Początki baroku we wszystkich dziedzinach sztuki wiążą się z podstawowym założeniem sztuki renesansowej : dbałość o piękny, artystyczny kształt dzieła. Artysta – architekt, malarz, muzyk czy poeta – zgodnie z zasadami sztuki klasycznej dążył do stworzenia dzieła coraz to piękniejszego, aż doszedł do zaprzeczenia tych zasad. Renesans szukał spokojnej, klasycznej harmonii pomiędzy treścią a formą, barok dążył do olśniewającego bogactwa formy, które by oszołomiło widza czy słuchacza. Renesans dbał o konstrukcję całości dzieła, barok zwracał główną uwagę na dekoracyjność w wyglądzie. Renesans opierał się na logicznym uporządkowaniu szczegółów, barok dawał ujście fantazji, tworząc zaskakujące połączenia elementów bardzo różnorodnych. Charakterystycznym przykładem sztuki barokowej są figury świętych, przedstawiane w niezwykłym ruchu, a często w nienaturalnym skręcie ciała.
Barok był przede wszystkim stylem zakonu jezuitów, umacniającego swe pozycje w krajach katolickich ( głównie w Hiszpanii, Flandrii i Polsce) i pragnącego efekty wizualne wykorzystać w celach agitacyjnych. Z budownictwa kościelnego i architektury wielkopańskich rezydencji nowy styl przeszedł do dworów szlachty, pragnącej magnatom dorównać poziomem życia, i do kamienic mieszczańskich, szczególnie w miastach bogatych, zasobnych.
Rezydencje magnackie z tego okresu stanowią wspaniałe, doskonale przemyślane i skomponowane zespoły. Linii budynku odpowiadają nie tylko wnętrza, ozdobione herbami, sztukateriami i malowidłami ściennymi, ale i całe otoczenie, w szczególności ogród, założony i przecięty alejami tak, aby wydobyć, podkreślić piękno pałacowej architektury.