Choroby przenoszone drogą płciową.

Choroby przenoszone drogą płciową dawniej zwane były chorobami wenerycznymi. Są to ogólne nazwy chorób przenoszonych z partnera na partnera podczas stosunków seksualnych. Do najbardziej rozpowszechnionych należą kiła, rzeżączka, rzęsistkowica, wrzód miękki, AIDS, zapalenie wątroby (typu B, C, D i E), kłykciny kończyste, wirusowe zapalenie cewki moczowej, wszawica łonowa oraz świerzb.

Choroby wirusowe:
AIDS – przyczyną choroby są dwa typy wirusów HIV: HIV-1, odkryty w 1983 r. i HIV-2, odkryty w 1986 r. Różnią się one budową oraz czasem pojawienia się objawów AIDS od zarażenia wirusem. W przypadku zakażenia wirusem HIV-2 (którego nie stwierdzono jeszcze w Polsce) czas ten jest dwukrotnie dłuższy i wynosi około 20 lat.
Po wniknięciu wirusa HIV do organizmu wylęganie zakażenia trwa kilka lat. Następnie pojawiają się objawy zakażenia (gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, wysypka) trwające kilka dni lub tygodni. Za pomocą specjalnych testów można we krwi osób zakażonych wykryć przeciwciała anty-HIV. Po ustąpieniu ostrych objawów organizm przechodzi w fazę zakażenia bezobjawowego, która trwa do 10 lat. Osoby chore czują się dobrze, ale mogą zakażać innych. Po kilku latach pojawiają się późne objawy wiążące się z postępującym zanikiem odporności organizmu (stąd właśnie wzięła się nazwa AIDS – zespół nabytego niedoboru odporności). Objawy późne to gorączka, chudnięcie, silne pocenie się, uporczywy kaszel, bóle stawowe i mięśniowe, duszność, stany zapalne jamy ustnej, biegunki, zaburzenia psychiczne i neurologiczne. Przyczyną zgonu jest postępujące wyniszczenie organizmu.
Od początku epidemii na AIDS zmarło ok. 12 milionów osób, a zakażonych jest 43 miliony. W Polsce liczba zakażonych przekroczyła 5000, a chorych na AIDS 600.
Opryszczka – opryszczkę na narządach płciowych i w okolicach odbytu wywołuje wirus HSV-2. Objawem są pęcherzyki, które po kilku dniach stają się strupami, a u kobiet objawia się ona przez upławy z pochwy. Może temu towarzyszyć ból i pieczenie podczas oddawania moczu. U wielu osób zakażenie przechodzi w fazę utajoną i wtedy co pewien czas stwierdza się nawrót choroby.
Wirusowe zapalenie wątroby – okres wylęgania się choroby trwa od kilku dni do kilku miesięcy. Pojawiają się objawy przypominające grypę, odbarwione stolce, ciemny mocz, zażółcenie oczu i skóry, a w cięższych przypadkach rozwija się przewlekłe zapalenie wątroby.
Kłykciny kończyste – wywołuje je wirus brodawczaka ludzkiego. Charakterystycznym objawem są „kalafiorowate” brodawki zwane kłykcinami kończystymi.
Mięczak zakaźny – wywoływany przez wirus mięczaka. Przebieg jest łagodny, w związku z czym chorzy nie szukają pomocy lekarskiej. Niekiedy nie występują żadne objawy, czasem odczuwa się swędzenie, pojawiają się małe grudki.

Choroby bakteryjne:
Rzeżączka – jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób wywołana przez dwoinki rzeżączki. Objawy:
-U mężczyzn po kilku dniach od zakażenia pojawia się obfity wyciek ropnej wydzieliny z cewki moczowej, uczucie pieczenia w czasie oddawania moczu. Po kilku tygodniach objawy łagodnieją i zakażenie przechodzi głębiej, powodując zapalenie najądrzy, gruczołu krokowego itd.
-U kobiet zakażenie może być bezobjawowe, lub pojawiają się: pieczenie cewki, upławy z pochwy, zapalenie pochwy i jajowodów.
Kiła – wywoływana przez krętek blady. Choroba może być wrodzona lub nabyta. Po około trzech tygodniach od zakażenia pojawia się owrzodzenie narządów płciowych z towarzyszącym powiększeniem węzłów chłonnych. U kobiet owrzodzenie może być niewidoczne. Po 8-10 tygodniach pojawiają się ogólne objawy: stany podgorączkowe, bóle kości i mięśni oraz wysypka skórna. Po 2-3 latach nie leczona choroba może prowadzić do poważnych zmian w wielu narządach.
Ziarnica weneryczna – występuje najczęściej w krajach tropikalnych. Objawami są pęcherzyki lub grudki na narządach płciowych, stany zapalne węzłów chłonnych, ropnie i bóle stawowe.

Choroby pasożytnicze:
Świerzb – wywoływany przez roztocza. Charakterystycznym objawem jest świąd nasilający się w nocy i w cieple.
Wszawica łonowa – wywołuje ją wesz łonowa. Objawem jest świąd skóry.

Choroby wywołane przez pierwotniaki i grzyby:
Rzęsistkowica – wywoływana przez rzęsistka pochwowego. Po 1-3 tygodniach pojawiają się objawy zapalenia pochwy, sromu i cewki moczowej, którym towarzyszą upławy. U mężczyzna przebiega bezobjawowo, lub występuje zapalenie cewki moczowej i gruczołu krokowego.
Drożdżyce – wywołane przez grzyby drożdżaki, najczęściej przez candida albicans, który przebywa w organizmie ludzi zdrowych nie wywołując choroby. Objawami są stany zapalne – u kobiet z upławami, a u mężczyzn pojawiające się na żołędzi i wewnętrznej powierzchni napletka.


Zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową odbywa się poprzez utrzymywanie stosunków seksualnych z jednym partnerem i używanie prezerwatyw.

Leczenie – objawy chorobowe leczone są u specjalistów chorób skórnych – dermatologów. Liczba skutecznych leków stalle się powiększa, a większość chorób przenoszonych drogą płciową jest uleczalna. Należy jednak pamiętać, że nie ma jak dotąd skutecznego lekarstwa na AIDS, a niektóre wirusy i bakterie są odporne na stosowane leki i w tych przypadkach leczenie jest długotrwałe.