Maria Curie-Skłodowska,I. Mościcki, I. Łukasiewicz, Z. Wróblewski

Maria Skłodowska urodziła się w Warszawie 7 listopada 1867 roku. Rosła i wychowywała się w środowisku inteligencji polskiej, w rodzinie biorącej żywy udział w życiu naukowym,
umysłowym a również społecznym swego czasu. Maria w 1883 r. ukończyła gimnazjum ze złotym medalem. W roku 1891 wyjechała na studia do Paryża a w 1895 poślubiła fizyka francuskiego Piotra Curie. Maria Skłodowska-Curie przyjęła obywatelstwo francuskie i poświęciła się całkowicie nauce ale nigdy nie przekreśliła dawnych patriotycznych ideałów. Kiedyś napisała do swojej przyjaciółki:
„...Nie przestań kochać tej drogiej ziemi,
gdzieś światło dzienne ujrzała.
A mowę naszą, sponiewieraną
We wzrastającym ucisku,
W sercu tę mowę chowaj kochaną
I przy rodzinnym ognisku. ...”
Przyrządy pomiarowe stosowane przez Marię Skłodowską- Curie przy odkryciu i badaniach promieniotwórczości

Na cześć Polski nadała pierwszemu odkrytemu pierwiastkowi nazwę polon. „...Przypuszczam, że ciało, które wyodrębniliśmy ze smółki uranowej, zawiera nieznany jeszcze metal, zbliżony do bizmutu ze swoich właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę „polon” - od imienia ojczyzny jednego z nas.”
POLON - należy do grupy tlenowców, liczba atomowa wynosi 84, liczba masowa najtrwalszego izotopu 209, temperatura topnienia: 254C, Temperatura wrzenia 962C, gęstość: 9,14 g/cm3.
Jest to szarobiały metal, pierwiastek promieniotwórczy.
Znanych jest 27 izotopów. Najtrwalszy izotop 209Po o T1/2=102 lata.
W przyrodzie występuje w minimalnych ilościach w rudzie uranowej, głównie jako 210Po o T1/2=138,4 dni. Izotop 210 Po obecny jest w dymie papierosowym.
Otrzymywanie.
Sztucznie w wyniku bombardowania bizmutu neutronami, powstaje z rozpadu uranu.
Zastosowanie.
Jest aktywatorem fosforów w lampach luminescencyjnych, służy jako źródło ciepła i generator termoelektryczny do wytwarzanie prądu elektrycznego pod wpływem ciepła w satelitach.

Polon

Maria Skłodowska-Curie pisała, wykładała, mówiła po francusku ale całe życie nie przestała liczyć po polsku. Maria Skłodowska-Curie zawsze utrzymywała ścisłe kontakty z krajem ojczystym. Przeznaczyła wielką sumę na budowę sanatorium w Zakopanem.

Zasługą Marii była budowa Instytutu Radowego w Warszawie. Dzięki jej wysiłkom i bezpośredniej pomocy rozwinąć się mogły w Polsce badania z zakresu promieniotwórczości prowadzone w warszawskiej Pracowni Radiologicznej.

W 1929 roku, w czasie drugiej podróży do Ameryki Maria Skłodowska-Curie
otrzymała w darze 50 000 dolarów na zakup grama radu, który ofiarowała Polsce.

29 maja 1932 roku Maria była obecna w Warszawie na poświęceniu
Instytutu Radowego, którego głównym zadaniem było wykorzystanie
leczniczego działania radu dla ratowania życia i zdrowia ludzkiego.

Maria będąc w Warszawie napisała w liście:
„Poszłam wczoraj na spacer w stronę Wisły...
Jest jedna piosenka krakowska, która mówi, że czar tych polskich wód
jest tak wielki, iż kto je raz pokochał, nie zapomni ich do grobu.
Co do mnie te słowa są całkiem prawdziwe. Ta rzeka ma dla mnie powab, którego istoty nawet pojąć nie potrafię.”

Mościcki Ignacy (1867-1946), wybitny chemik, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926-1939. Studia politechniczne odbył w Rydze, a wiedzę poszerzył w Technical College w Finsbury i Patent Library. Następnie pracował we Fryburgu w Szwajcarii, dokonując wielu wynalazków.

W 1912 przeniósł się do Lwowa, gdzie stanął na czele Katedry Elektrochemii i Fizyki Politechniki Lwowskiej. Twórca metody otrzymywania kwasu azotowego z powietrza. Prowadził prace związane z organizacją przemysłu chemicznego w niepodległej Polsce (Chorzów i Mościce). Pełnił także funkcję rektora Politechniki Lwowskiej.

Dzięki poparciu J. Piłsudskiego został wybrany w 1926 prezydentem RP. Po śmierci Piłsudskiego w 1935 zorganizował umiarkowaną frakcję sanacyjną, tzw. grupę zamkową, na której czele stanął. 17 września 1939 został internowany w Rumunii, a 30 września tego roku przekazał władzę W. Raczkiewiczowi. W grudniu 1939 przeniósł się do Szwajcarii. Swoje życie opisał w pamiętnikach

Ignacy Łukasiewicz urodzony 8 marca 1822 w Zadusznikach powiatu Mielec w inteligenckiej, szlacheckiego pochodzenia rodzinie. Ukończył tylko 5 klas gimnazjum w Rzeszowie, ale już cztery pozwalały mu na rozpoczęcie praktyki w zawodzie. Rozpoczął ją w 1836 roku w aptece Antoniego Swobody w Łańcucie, a w 1840 zdał egzamin tyrocynalny i awansował na pomocnika aptekarskiego.
Związał się z Tajną Konfederacją Powszechną Narodu Polskiego, nawołującą do zniesienia pańszczyzny, reform demokratycznych i powstania przeciw zaborcy. Grupa ta została zlikwidowana, Łukasiewicz jednak działał w jej kontynuacji Sprzysiężeniu Konfederatów Polskich. Gdy wyśledzono i tą organizację został on zarejestrowany jako politycznie podejrzany. Wtedy przeniósł się do apteki Edwarda Hbla w Rzeszowie. Początkowo zajmował się nauką, ale w 1845 roku wszedł w skład lokalnej komórki Centralizacji Towarzystwa Demokratycznego Polskiego o podobnym programie co poprzednie organizacje. Działał tam aktywnie do 19 lutego 1846 roku, kiedy to został aresztowany i osadzony w więzieniu. Po pewnym czasie przeniesiono go do Lwowa. Po rocznym dochodzeniu 27 grudnia 1847 został zwolniony, ale był pod stałą obserwacją i dostał zakaz opuszczania Lwowa.

Przebywając pod stałą obserwacją zaprzestał swej poprzedniej działalności, a w sierpniu 1848 roku rozpoczął pracę w aptece Piotra Mikolasha. Zgłosił się z prośbą o pozwolenie opuszczenia Lwowa w celu podjęcia studiów i dzięki wstawiennictwu pracodawcy mógł wyjechać do Krakowa. Udał się na Uniwersytet Jagielloński, gdzie zdał wszystkie egzaminy za wyjątkiem farmakognozji, co uniemożliwiło mu na otrzymanie dyplomu. Udał się do na Uniwersytet Wiedeński, gdzie 30 lipca 1852 roku dostał dyplom magistra farmacji.

Powrócił do Lwowa i kontynuował pracę w aptece Mikolasha. Wraz z nim i jego drugim asystentem prowadzili badania nad ropą naftową, ale po pewnym czasie ich zwierzchnik się z tego wycofał. Oni jednak kontynuowali badania i na przełomie 1852-1853 roku otrzymali oni naftę. Samo odkrycie pozostałoby tylko ciekawostką gdyby nie Łukasiewicz, który już bez pomocy Jana Zeha próbował wykorzystać ją do oświetlenia. Dzień 31 lipca 1853 roku jest datą początku przemysłu naftowego, kiedy to przy współpracy aptekarzy Mikolasha, Zeha, Łukasiewicza i konstruktora Adama Bratkowskiego oświetlono lampami naftowymi szpital powszechny we Lwowie. Łukasiewicz także zajął się pokazaniem nafty światu. Wysyłał jej próbki do wielu miast Europy m.in. Wiednia, Paryża.

Na początku 1854 roku Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic i kontynuował swoją działalność związaną z naftą. Zawierał on spółki z wieloma przedsiębiorcami i właścicielami ziemskimi. Miedzy innymi byli to: Tytus Trzecieski, a potem jego brat Franciszek, Apolinary i Edward Zielińscy, czy Karol Klobassa. W 1854 roku założył pierwszą w Polsce kopalnię ropy naftowej, a w 1856 roku pierwszą destylarnię. Był on właścicielem lub dzierżawcą wielu kopalni ropy naftowej i twórcą kilku rafinerii. Miał wiele sklepów w różnych miastach. Zajmował się też działalnością polityczną.
Zmarł 7 stycznia 1882 roku na ostre zapalenie płuc.

Krioterapia ogólnoustrojowa
Historia leczniczego stosowania zimna jest chyba tak stara jak ludzkość i medycyna. Leczenie zimnem znane było już w starożytnym Egipcie (ok. 2500 lat p.n.e.). Hipokrates w V w. p.n.e. stosował zimno w celu zmniejszenia obrzęku i bólu. Współczesne wykorzystanie niskich temperatur datuje się od końca XIX w., gdy m.in. polscy fizycy dokonali skroplenia azotu (Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski). W latach 70-tych naszego stulecia wykorzystano ciekły azot do wychładzania powierzchni ciała i od tej pory datuje się koncepcja krioterapii, czyli bodźcowego, krótkotrwałego stosowania temperatur poniżej minus 100C dla wywołania korzystnych, fizjologicznych reakcji ustrojowych.
W 1978 r. w Japonii powstała pierwsza w świecie komora niskotemperaturowa, którą zastosowano do leczenia chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów. W 1989 r. we Wrocławiu powstał pierwszy polski prototyp komory kriogennej. Po zastosowaniu krioterapii ogólnoustrojowej trwającej 2-3 minuty w temperaturze minus 140C następuje:

 zmniejszenie bólu
 zmniejszenie obrzęku
 poprawa siły mięśniowej
 zwiększenie zakresu ruchów.

Obok wyżej wymienionych efektów klinicznych obserwuje się również korzystne zmiany hormonalne i biochemiczne, takie jak znamienny wzrost w surowicy krwi betaendorfiny, noradrenaliny, testosteronu szczególnie u mężczyzn. Schłodzenie całego ciała w komorze niskotemperaturowej zastosowane w chorobach narządu ruchu wykorzystuje się do rehabilitacji w warunkach bezbólowych, zwiotczenia mięśni, wzrostu siły mięśniowej oraz zmniejszenia obrzęku i wysięku stawów. Po zabiegach krioterapii wskazana jest zatem intensywna kinezyterapia.
Nasza komora niskotemperaturowa jest efektem zespołowej pracy naukowców, inżynierów i lekarzy. Zastosowano tu najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne z dziedziny konstrukcji i automatyki. Komora schładzana jest ciekłym azotem. Powietrze wnętrza komory jest odpowiednio uzdatnione i pozbawione wilgoci. Parametry te kontrolują elektroniczne układy sterujące, prowadzone jest stałe monitorowanie komputerowe.

Wszyscy chorzy zakwalifikowani do krioterapii ogólnoustrojowej poddawani są dokładnemu badaniu lekarskiemu. Bezpośrednio przed wejściem do komory mają mierzone ciśnienie tętnicze i indywidualnie ustala się temperaturę i czas zabiegu. Chorzy wchodzą do komory w stroju kąpielowym, ochronie podlegają jedynie stopy, uszy, głowa i drogi oddechowe. W „śluzie” komory w temperaturze minus 60C przebywają dla celów adaptacyjnych ok. 30-45 sekund, a następnie przechodzą do komory właściwej (minus 140C ), gdzie przebywają od 2-4 minut. Po opuszczeniu komory pacjenci rozpoczynają ćwiczenia w basenie rehabilitacyjnym lub gimnastykę przyrządową. Coraz większą popularność zyskuje krioterapia ogólnoustrojowa wśród sportowców dla celów szybkiej rekonwalescencji po urazach i odnowy biologicznej, a także uzyskania lepszych wyników w procesie treningu.

Na bazie komór niskotemperaturowzch powstają Ośrodeki Szkoleniowo-Badawcze pod patronatem Instytutu Onkologii. Prowadyone są także badania wpływu niskich temperatur w leczeniu pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Przewlekłe schorzenia narząd ruchu i związana z tym niepełnosprawność są dużym problemem medycyny współczesnej, nakazuje to korzystanie z bezpiecznej i skutecznej metody wspomagającej leczenie farmakologiczne, jaką jest krioterapia ogólnoustrojowa. Okazała się ona bardzo przydatna w procesie fizykoterapii. Odległe efekty krioterapii ogólnoustrojowej pozwalają na remisje chorób przewlekłych oraz zmniejszenie dawek leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Wymienione zalety krioterapii ogólnoustrojowej spowodowały, że Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje zabiegi kriorechabilitacji.