Satyra, kpina, żart, czyli jak uleczyć świat śmiechem.

KONSPEKT

Satyra, kpina, żart, czyli jak uleczyć świat śmiechem.
Odwołaj się do utworów z różnych epok.


Teza
Przedstawienie na podstawie utworów literackich epok: odrodzenia, oświecenia i Młodej Polski prób wpływania autorów literatury prześmiewczej na poprawę postawy moralnej społeczeństwa poprzez wytykanie jej przywar.

Założenia
Uzasadnienie na podstawie wybranych utworów literackich funkcji moralizatorskiej i dydaktycznej spełnianych przez literaturę satyryczną i komediową. Ukazanie obecności tych funkcji w następujących formach literackich wybranych epok:
- fraszki, czyli utworu o charakterze żartobliwym, nierzadko przedstawiającego ironiczny wizerunek człowieka;
- satyry, czyli utworu dydaktycznego, korzystającego z karykatury, komizmu i groteski, ośmieszającego wady ludzkie, obyczaje i postawy wobec wszelkich zjawisk życia społecznego;
- tragifarsy, czyli utworu w sposób prześmiewczy i humorystyczny traktującego życie jakiejś grupy ludzi, mającego jednocześnie gorzkie spojrzenie na prawdę o człowieku.

Wstęp
Praca w formie wypracowania. Wskazanie na wielokrotne posługiwanie się przez pisarzy różnych epok formami żartobliwymi w celu zwrócenia uwagi czytelników na ich niewłaściwe postępowanie. Przytoczenie cytatu z poematu heroikomicznego „Monachomachia, czyli wojna mnichów” Ignacego Krasickiego:
„I śmiech niekiedy może być nauką,
Kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa...”

Argumenty
 odrodzenie i fraszka „O doktorze Hiszpanie” Jana Kochanowskiego jako dobroduszne wyśmianie pijaństwa, wady narodowej Polaków;
 oświecenie i satyra „Do króla” Ignacego Krasickiego jako tekst piętnujący sarmacką ciemnotę, zachowawczość i skłonność do nadmiernego gadulstwa i wytykania cudzych wad;
 Młoda Polska i „tragifarsa kołtuńska” – „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej jako wyśmianie postawy mieszczańskiej opartej na obłudzie, kłamstwach i prymitywizmie umysłowym.

Kompozycja
Kolejność argumentów jak wyżej.

Wnioski i zakończenie
W końcowej konkluzji podkreślenie znaczenia funkcji moralizatorskiej i dydaktycznej form literackich o charakterze żartobliwym. Wyrażenie opinii, iż także współczesny czytelnik może się wiele z przywołanych utworów nauczyć.