Czy istotnie czyste sumienie ma jakikolwiek związek z wolnością?

Jan Kochanowski w pieśni pt.: "Serce roście patrząc na te czasy" sugeruje słowami "człowiek sumienia całego (...) czujse się prawie o swobodzie", iż czyste serce ma istotny związek z wolnością. Lecz czy ma rację?
Przede wszystkim wazto zwrócić uwagę na to, że gdy mamy coś na sumieniu, jesteśmy czegoś winni lub po prostu dręczą nas jakieś problemy, nie potrafimy usiąść spokojnie, skoncentrować się. "Gryzie nas mól zakryty", przez co jesteśmy więźniami swych przykrych myśli.
Po drugie nie potrafimy zauważyć piękna otaczającego nas świata. Trudno nam czuć się wolnym. Ktoś, kogo dręczy jakiś nipokój, nie zauważy kwitnących ptaków, nie usłyszy wesołego śpiewu ptaków, "nie smaczny mu obiad obfity". Cieszyć się życiem znaczy być wolnym. Nie można więc mówić o swobodzie ducha, kiedy nie posiadamy czystego sumienia.
Trudno uciec jest przed samym sobą. Nawet jeśli inni nie będą nam wypominać złych wad, czynów, to i tak będziemy się zadręczać własnymi myślami. Sumienie nie daje człowiekowi myśleć pozytywnie. Czyż pesymistyczne nastawienie do świata nie jest utrapieniem dla nas i innych? Przecież nasze rodziny i przyjaciele także odczuwają, że jest nam źle, coś nas trapi.
Sam Kochanowski pisze: "Temu wina nie trzeba przylewać ani grać na lutni, ani śpiewać; będzie wesół, byś chciał i o wodzie, bo czuje się prawie o swobodzie". Człowiek wolny od wszelkich złych myśli jest człowiekiem szczęśliwym. Zna wartość radowania się, jakim jest czyste sumienie. Cieszy się każdą chwilą. Nie trzeba go rozweselać, specjalnie radować, gdyż posiadając czyste serce, cieszy się sam. Może mieć trudne warunki do życia, ale przebywając w zgodzie z bliźnimi, czuje się swobodnie, bo nie jest nękany przez sumienie.
Moim zdaniem Jan Kochanowski miał stuprocentową rację, pisząc, że człowiek o czystym sumieniu czuje się swobodnie. Uważam również, że tylko człowiek prawy, postępujący zgodnie z panującymi regulami może być szczęśliwym. Bo być szczęśliwym znaczy radować się, żyć w zgodzie z innymi, a przede wszystkim mieć czyste serce.