Budżet Państwa

BUDŻET PAŃSTWA - plan finansowy państwa dotyczący jego dochodów i wydatków związanych z realizacją przyjętej polityki społecznej i gospodarczej. Projekt opracowuje rząd, zatwierdza sejm i senat, podpisuje prezydent.

FUNKCJE BUDŻETU: fiskalna - prowadzenie dochodów, redystrybucyjna - zmniejszanie nadmiernych różnic w wysokościach dochodów różnych grup społecznych, stymulacyjna - oddziaływanie dochodów i wydatków budżetu na życie gospodarcze i społeczne.

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB) - nowowytworzona w ciągu roku wartość globalna dóbr i usług finalnych pomniejszona o zużycie pośrednie (to co państwo wyprodukuje -> czysty zysk). PKB w Polsce (oblicza się w % w porównaniu do poprzedniego): 91r. -7,6% pkb, 92r. +2,2%, 93r. 3,8%, 94r. 5,1%, 95r. 6,5%. Podział pkb odbywa się w większości poprzez budżet.

ŹRÓDŁA ZASILANIA BUDŻETU:
1) podatki - przymusowe, bezzwrotne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo. Rodzaje podatków: bezpośredni - obciąża dochody i zyski, pośredni - zakupy dóbr i usług. ->podatek dochodowy od osób fizycznych - wynosi 19%. Płaci się go od całości dochodu. Płacą go wszyscy, którzy mieszkają ponad ok. 4 miesiące. Są odpisy podatkowe: np. na zdrowie, remonty mieszkania, naukę prywatną, pomoce w pracy, darowizny. ->dochodowy od osób prywatnych - płacą go wszyscy z wyłączeniem działalności rolnej i leśnej. Płacony od zysków co miesiąc. Wynosi ok. 40%. ->VAT - podatek od wartości dodanej towarów i usług na każdym etapie wymiany.
3 progi: )%, 8%, 23%. ->Akcyza - na produkty monopolowe w formie banderoli, cła, opłat wyrównawczych na granicy. ->Majątkowy - od nieruchomości - płacimy gdy jesteśmy jej właścicielem, od transferów majątkowych - dzidziczymy po rodzicach. ->Lokalne - drobne np. od psów, chomików, kanarków, węży boa, reniferów.
2) cło - opłata pobierana przez państwo w związku z obrotem towarami, f-cja fiskalna i ochronna przed konkurencją.

ŹRÓDŁA DOCHODU BUDŻETU PAŃSTWA: 1996r. - 102 133,5 mln zł. Najwięcej z podatków pośrednich 45.7%, podatek od osób prywatnych 29.7%, od przedsiębiorstw 9.7%, cła 6.3%, dochody z prywat. 2.5%, wpłaty zysku NBP 1.7%, inne 4.4%. Wydatki 1996r.: 111 633,5 mln zł. - deficyt budżetowy. Pokrywany jest poprzez pożyczki od obywateli np. obligacje. Przeznaczony na działalność nieprodukcyjną: obrona narodowa, administr., gosp. mieszkaniowa, dotacje, zasiłki, pbsługa zadłużenia itp. 1996r. - najwięcej na płace sfery budżetowej 4.5%, obsługa długu publicznego 16.1%, dotacje do ubezpieczń społecznych 16.1%, wydatki majątkowe 4.8%, dotacje do funduszu pracy 4.5%, rozliczenia z bankami 2.3%, finans. zadań gospod. 1.8%, subwencje dla gmin 0.9%. SPÓŁKI - forma wytwórczości potwierdzona umową na podstawie której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. RODZAJE: osobowe (cywilna, jawna), kapitałowe (z.o.o, sa, joint venture). CYWILNE - powstają ja podstawie umowy zawieranej pomiędzy dwoma wspólnikami, którzy wnoszą do tej spółki wkłady, nie ma ona osobowości prawnej czyli po bankructwie wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem.

JAWNA-wspólnicy, którzy odpowiadają swymi osobistymi majątkami i spółki, ma pewną podmiotowość prawną (mogą dochodzić swoich praw przed sądem i zaciągać zobowiązania) lecz nie ma osobowości prawnej. Z.O.O - ma osobowość prawną, jest kapitałowa, wspólnicy dążą do osiągnięcia celu gospodarczego za pomocą kapitału zakładowego. Przy bankructwie wspólnicy tracą tylko majątek firmy. Sp.Akcyjna - kapitałowa, podstawą działalności jest kapitał z góry określony, dzielony na akcje. Władzami spółki jest walne zgromadzenia akcjonariuszy, rada nadzorcza i zarząd.

JOINT VENTURE - spółki z obcym kapitałem, najczęściej akcyjne.

TRZY TYPY BANKÓW: 1)bank centralny - główny bank o charakterze regulacyjnym w syst. walutowym państwa. W Polsce to NBP. Kontroluje on systemy kredytowania, emisję banknotów, sprawuje nadzór nad innymi bankami, zarządza rezerwami dewizowymi państwa, odziałowuje na watrość waluty panstwa, jest bankiem rządu. 2)banki komercyjne - udzielają krótkoterminowych pożyczek, oferują różne usługi, np. BG, B.Spółdzielczy. 3)banki inwestycyjne - lokują swe kapitały w papierach wartościowych, udzielają długoterminowych pożyczek.