron bioaktywny, zmieniana corocznie) [LGN-IUD20 - uwalniająca 20 mcg lewonorgestrelu],
wkładki zawierające miedź, zmieniane co 10 lat [Multiioad Cu-250, NovaT, CooperT-380S, Omega, należy zwrócić uwagę na zalecenia producenta],
wkładkę może założyć dobrze wyszkolony lekarz; najlepszym okresem do założenia są dni miesiączki - ze względu na potrzebę wykluczenia ciąży,
przeciwwskazaniami do założenia są nierodzenie i duża ilość partnerów seksualnych (ze względu na ryzyko zakażenia narządów miednicy mniejszej);
IV błona dopochwowa:
wymaga dobrania przez lekarza lub wyszkoloną położną,
należy założyć rozmiar największy z możliwych, które nie wywołują złego samopoczucia lub się nie skręcają,
dobrać ponownie po porodzie lub gdy nastąpiła zmiana masy ciała o przeszło 10%,
przeciwwskazana w znacznym wypadaniu macicy;
V prezerwatywy kobiece:
dostępne jako gotowe do użycia, opakowane, ze środkiem poślizgowym, zawierają instrukcje i rysunki (Femidom);
VI okresowa wstrzemięźliwość, kalendarzyk małżeński:
wymaga znajomości przebiegu cykli miesięcznych mniej więcej przez 12 miesięcy przed zastosowaniem metody,
początek okresu płodnego wyznacza się przez odjęcie 18 dni od cyklu najkrótszego a koniec tego okresu przez odjęcie 11 dni od cyklu najdłuższego; problemem są zmienne długości cykli,
wzrost pewności metody osiąga się poprzez obserwację śluzu szyjkowego (zanik obfitego przejrzystego śluzu) oraz poprzez wzrost podstawowej temperatury ciała o 1 przez 3 dni; oba sposoby wskazują na zbliżającą się owulację,
VII całkowite pozbawienie płodności:
w obrębie jajowodów u kobiet (za pomocą noża lub pętli elektrycznej, założonych klipsów, podwiązania oraz przecięcia),
przecięcie powrózła nasiennego u mężczyzn.

INFORMACJE DODATKOWE:
antykoncepcja doustna:
o przyjmować pigułkę codziennie, możliwie o stałej porze,
o jeśli przeoczono przyjęcie pigułki jednego dnia, należy zażyć dwie następnego dnia lub użyć dodatkowego zabezpieczenia (np. metody mechanicznej) aż do następnego cyklu,
o jeśli miesiączka nie wystąpi przez dwa cykle, należy skontaktować się z lekarzem celem wykluczenia ciąży; nie należy zaprzestawać przyjmowania pigułek, jeśli nie wystąpi miesiączka;
Depo-Provera - powtarzać iniekcję co 3 miesiące.