Homozygota

Homozygota, osobnik posiadający w swoim genotypie jednakowe allele jednego lub większej liczby genów. Homozygoty mogą powstać spontanicznie w wyniku samozapylenia rośliny.

Potomstwo dwóch jednakowych homozygot jest jednolite i również homozygotyczne, natomiast potomstwo dwóch różnych homozygot jest w wysokim stopniu heterozygotyczne.

Stan homozygotyczności może być zjawiskiem niekorzystnym, gdy w jednym genotypie spotykają się recesywne geny letalne

Allele, allelomorfy, geny alleliczne, różne formy tego samego genu, powstałe w wyniku mutacji, zlokalizowane w identycznych miejscach chromosomów homologicznych i wywołujące odmienne wykształcenie określonej cechy, np. różnego koloru kwiatów (u wielu roślin). W komórkach organizmów diploidalnych, czyli w komórkach większości zwierząt i roślin, każdy gen jest reprezentowany przez parę identycznych lub różnych alleli. Do komórek rozrodczych (gamet) przechodzi w procesie mejozy po jednym allelu z każdej pary.

Recesywność genetyczna, recesywność cech, ustępowanie cech, nieujawnianie się jednego z genów allelicznych warunkujących określoną cechę organizmu, spowodowane działaniem drugiego, dominującego allelu tego genu.

Jeżeli np. osobnik posiada w swoim genotypie dwa allele genu barwy kwiatów, z których jeden jest dominujący (np. barwa czerwona), a drugi recesywny (np. barwa biała), to w jego fenotypie (wyglądzie zewnętrznym) ujawni się cecha dominująca, a recesywna będzie ukryta, choć gen tej cechy może dziedziczyć potomstwo.

Cecha recesywna może ujawnić się wyłącznie wtedy, gdy osobnik posiada dwa jej allele (wtedy np. jego kwiaty będą białe). Allele recesywne oznacza się we wzorach genetycznych małymi literami.

Dominacja genetyczna, dominowanie jednej z form (alleli) genu występującego w danym miejscu (locus) chromosomu i warunkującego określoną cechę organizmu, wskutek czego nie mogą się ujawnić lub są przytłumione cechy zakodowane w innych allelach tego samego genu (np. w przypadku dominacji czerwonej barwy kwiatu nad białą potomstwo dwóch homozygotycznych roślin rodzicielskich o czerwonej i białej barwie kwiatów będzie wytwarzać kwiaty wyłącznie czerwone (Mendla prawa).

Allele dominujące oznacza się we wzorach genetycznych dużymi literami (np. A, B, C, D) (recesywność genetyczna

Dziedziczenie, zdolność przekazywania cech organizmu żywego jego potomstwu za pośrednictwem informacji genetycznej (kwasy nukleinowe, DNA). Cechy warunkowane są strukturą genów, zlokalizowanych głównie w chromosomach jąder komórkowych lub niekiedy w cytoplazmie komórek (dziedziczenie cytoplazmatyczne). Przy rozmnażaniu płciowym przekazywanie cech dziedzicznych potomstwu odbywa się za pośrednictwem komórek rozrodczych (gameta).

Podstawowe prawa rządzące dziedzicznością znane są jako prawa Mendla. Badanie prowadzone przez T.H. Morgana i jego szkołę dały podstawę chromosomowej teorii dziedziczenia (mówi ona, że cechy uwarunkowane są przez geny, które zajmują ściśle określone miejsce tzn. locus w chromosomach i są przekazywane przez rodziców na potomstwo).

W komórkach somatycznych geny występują jako pary allelii, zaś każda gameta powstała w czasie podziału mejotycznego (mejoza), otrzymała tylko po jednym allelu z każdej pary. Gamety łączą się (zapłodnienie) zwykle losowo, tworząc zygotę o parzystej liczbie.

Mutacja, jedna z form zmienności genotypowej u organizmów żywych (szczególnie u drobnoustrojów). Mechanizm ten wiąże się ze zmianami w jądrowym DNA (kwasy nukleinowe) i jest niezależny od wpływów środowiska, a więc pojawia się spontanicznie.

Pierwsze heterotrofy i autotrofy
Jeśli zmutowana komórka pojawia się z częstotliwością 1 komórka na 1010, wówczas taką mutację określa się jako niską. Jeśli częstość ta jest rzędu 1 na 104 - jako wysoką. Zmienione komórki określa się nazwą mutantów.