Mit i jego funkcja w tradycji

Definicja mitu, podział i rodzaje mitów.

I) Definicja mitu
Mity przekazywane były z pokolenia na pokolenie od czasów najdawniejszych. Są to opowieści dotyczące powstania świata, zjawisk przyrodniczych, bogów i legendarnych bohaterów. Mity stały się podstawą literatury antycznej i wywarły olbrzymi wpływ na całą literaturę światową (aż do czasów dzisiejszych). Mit jest opowieścią o stałej warstwie fabularnej, przedstawiającą wierzenia danej społeczności.

II) Funkcje mitów
Ze względu na fakt, że mity stanowią nierozerwalny składnik kultury antycznej, tworzyły bowiem więzi społeczne, decydowały o obyczajach, tradycjach, religiach, dlatego też pełniły one następujące funkcje :
a) funkcję poznawczą - umożliwiały interpretacje zjawisk przyrody
b) funkcja światopoglądowa - stanowiły podstawę wierzeń religijnych
c) funkcja sakralna (powiązane były z kultem poszczególnych bogów i rytualnymi obrzędami.

III) Rodzaje mitów
a) teogoniczne (gr. Theos - bóg), czyli mity mówiące o powstaniu bogów np. mit o Atenie, Afrodycie
b) kosmogoniczne - mówiące o powstaniu świata
c) antropogeniczne - mówiące o powstaniu człowieka np. mit o Prometeuszu
d) genealogiczne - historia rodów np. mit o rodzie Labdakidów

IV) Definicja pojęcia archetypu
Archetyp jest to pradawne, niezmienne wyobrażenie tkwiące w świadomości zbiorowej każdej społeczności. Mity utrwaliły pierwsze wzory ludzkich zachowań i postaw np. Archetyp Prometeusza, który jest symbolem poświęcenia się dla dobra ludzkości.

W opowieści mitycznej ważną rolę grają metafory, alegorie i symbole. Mit nie wyraża treści wprost, często przekazuje ją poprzez różnie zbudowany obraz. Mit powstał jako opowieść ustna o stałej fabule. Mity występowały w różnych wersjach, szczegóły nie były ważne, liczyła się całość.

W mitach utrwalone zostały pierwsze wzorce ludzkich postaw i zachowań. Nauka traktuje te pierwowzory jako archetypy (pojęcie wprowadził Jung, uczeń Freuda), czyli pradawne, niezmienne wyobrażenia, przekonania, wzory zachowań, które tkwią w świadomości zbiorowej każdej społeczności. Same w sobie są niezmienne, lecz przybierają różne formy w dziełach różnych twórców i epok.
Z mitów wywodzą się stałe obrazy i motywy literackie. Powtarzający się obraz lub motyw nazywamy topos. Toposy świadczą o niezmienności kultury śródziemnomorskiej i są wyrazem archetypicznych wzorców tkwiących w zbiorowej podświadomości. Przykładem toposu jest Amor przeszywający serce strzałą.
Mitologia jako źródło tematów w literaturze późniejszych epok

Mit to sfabularyzowana opowieść, wyrażająca wierzenia danej społeczności. Ma on najczęściej charakter metaforyczny i symboliczny i dlatego niesie bogate treści uniwersalne.
Te cechy mitu sprawiają, że zawiera on pierwotne wzory ludzkich postaw i zachowań, tzw. archetypy. Uniwersalna wymowa mitu i wzorce postaw powodują, że mity odegrały szczególną rolę w kulturze europejskiej, stały się bogatym źródłem tematów sztuk pięknych, a w tym także literatury, która sięgała do nich najczęściej w tych okresach, gdy ożywały estetyczne normy antyku.

Potwierdzeniem tego może być literatura renesansu, a przede wszystkim twórczość najwybitniejszego jej przedstawiciela w Polsce - Jana Kochanowskiego. W "Odprawie posłów greckich" Jan z Czarnolasu wykorzystuje zaczerpnięty z "Iliady" fragment mitu trojańskiego, opowiadającego o uprowadzeniu przez Parysa pięknej Heleny - żony króla Menelaosa (tu nazywanego Menelausem). Posłowie greccy - Menelaus i Ulisses - przybywają do Troi i zabiegają o zwrot porwanej królowej spartańskiej. Nad dylematem, oddać czy zatrzymać w Troi Helenę, obraduje rada trojańska, która wskutek intryg królewicza trojańskiego postanawia zatrzymać Greczynkę i przez to naraża kraj na niebezpieczeństwo. Nawiązanie do mitu służy autorowi do pokazania stanu moralnego współczesnej sobie szlachty oraz do krytyki sejmu polskiego i osoby niezdecydowanego króla, który opowiada się za wolą większości kierującej się prywatą. W "Odprawie posłów greckich" wyraża też Kochanowski patriotyczną troskę o przyszłość kraju, którą wypowiada przez usta wieszczki Kasandry, przepowiadającej upadek Troi.

Wielką karierę zrobił mit arkadyjski, który po raz pierwszy pojawił się w jednej z sielanek Wergiliusza w postaci poetyckiego obrazu wyidealizowanej krainy spokoju, ładu i wiecznej wiosny. Jej mieszkańcy - pasterze przedstawieni są jako osoby żyjące w pełnej harmonii z naturą. Nawiązaniem do tego motywu jest pieśń Panny XII z "Pieśni Świętojańskiej o Sobótce" Jana Kochanowskiego. Wyraża tu poeta pochwałę życia wiejskiego i związanej z nim szczęśliwości egzystencji ludzkiej. Jest to ideał ziemianina, który prowadzi samowystarczalny pod względem materialnym tryb życia, z dala od zgiełku miejskiego, niebezpieczeństw wojennych i kłopotów kupieckich. Ideał ziemianina jest pełen aspiracji duchowych. W jego kreację wpisuje poeta pochwałę takich wartości, jak niezależność, spokój wewnętrzny, wzajemna życzliwość członków rodziny, szacunek dla starszych. Poeta nie zapomina o dobrobycie i eksponuje to, co dla motywu arkadyjskiego jest bardzo istotne, a mianowicie brak trosk materialnych i dostatnie życie bohaterów, którzy nie znają znoju pracy.

Motyw ten jest często podejmowany w literaturze rokoka i sentymentalizmu. Przykładem mogą być wiersze Franciszka Karpińskiego. W słynnej sielance "Laura i Filon" poeta łączy czułostkowość z rokokowym wdziękiem, elementy konwencjonalne z akcentami szczerości i prawdy uczuciowej. Przeżyciom bohaterów towarzyszy natura i atmosfera wieczoru na wsi. Głębsze i prawdziwsze doznania i emocje oddaje wiersz "Do Justyny. Tęskność na wiosnę". Ukazane jest tu subtelne przeżycie natury, a więc tęsknota za słońcem, kwiatami, śpiewem ukochanej. W motywie arkadyjskim poeci sentymentalizmu eksponują nastroje elegijne, tzn. smutek i melancholię, a w uczuciu - tkliwość, czułość i rzewność.

W zupełnie inny sposób mity inspirują pisarzy romantyzmu i Młodej Polski. Poeci tych czasów sięgają do symboliki mitu, nawiązują do postaw bohaterów mitycznych i tego, co wyraża uniwersalne wartości lub dążenia epoki.

Widzimy to w kreacji bohatera III części "Dziadów" A. Mickiewicza i w natchnionym monologu Konrada w "Wielkiej improwizacji". Konrad w tej pieśni kierowanej do Boga i natury wyraża wiarę w twórczą, boską moc uczucia i myśli. Jednak radość płynąca z doskonałości i geniuszu poetyckiego jest przeniknięta wszechogarniającą miłością do własnego, udręczonego narodu. Konrad dzieli z nim cierpienia:
"Ja i ojczyzna to jedno.
Nazywam się Milijon - bo za milijony
Kocham i cierpię katusze."

Żarliwa miłość do ojczyzny doprowadza go do prometejskiego buntu przeciwko Bożej obojętności. Domaga się więc "rządu dusz", bo wierzy, że siłą swego uczucia uszczęśliwi naród. Konrada jako bohatera romantycznego cechuje poczucie tytanicznej siły, które jednak rodzi w nim pychę i powoduje bluźnierstwo wobec Boga. Dlatego bohater staje się łupem diabłów i ponosi klęskę. Konrad często jest zwany Prometeuszem polskim. Z postawy mitycznego bohatera przejmuje miłość do ludzi, bunt przeciwko Bogu, ofiarę i cierpienie.

Podobne cechy widzimy w kreacji podmiotu lirycznego w hymnie J. Kasprowicza "Święty Boże, Święty Mocny": "Jestem Jestem i płaczę... Biję skrzydłami jak ptak ranny jak ptak ten nocny któremu okiem kazano skrwawionym patrzeć w blask słońca." Również i tu odzywa się bunt:
"A ty o Boże! o Nieśmiertelny! (...) siedzisz między gwiazdami
(...) i ani spojrzysz na padolny smug".

Mit o Syzyfie wykorzystuje S. Żeromski w powieści "Syzyfowe prace". Nieefektywny, bezowocny wysiłek Syzyfa (nieustanne wtaczanie głazu na szczyt góry i staczanie się go z wierzchołka) wprowadza pisarz w tytule powieści jako metaforę. Ma ona pokazać daremność wysiłku rusyfikatorów, którym nigdy nie uda się zrusyfikować młodzieży polskiej. Widzimy to na przykładzie Marcina Borowicza. Zdawałoby się, że już uległ rusyfikacji, jednak jedna lekcja języka polskiego, a zwłaszcza recytacja "Reduty Ordona" przez Bernarda Zygiera, wywołuje przemianę duchową Marcina. Zrozumiał on, że jest Polakiem i świadomie podjął walkę z rusyfikacją.

Wyjątkowo często do kultury antycznej sięga S. Wyspiański - wielki erudyta w tej dziedzinie. Dramat "Akropolis" zaludnił poeta licznymi postaciami z dzieł Homera. Natomiast w "Nocy listopadowej" do akcji wkraczają greccy bogowie, np. zryw narodowy inspirowany przez Nike, motyw Demeter i Kory - pożegnanie matki z córką i odpłynięcie Kory do Hadesu jest zapowiedzią klęski powstańców.

W literaturze współczesnej do kultury antycznej oraz mitologii greckiej i rzymskiej nawiązuje w wielu wierszach Z. Herbert. Przykładami są "Nike, która się waha" - wiersz poświęcony dramatowi młodziutkiego powstańca - oraz "Apollo i Marsjasz". W tym ostatnim utworze przedstawia poeta współzawodnictwo Marsjasza i Apollina w grze na flecie. Zgodnie z treścią mitu Apollo wygrał pojedynek, a Marsjasza przywiązał do drzewa i odarł ze skóry. Cierpienia Marsjasza budzą w naturze grozę i współczucie: "...pod nogi upada mu skamieniały słowik (...) drzewo, do którego przywiązany jest Marsjasz jest siwe zupełnie...". Ale Apollo spokojnie czyści instrument. Wiersz ten potępia okrucieństwo i przemoc. Tematy i motywy mitologiczne stanowią stałą inspirację dla twórców, a więc nie tylko dla pisarzy, ale również rzeźbiarzy i malarzy.

"Antygona" - mit o Edypie: tron tebański posiadł Lajos, wyrocznia ostrzegła go, że polegnie z ręki własnego syna, który w następstwie ożeni się z matką, a jego żoną Jokastą. Gdy urodził się syn, przekłuli mu pięty żelaznymi kolcami, związali i porzucili w górach. Dziecko znaleźli pasterze i zanieśli na wychowanie królowej, która nie miała własnego potomstwa. Od spuchniętych nóg nazwano go Edyp. Nikt nie chciał wyjawić mu tajemnicy jego pochodzenia. Pojechał do Delf do wyroczni. Usłyszał, aby nie wracał do ojczyzny, gdyż zabije ojca i ożeni się z matką. Sądząc że królestwo Koryntu są jego rodzicami, Edyp udał się w inne strony. Po drodze w ciasnym wąwozie spotkał wóz, nie chciał ustąpić z drogi. W bójce tamci zginęli (Lajos - ojciec Edypa). W Tebach tron objął syn Lajosa - Kreon. Edyp rozwiązał zagadkę Sfinksa - ożenił się z matką, zaczął panować w Tebach. Urodziła mu dwóch synów i dwie córki. Klątwa wisiała na całymi Tebami. Wezwany mędrzec wyjawił prawdę. Jokasta się powiesiła, Edyp wykłuł sobie oczy, odział w łachmany i odszedł. Polinejkes i Eteokles walczyli o władzę w mieście - oboje zginęli. Polinejkes jako zdrajca (on najeżdżał miasto, Eteokles go bronił) został bez pogrzebu.

"Iliada" - mit o wojnie trojańskiej: król Troi Priam kazał nowonarodzonego syna Parysa porzucić w górach (matka Hekabe miała zły sen). Dziecko ocalił i wychował pasterz. Gdy dorósł, był rozjemcą trzech bogiń: Ateny, Hery i Afrodyty. Afrodyta obiecała dać mu najpiękniejszą kobietę świata - Helenę, żonę Menelaosa króla Sparty. Potem porwał Helenę. Grecy wyprawili się na Troję. Na czele wyprawy stanął brat Menelaosa, Agamemnon. Na wyprawę wzięto Achillesa (pięta nie zamoczona w Styksie) - bez niego nie mogli zwyciężyć. Pogrom Troi był pogromem bohaterów (Patrokles, Hektor, Achilles, Parys). Pomysł Odyseusza - koń trojański - miał być ofiarowany Atenie.

„Grupa Laokoona” Tadeusza Różewicza
Interesujące i dość zbieżne interpretacje w literaturze polskiej odnajdujemy, gdy idzie o m- pierwszych lotnikach w historii świata. Nawiązywali do niego, między innymi, Jarosław Iwaszkiewicz w opowiadaniu "Ikar" i Stanisław Grochowiak w wierszu o takim samym tytule. Obie interpretacje stworzone zostały pod silnym wpływem malowidła Petera Brueghela zatytułowanym "Upadek Ikara". Na obrazie tym przedstawiony jest zwykły, nadmorski pejzaż. Na pierwszym planie widać chłopa orzącego wołem swoje pole, gdzieś w głębi kobieta robi pranie. Kręci się wiatrak, świeci się sło it o Dedalu i Ikarze ńce, wszystko dzieje się swym zwykłym trybem. Dopiero wytrawny obserwator dostrzega w rogu obrazu maleńką nóżkę wystającą z wody i kilka opadających piór.

Podmiot liryczny w wierszu Grochowiaka podziela pogląd malarza. Wedle niego tragedia Ikara nie jest ważniejsza od zwykłej pracy prostych ludzi. Tego typu wydarzenia nie wpływają w żaden sposób na przebieg codzienności. Zginął marzyciel - cóż to obchodzić może rolnika czy praczkę? Poeta zestawia w swym wierszu marzenie o pięknie, za którym gonią niektórzy, z twardą, ciężką pracą, wypełniającą ludzkie życie. Zgadza się on z malarzem, że pościg za pięknem nie może być ważniejszy od zwykłej pracy. Taki jest, po prostu, wedle tych twórców naturalny porządek rzeczy i nic nie może go odmienić.

Z nieco innego punktu interpretuje historię Ikara Iwaszkiewicz. Przemyślenia, związane z mitem ikaryjskim, wywołała u niego sytuacja, jaką zaobserwował na warszawskiej ulicy podczas okupacji. Chodnikiem szedł zaczytany chłopiec. Pochłonięty lekturą wszedł na jezdnię wprost pod koła gestapowskiej furgonetki. Samochód zatrzymał się wprawdzie przed chłopcem, lecz wyszedł z niego Niemiec, który zażądał od niego dokumentów. Podarł okazaną mu kennkartę i zaprosił szyderczym gestem chłopca do wnętrza więźniarki. Ten próbował się bronić, tłumaczył, że to przez książkę, pewnie obiecywał, iż nigdy się to już nie powtórzy. Jednak nieugięty hitlerowiec obstawał przy swoim i wkrótce naszego niefortunnego czytelnika uwiozła złowroga ciężarówka.

Nikt z przechodniów nie zauważył tej tragicznej sytuacji, nikt, prócz autora nie zwrócił na nią uwagi. Przecież za tak błahe w gruncie rzeczy wykroczenie, jakim było wtargnięcie na jezdnię, ów chłopiec mógł nawet zginąć lub dostać się do obozu. Zresztą, gdyby jego przygoda skończyła się tylko na areszcie, pobyt na Szucha lub na Pawiaku nie należał do przyjemności. Najbardziej wstrząsnęło jednak narratorem opowiadania to, iż nikt nie zauważył tego bezsensownego aresztowania, tego brueghelowskiego upadku Ikara. W chwilę po tej scenie nic już nie przypominało dramatu, jaki się tam rozegrał. Ulica tak samo tętniła życiem, świeciło wiosenne słońce, nie było tylko chłopca z książką i samochodu. Otoczenie przeszło do porządku dziennego nad upadkiem kolejnego Ikara.

Jak pokazują podane przykłady wielość i różnorodność interpretacji mitu starogreckiego jest w naszej literaturze znaczna. Chcieć wyłowić z ogromu polskiej twórczości nawiązania do choćby jednego tylko mitu, to zadanie zapewne przerastające siły pojedynczego człowieka. Toteż wszelkie opracowania dotyczące tego tematu są wyłącznie pracami fragmentarycznymi. Jest to przecież zrozumiałe, jako że literatura grecka legła u podstaw naszej kultury i towarzyszyła nam we wszystkich epokach.

Związki frazeologiczne
Miłość lesbijska - termin mający określać intymne związki łączące dwie kobiety. Pojęcie wywodzi się z komedii attyckiej, która wyśmiewała Safonę jako osobę nieobyczajną. W ten sposób powstała legenda o wynaturzeniach stosunkach erotycznych łączących poetkę z dziewczętami.

Chimeryczny charakter - od chimery, potwora, łączącego cechy lwa, kozy i węża. Przen. kapryśny, dziwaczny, nieprzewidywalny
jabłko niezgody - jabłko z napisem "Dla najpiękniejszej" rzucone przez boginie niezgody, Eris. O rozstrzygnięcie sporu, która z bogiń: Hera, Atena czy Afrodyta ma je poproszono Parysowi. Ten w zamian za obietnicę otrzymania za małżonkę najpiękniejszej kobiety , Heleny - oddał je Afrodycie. Przen. źródło, przyczyna poważnych konfliktów

Czapka niewidka - szyszak Hadesa, czyniący go niewidzialnym. Przen. Magiczna czapka

Koń trojański - pod koniec 10 roku wojny Grecy pozorując rezygnację z oblężenia opuścili podzamcze pozostawiając olbrzymiego, drewnianego konia. Trojanie wprowadzili "dar" do miasta nie wiedząc, ze kryje się w jego wnętrzu oddział rycerzy achajskich. Ci pod osłoną nocy otworzyli bramy miasta, co doprowadziło do upadku Ilionu. Podstępny, niebezpieczny dar, ukryte niebezpieczeństwo, chytry podstęp.

Koszula Dejaniry - umierający centaur Nessos chcąc zemścić się na Heraklesie polecił jego żonie swą krew, jako środek zapewniający trwałą miłość męża. Nasączona jadem koszula paliła ciało herosa przyczyniając się do cierpień

Kraina cieni - Hades. Przen. świat umarłych, niewidzialnych.

Znaleźć się w labiryncie - budowla o niezwykle skomplikowanym układzie korytarzy, która na polecenie Minosa została zaprojektowana i zbudowana na Krecie przez Dedala. Budynek stał się miejscem zamieszkania Minotaura

Męki Tantala - kara jaka spotkała króla, który zaprosiwszy bogów na ucztę zaserwował im potrawę sporządzoną z ciała własnego syna. Uwięziony w Tartarze cierpiał głód i pragnienie. Przen.: straszliwe cierpienia

Wyrocznia delficka - świątynia Apollina w Delfach. Przen. wizja, jasnowidzenie

Nić Ariadny - dar królewny kreteńskiej, który umożliwił Tezeuszowi odnalezienie drogi powrotnej z labiryntu. Przen.: sposób na wyjście z trudnej sytuacji

Nić żywota - Mojra Kloto przędzie niż żywota (wg Hezjoda). Przen. los, przeznaczenie.

Nike - symbol zwycięstwa, tryumfu, istoty, która niesie szczęśliwą wieść o wygranej. Jej posag umieszczano na dziobach okrętów.

Olimpijski spokój - w czasie starożytnych igrzysk przerywano walki i wojny. Przen. powaga, panowanie nad emocjami.

Orfeusz i Eurydyka - Orfeusz król i śpiewak tracki, syn muzy Kaliopy tak cierpiał po śmierci ukochanej żony, że bogowie postanowili ją mu zwrócić. Postawiono jeden warunek: Orfeusz nie mógł na nią spojrzeć
dopóki nie ujrzą światła dziennego. Ten jednak nie potrafił się powstrzymać i utracił ukochaną na zawsze.

Woda letejska - od Lete, rzeki zapomnienia w Hadesie. Przen. rzeka zapomnienia.

Pegaz - skrzydlaty koń Zeusa )od uderzenia jego kopyta miało wytrysnąć źródło Hipokrene, z którego woda dawała natchnienie poetom);

Dosiąść Pegaza - próbować sił w poezji, pisać wiersze.

Pępek świata - wg mitów świątynia w Delfach miała być środkiem świata. Przen. ironicznie : najważniejsza osoba, rzecz.

Piękna Helena - żona Menelaosa, króla Sparty. Jej porwanie stało się bezpośrednią przyczyna wojny trojańskiej.

Pola elizejskie - raj

Powrót do Itaki - z "Odysei"; przen.: powrót do ojczyzny, domu

Puszka Pandory - z mitu o Pandorze (wspaniałym dziele Hefajstosa). Przen. spotęgowane zło, nieszczęście.

Pyrrusowe zwycięstwo - od imienia króla Epiru, Pyrrosa; przen.: zwycięstwo opłacone nadmiernymi ofiarami.

Sfinks - potwór o ciele lwa, twarzy i piersi kobiecej i skrzydłach ptaka. Porywał ludzi i rzucał w przepaść, oznajmiwszy wpierw, że będzie tak czynił póki ktoś nie rozwiąże jego zagadki. Wybawicielem Teb został Edyp

Męki Tantala - król Tantal pragnąć upewnić się o wszechwiedzy bogów poczęstował ich potrawą sporządzona z ciała syna. Oburzony Zeus przywrócił chłopcu życie, ale wyrodnego ojca skazał na wieczny głód i pragnienie. Synonim cierpienia, od którego nie ma ucieczki

Wróżba Tejrezjasza - ślepy wróżbita. Stracił wzrok w młodości, gdy ujrzał Atenę w kąpieli, w zamian Zeus dał mu życie siedem razy dłuższe niż zwykłym ludziom.

Tytaniczna praca - wyczerpująca, bardzo ciężka praca

Wejść na Parnas - górę Parnas uważano za siedzibę poezji i muzyki; przen.: osiągnąć sukces (np. literacki)

Z tarczy albo na tarczy - z Plutarcha; spartańska matka w ten sposób zwracała się do syna idącego na wojnę, słowa te oznaczają: zwycięż albo padnij.

Paniczny strach - przerażenie

Pięta Achillesa - matka herosa, boginka morska Tetyda, aby zapewnić synowi nieśmiertelność, wykąpała go w źródle uodparniającym ciało na wszelkie rany. Jednak zanurzając dziecko, trzymała je za piętę, która pozostała nieodporna. Przen.: słaby punkt

Puszka Pandory - Pandora wytwór zręcznego Hefajstosa, otrzymała ją w posagu od Zeusa. Skuszony uroda kobiety otworzył ją brat Prometeusza. Przen.: źródło nieszczęść, kłopotów wynikających z chciwości

Róg obfitości - róg kozy Almatei, której mlekiem został wykarmiony Zeus. Młody bóg pobłogosławił go i od tej pory napełniał się wszystkim, czego zapragnął ten, kto go posiadał

Stajnia Augiasza - oczyszczenie stajni nie uprzątanej przez 30 lat było jedną z 12 prac Heraklesa. Przen.: miejsce szczególnie zaniedbane

Syzyfowa praca - bezowocna, daremna praca. Król Koryntu uchodzący za "najbardziej przebiegłego ze śmiertelników", który nie tylko nie bał się bogów, ale potrafił ich przechytrzyć (ujawniał boskie tajemnice, uwięził bożka śmierci Tanatosa, wymknął się z Hadesu i żył długie lata na ziemi). Za karę musiał wtaczać głaz pod górę, a gdy ten był u szczytu, spadał i Syzyf od początku podejmował wysiłek.

Węzeł gordyjski - kunsztowny węzeł z łyka złożony w świątyni Zeusa przez Gordiosa I. Przen. zagmatwany problem, skomplikowana sprawa.

Drakońskie prawo - prawo niezwykle surowe, mające charakter zemsty. Określenie wywiedzione od imienia prawodawcy i reformatora, Drakona

Woda letejska - od Lete, rzeki zapomnienia w Hadesie. Przen. rzeka niepamięci

Wyrocznia delficka - świątynia Apollona w Delfach. Przen. jasnowidzenie, wizja.

Złote jabłko - jabłko z napisem "Dla najpiękniejszej" rzucone przez Eris, by skłócić obecne na weselnej uczcie Herę, Atenę i Afrodytę. Parys, w zamian za obietnicę zaślubienia najpiękniejszej kobiety, Heleny, ofiarował je Afrodycie.