Człowiek, Bóg i natura w myśli, literaturze i sztuce.

CZŁOWIEK

a). W myśli:

Układ stosunków społecznych określają ustalone hierarchie stworzone przez system feudalny, oparte na ideałach posłuszeństwa i powinności osób zajmujących niższą pozycję. człowieka traktowanego jednak jako istotę stworzoną na podobieństwo Najwyższego i dzięki temu zdolną odnaleźć w sobie doskonałość. Pomimo, że filozofia przyznaje prymat wartościom duchowym i niejednolicie interpretuje wzajemny stosunek materii do ducha, to jednak świat i ludzi traktuje w kategoriach optymizmu. Sytuację człowieka w świecie widziano w dwu wymiarach: jako dramatyczną (augustynizm) lub harmonijną (tomizm).

b). W literaturze:

Kres pisany jest każdemu. Określonym grzesznikom cios jej wymierza wstępną karę. („Rozmowa...”) Niepewność losu własnej duszy („Skarga...”) LIT.PARENETYCZNA władca: mądry, sprawiedliwy, odważny, nieustraszony sprytny, waleczny, budzi respekt (Bolesław Śmiały „Kronika...”) święty żebrak, nędzarz, asceta, skromny, cierpliwy, pokorny (Aleksy) rycerz z chanson de geste: męstwo, honor, szlachetność, prawość, patriota, wierny władc, religijny, pomocny (Roland); kultura („O zachowaniu...”) potrzeba miłości (romanse, liryki trubadurów) poszukiwanie prawdy o istocie świata, ludziach, ich naturze (Dante – przedsmak renesansu)

c). W sztuce:

Wyższość dóbr duchowych nad materialnymi - w sztuce stało się to obowiązującą zasadą. Sceny z życia ludzi (ulubione tematy twórców); ołtarz Wita Stwosza – gotyk – ludzie przedstawieni realistycznie; śmierć zabierająca człowieka w sztuce - dance macabre

BÓG

a). W myśli:

Wspólny był teocentryczny pogląd na świat, głoszący, iż najwyższą wartością jest Bóg i że wszystko, co dotyczy świata ludzkiego, tej wartości powinno być podporządkowane. Idea ta dyktowała ujmowanie różnych zjawisk świata jako znaków Stwórcy, a w owych znakach dopatrywano się znaczeń głębszych, ukrytych treści.

b). W literaturze:

„Kwiatki św. Franciszka” - Bóg miłosierny i kochający, trzeba go kochać; spełniający prośby za pomocą pośredników (Bogurodzica); nadzieja na miłosierdzie (Villon, „Skarga...”)

c). W sztuce:

Architektura gł. sakralna - duża rola Boga; ukazany jako szczyt „drabiny” czyli świątyni gotyckiej

NATURA

a). W myśli:

Głosił ideę wszechogarniającej miłości do świata i wszelkiego stworzenia bożego. Zrezygnował z dziedzictwa, rozdał pieniądze, stworzył wędrowny zakon. Był przeciwnikiem ascetyzmu umartwiającego ciało, głosił kazania do ryb i ptaków. Jego wiara jest radosna, prosta, pełna harmonii wewnętrznej i miłości do przyrody. człowiek czerpie radość z obcowania z przyrodą oraz z miłości do Boga i wszelkiego stworzenia

b). W literaturze:

Śmierć "morzy": ludzi, zwierzęta i rośliny („Rozmowa...”)

Praca w formie tabelki w załączniku.