Co powinno decydować o wyborze dzieła literackiego?

„Pisarz stwarza wizję życia, czytelnik może ją przyjąć lub odrzucić, pokochać lub znienawidzić, jedna obojętność niesie książce śmierć” -Jerzy Andrzejewski

W dzisiejszych czasach młodzież spędza czas na czytaniu książek o Harrym Potterze, Władcy Pierścieni oraz całej serii fantazy autorstwa Andrzeja Sapkowskiego. Niestety, często na tym się kończy zbiór ich lektur. Resztę czasu spędzają albo na siedzeniu przy komputerze, bądź na oglądaniu telewizji. Owszem, książki fantazy, pobudzają naszą wyobraźnię i dlatego je z ciekawością czytamy ,lecz nie należy zapominać o innych bardzo ciekawych, czasem trudnych w interpretacji dziełach które rozbudzają naszą wrażliwość. Pamiętajmy o „Zbrodni i Karze ” , „Syzyfowych Pracach” , „Panu Tadeuszu” , „Hamlecie”, „Zemście”. Sięgnijmy czasem do tomiku poezji Schillera, lub Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej. Mógłbym polecać tysiące innych książek ciekawych, wzruszających, zmuszających do refleksji, jednak nie w tym rzecz.
Dlaczego jedne książki zbierają kurz na półkach bibliotek i zalegają nietknięte w księgarniach, podczas gdy inne z dnia na dzień stają się bestsellerami? Jaka forma literacka, jaki styl pisania, jaka tematyka kusi człowieka XXI wieku? Co dziś decyduje, a co powinno decydować o wyborze dzieła? Postaram się odpowiedzieć na to pytanie.

Literaturę można podzielić na 3 główne rodzaje: epikę, lirykę i dramat. Każdy z nich ma własne charakterystyczne cechy, które ułatwiają, bądź utrudniają czytelnikowi zrozumienie utworu. Oczywiście, odbiór czy wymowa danego utworu może być zupełnie inna dla dwóch różnych osób, zależy ona bowiem od specyfiki osobowości każdego z nas. Jesteśmy jednostkami jedynymi i niepowtarzalnymi, dlatego też jedni uwielbiają odpływać w świat poezji Herberta, innych fascynuje groteska w utworach Witkacego. Krótko mówiąc, to co dla jednych jest trudne, wręcz niezrozumiałe w odbiorze, innym daje ogromną przyjemność, sprawia, że nie mogą się oni oderwać od lektury. Dla kogo więc liryka, dla kogo epika, a dla kogo dramat?

Dzieła epickie odznaczają się dokładnością opisów oraz ciekawą fabułą sterowaną przez narratora. Jeżeli te cechy spełniają nasze wymagania to lektura tego typu książki będzie najlepszym wyborem. Odpowiednim przykładem takiego utworu jest „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza. Charakteryzują go dokładne opisy pustyń, sawann i stepów, przez które przemierzają główni bohaterowie książki. Wydaje się jakbyśmy razem ze Stasiem i Nell podróżowali przez bezkresne pustynie i bujne sawanny. Równie piękne opisy możemy znaleźć w „Stepach Akermańskich” Adama Mickiewicza, w którym tytułowe stepy zostały metaforycznie porównane do oceanu. Jednak sonet należy już do gatunków liryki. Charakterystycznymi cechami utworów lirycznych jest afabularność i podmiot liryczny, dzięki którym możemy odczuć zatrzymane uczucia, które pobudzają naszą wyobraźnię oraz nauczają wrażliwości. Jedyną wadą liryki jest jej trudność w zrozumieniu i dlatego statystycznie jest najmniej czytanym przez ludzi rodzajem literackim. Jeżeli jednak lubimy zamknąć się w sobie oraz doznawać ciekawych uczuć pod wpływem czytania tych utworów to liryka będzie najlepszą decyzją. Zupełnie inne cechy posiada dramat. Odznacza się on akcją i szczątkowym podmiotem mówiącym. Utwory z tego rodzaju są dość łatwe w zrozumieniu, oraz są przyjemniejsze do czytania. Poprzez dialogi występujące w tych dziełach jesteśmy wstanie nauczyć się rozmawiać z innymi ludźmi. Także poprzez dogłębną analizę wypowiedzi danych postaci poznajemy zwyczaje oraz styl wypowiedzi z dawnych epok. Ukazywane są także przypadki losu, które się nam zdarzają oraz jak ludzie reagują w podobnych sytuacjach. Przykładem takim będzie „Antygona”, w której widoczne są skutki pochopnych decyzji, które kończą się śmiercią głównych postaci. Dramat polubią ci, którzy chcieliby poznać postacie w utworach bezpośrednio poprzez wypowiadane przez nie kwestie oraz, których nużą rozbudowane opisy obficie występujące w utworach epickich.

Podsumowując , o naszym wyborze decyduje szereg czynników zewnętrznych jak i wewnętrznych: nasza uczuciowość, wrażliwość, system wartości, charakter, upodobania, ale także docierające do nas opinie na temat danych utworów. Wszystko to zależy od naszych życiowych potrzeb. W dzisiejszych czasach większość ludzi czyta między innymi Harrego Pottera, ponieważ jest to luźne czytadło i dlatego jest dużym fenomenem w obecnym świecie. Czyżby reklama była ważniejsza od wartości zawartych w książkach??