Motyw cierpienia

Cierpienie - odczuwanie bólu fizycznego lub moralnego, męka, męczarnia.

BIBLIA
Księga Hioba
Hiob, z powodu zakładu między Bogiem a Szatanem, znosi liczne cierpienia - traci cały dobytek, umierają jego dzieci, zostaje dotknięty trądem.
Chrystus znosi straszliwe cierpienia: jest biczowany, poniżany, musi dźwigać krzyż, na którym potem długo umiera. Jego cierpienie ma moc zbawczą.

ŚREDNIOWIECZE
"Legenda o św.Aleksym"
Aleksy skazuje się na fizyczne i duchowe cierpienie, by służyć Bogu. Znosi wszelki ból i upokorzenia, by zyskać zbawienie.

RENESANS
Giovanni Boccaccio "Dekameron" - "Sokół"
Federico cierpi, ponieważ jego ukochana, Monna Giowanna, nie odwzajemnia jego uczucia. Ponownie pogrąża się w cierpieniu, gdy nie może spełnić życzenia ukochanej.

Jan Kochanowski "Treny"
Śmierć dziecka rodzi wielkie cierpienie, które powoduje kryzys światopoglądu. Podmiot liryczny trenów, zrozpaczony ojciec, nie potrafi znaleźć wytłumaczenia dla tego co się stało.

ROMANTYZM
Johann Wolfgang Goethe "Cierpienia młodego Wertera"
Werter cierpi z powodu nieszczęśliwej miłości do Lotty. Dziewczyna jest narzeczoną innego mężczyzny i miłość Wertera nie może być spełniona.

George Gordon Byron “Giaur"
Giaur cierpi, bo kobieta, którą kochał, została zabita przez Hassana. Doraźnym lekarstwem na to cierpienie okazuje się chęć zemsty dla której Giaur żyje. Ale gdy już jej dokona, cierpienie wróci ze zdwojoną siłą.

Adam Mickiewicz "Romantyczność"
Karusia cierpi, ponieważ jej ukochany Jasieńko umarł i pozostała na świecie sama.

Adam Mickiewicz "Dziady" część II
Duchy dzieci nie mogą trafić do nieba, ponieważ nigdy nie zaznały cierpienia, które jest elementem pełnej ludzkiej egzystencji. Zły Pan musi po śmierci znosić straszliwe cierpienia wiecznego głodu, bo "nigdy nie był człowiekiem". Zosia cierpi, miotana wiatrem między niebem i ziemią, bo nigdy nikogo nie kochała.

Adam Mickiewicz "Dziady" część IV
Gustaw cierpi z powodu nieszczęśliwej miłości. Kobieta, którą kochał, poślubiła innego mężczyznę. Cierpienie Gustawa pogłębia jeszcze samotność i niezrozumienie przez ludzi.

Adam Mickiewicz "Sonety krymskie"
Podmiot liryczny sonetów cierpi, bo ma świadomość, że nigdy nie powróci do ojczyzny.

Adam Mickiewicz "Konrad Wallenrod"
Konrad cierpi, bo musiał odrzucić kodeks rycerski, by skutecznie ratować Litwę przed Krzyżakami. Jego cierpienie jest tym większe, że skazany jest na samotność wśród wrogów ma świadomość, że unieszczęśliwił ukochaną kobietę.

Juliusz Słowacki "Kordian"
Kordian cierpi, bo nie może znaleźć celu w życiu.
Cierpienie Kordiana powoduje także odrzucenie jego miłości przez Laurę.
Na szczycie Mont Blanc Kordian cierpi, ponieważ to wszystko w co wierzył okazało się mrzonką.

POZYTYWIZM
Bolesław Prus "Lalka"
Wokulski cierpi, bo kocha kobietę, która nim gardzi.

WSPÓŁCZESNOŚĆ
Zofia Nałkowska "Medaliony"
Wojna i okupacja niosą ze sobą straszliwe cierpienia, które sprawiają, że ludzie wychodzą z tego doświadczenia ze zdruzgotaną psychiką.

Tadeusz Borowski "Opowiadania"
Ludzie w obozie cierpią z powodu głodu i nieustannego zagrożenia śmiercią. To cierpienie osłabia ich wrażliwość moralną i prowadzi do sytuacji, w której jedynym pragnieniem staje się przeżycie.

Hanna Krall "Zdążyć przed Panem Bogiem"
Marek Edelman opowiada o cierpieniu Żydów w warszawskim getcie: choroba głodowa śmierć najbliższych, wywózki z Umschlagplatzu do obozu.

Gustaw Herling - Grudziński "Inny świat"
Cierpienia spowodowane pobytem w sowieckim łagrze są tak wielkie, że ludzie tracą godność.

Albert Camus "Dżuma"
Dżuma jest źródłem wielu cierpień w Oranie. Ludzie umierają w straszliwych męczarniach.