Streszczenie do przyrody: dział 3
Prędkość określa, jaką drogę przebywa ciało w jednostce czasu, np. w ciągu godziny albo sekundy.
Jeśli np. samolot porusza się szybciej niż rower, mówimy, że prędkość samolotu jest większa od roweru. Jeśli poruszasz się z prędkością 5 m/s, to znaczy, że pokonasz 5 m w jedną sekundę. Jeśli poruszasz się z prędkością 80 km/h, to znaczy, że pokonasz 80 km w jedną godzinę.
Ciała mogą się poruszać w różny sposób. Ciała mogą się poruszać po linii prostej, po okręgu lub w dowolnym innym kierunku. Jeśli prędkość ciała jest stała, to znaczy, że ono nie zmienia prędkości, a jak jest zmienna, to znaczy, że ciało może zmieniać prędkość.
Wzór na prędkość: V= s/t V = prędkość s = droga t = czas
Siła:
- może wprawić ciało w ruch i zwiększyć jego prędkość;
- może zmniejszyć prędkość poruszającego się ciała lub je zatrzymać;
- może zmienić kształt ciała lub je zniszczyć.
Masa to wielkość opisująca ilość substancji tworzącej dane ciało; wyrażamy ją m.in. w gramach (g) i kilogramach (kg).
Objętość to wielkość określająca, ile miejsca w przestrzeni zajmuje ciało.
Do sił oporu działających w przyrodzie zalicza się:
tarcie,
opór wody,
opór powietrza.
Między ciałami, które się ze sobą stykają, powstaje tarcie hamujące ich ruch.
Siła tarcia zależy od:
rodzaju podłoża – im jest ono gładsze, tym mniejsze jest tarcie;
nacisku ciała na podłoże – im mniejszy nacisk, tym mniejsze tarcie;
tego, czy ciało się przesuwa po powierzchni, czy się po niej toczy – w tym drugim przypadku tarcie jest mniejsze.
Siła oporu powietrza hamuje ruch ciał. Gdyby nie było oporu powietrza, wszystkie ciała spadałby z określonej wysokości w takim samym czasie.
Opór wody działa na wszystkie ciała znajdujące się w wodzie.
Opór powietrza i opór wody zależą od:
wielkości i kształtu powierzchni rozcinającej powietrze lub wodę,
prędkości poruszającego się ciała.
Opływowy kształt ciała sprawia, że opór powietrza i opór wody są mniejsze.
Im szybciej ciała poruszają się w powietrzu lub w wodzie, tym większy jest opór.